তিতা কেৰেলাক মিঠা কৰা

পাৰিবাৰিক জীৱনৰ আশা আৰু হা-হতাশা প্ৰতিফলিত হোৱা লোকগীত আৰু জাঁতশালৰ গীত মাকে গুণগুণোৱা ছায়া উবালেৰ এতিয়াও কাণত বাজে

“মোৰ মায়ে বহুত গীত গাইছিল, গুণগুণাইছিল। কিন্তু সেইবোৰ এতিয়া মনত পেলোৱাটো টান,” ছায়া উবালেক আমি মহাৰাষ্ট্ৰৰ পুণে জিলাৰ শিৰুৰ তালুকৰ নিজ ঘৰত লগ পাওঁতে তেওঁ আমাক কৈছিল। জাঁতশালৰ গীতৰ প্ৰকল্প (গ্ৰিণ্ডমিল চংগছ প্ৰজেক্ট চমুকৈ জিএছপি)ত আমি জাঁতশালৰ গীত গোৱা শিল্পীসকলক লগ পাবলৈ কৰা যাত্ৰাৰ অংশ হিচাপেই ২০১৭ৰ অক্টোবৰত উপস্থিত হৈছিলো চাবিনদানে গাঁৱৰ পাৱাৰ পৰিয়ালৰ ঘৰত। নাতি-পুতি, বোৱাৰী-জীয়াৰীৰে সেইখন ঘৰ ভৰি আছিল।

কিন্তু আমি গীত গোৱা গীতা পাৱাৰক লগ নাপালো, চাৰি বছৰ আগেয়ে তেওঁ ঢুকাইছে। থাকিল ছায়া উবালে, তেওঁৰ ওপৰতে মাকে গোৱা গীতবোৰ পুনৰোদ্ধাৰৰ ভৰসা। ৪৩ বৰ্ষীয় ছায়াই মাকৰ পুৰণি ৰূপৰ ভৰিৰ আঙঠি (জড়াভে) আমাক দেখুৱাইছে, বৰ চেনেহেৰে তেওঁলোকে মাকৰ বন্ধোৱা ফটোৰ কাষত ৰাখিছে।

মাকৰ মুখত শুনা অ’ভিবোৰ মনত পেলাবলৈ চেষ্টা কৰা ছায়াই মৃদু কণ্ঠেৰে দুটি লোকগীতৰ মাজত চাৰিটা জাঁতশালৰ গীত গালে। তাৰে এটা সুখৰ আৰু আনটো দুখৰ। তেওঁ ভদ্ৰৰ ৰজা অশ্বপতিৰ জীয়ৰী কিম্বদন্তি সাবিত্ৰীৰ গুণ বখানা দুশাৰীৰ কাহিনী এটাৰে আৰম্ভ কৰিছে। এই যুগ্মকেই সেই গালা (সুৰ) যিটোৰ যোগেদি গায়কে নিজকে অ’ভি গাবলৈ প্ৰস্তুত কৰে আৰু এয়াই নিয়ম।

প্ৰথমটো লোকগীতত তেওঁ মহাভাৰতৰ কৌৰৱৰ সৈতে পঞ্চপাণ্ডৱৰ সংঘৰ্ষময় পৰিস্থিতিক তেওঁৰ দৈনন্দিন জীৱনটোত মহিলা হিচাপে কেনেদৰে বিশাল যৌথ পৰিয়াল এটাত কাম-বনৰ মাজত উশাহ নোপোৱা অৱস্থাৰ সৈতে তুলনা কৰিছে। তেওঁ পন্ধৰপুৰৰ মন্দিৰৰ শ্ৰী ভিত্থল-ৰুক্মিনীৰ প্ৰতি থকা ভক্তিৰ প্ৰসংগ টানিছে আৰু সেই দেৱ-দেৱীৰে নিজৰ মাক-দেউতাকৰ তুলনা কৰিছে। নিজৰ মাক-দেউতাকৰ কথা কওতে ছায়াৰ মাতটো কঁপিছে আৰু নিগৰি অহা চকুলো তেওঁ ৰখাব পৰা নাই। যেন এইমাত্ৰ মেঘৰ বিস্ফোৰণ ঘটিব আৰু ধাৰাসাৰ বৃষ্টি নামি আহিব, ঘৰটোৰ টিনৰ চালিত প্ৰচণ্ড শব্দ কৰিব।

পৰৱৰ্তী স্তৱকত তেওঁ নিজৰ চাৰি বৰজনা আৰু চাৰিগৰাকী বৌৰ কথা শুনা আৰু তেওঁলোকক আল-পৈচান ধৰোতে হোৱা কষ্টৰ কথা ভায়েকক কৈছে।

লোকগীতৰ পিছৰ চাৰিটা অ’ভিত ছায়াই খুৰা-খুৰীয়েকৰ পৰা শিশু এটাই পোৱা মৰম-চেনেহ আৰু উপহাৰৰ কথা কৈছে। শিশুটিৰ মোমায়েকে ভাগিন বুলি ৰঙা চোলা আৰু টুপি এটা আনিছে। শিশুটিয়ে বোধহয় ভোকত যেতিয়া কান্দিছে, গীত গোৱাজনে তাক দৈ-ভাত খুৱাই নিচুকোৱাৰ কথা কৈছে।

নিজৰ চকুপানী মচি সেই দুখৰ পৰা ততালিকে ওলাই আহি ছায়াই ৰগৰ ভৰা লোকগীত এটাৰে মোখনি মাৰিছে: দিগদাৰি কৰি থকা শাহুৱেকজনী, যাক মোটামুটি তিতাকেৰেলা বুলিব পাৰি, তেওঁক সন্তুষ্ট কৰাটো বোৱাৰীৰ বাবে কিমান টান কাম। আপুনি যিমানেই নাৰান্ধক কিয়, সেয়া তিতাই হৈ থাকিব, তাক মিঠা কৰাৰ উপায় নাই। আমি এই গীত শুনি ছায়াৰ লগতে হাঁহিলো।

লোকগীত:

অ’ভি (জাঁতশালৰ গীত):

লোকগীত:

পৰিৱেশক/ গীতিকাৰ : ছায়া উবালে

গাওঁ চাবিনদানে

তালুক : শিৰুৰ

জিলা : পুণে

তাৰিখ : এই গীতকেইটা বাণীবদ্ধ কৰা হৈছিল আৰু ফটো তোলা হৈছিল ২০১৭ৰ অক্টোবৰত