পোন্নোস্বামীয়ে গাঁৱৰ দাপোনতে বিশ্বখন দেখে

গাঁওখনেই আছিল তেঁওৰ পৃথিৱী। পঞ্চম শ্ৰেণীতে পঢ়াশালীৰ শিক্ষা সাং কৰি খ্যাতনামা সাহিত্যিক হৈ পৰা মানুহজনক মই প্ৰথম লগ পাইছিলো ১৯৯৩ চনত পুডুক্কোট্টাইত। পিছলৈ তেঁওক মই লগ পাইছিলো মেলানমাৰাই নাডুস্থিত নিজ ঘৰত, তেতিয়াৰ নাম কামৰাজাৰ জিলা (সম্প্ৰতি বিৰুধুনগৰ)। মেলানমাই পোন্নুস্বামীৰ ৬৬ বছৰ বয়সত ৩০ অক্টোবৰত দেহাৱসান ঘটাৰ লগে লগে ভাৰতে দেশখনৰ এক প্ৰকৃত সাহিত্যিকক হেৰুৱালে। পোন্নুস্বামী কেৱল এজন মহান সৃষ্টিশীল লিখকেই নাছিল। তেঁওৰ আছিল এটা নিখুঁত ৰাজনৈতিক মননশীল চিন্তাধাৰা, এক তীক্ষ্ণ বিশ্লেষণাত্মক মন যিটোৰে তেঁও তেঁওৰ প্ৰাচীন ৰামনাথপুৰম (ৰামনাদ নামে জনাজাত)ৰ দাৰিদ্ৰ্য আৰু বঞ্চনাৰ স্বৰূপ আৰু কাৰণবোৰ অনুসন্ধান কৰি সেয়া উন্মোচন কৰিছিল।

পোন্নোস্বামীৰ চিন্তা-ভাৱনাৰ কেন্দ্ৰ আছিল গাঁও আৰু গ্ৰামাঞ্চলৰ মাজেৰেই তেঁওৰ জগতখন বুজি পাইছিল। 'কৃষিসংকট’ শব্দটো জনপ্ৰিয় হোৱাৰ প্ৰায় এটা দশক পুৰ্বেই পোন্নোস্বামীয়ে তেঁওৰ গাঁৱত নতুন ধৰণৰ বীঁজে কৃষকলৈ কেনে বিধ্বংসী ফলাফল আনিব সেই কথা আলোচনা কৰিছিল। ''এইবোৰ বীজ ব্যৱহাৰ কৰিবলৈ লোৱাসকলৰ উৎপাদনৰ ব্যয় এতিয়া বেছি হৈ আহিছে’’, তেঁও কৈছিল। সেয়া আছিল ১৯৯৩ চন।

সাহিত্য অকাডেমি বঁটাকে ধৰি অসংখ্য বঁটাপ্ৰাপ্ত এজন বিখ্যাত সাহিত্যিক হোৱা স্বত্বেও তেঁও মাদুৰাই নাইবা চেন্নাইৰ ডাঙৰ মঞ্চ বিচাৰি ওলাই অহাৰ ধাৰণাটো তেঁও প্ৰত্যাখান কৰিলে। পোন্নোস্বামীয়ে অনুভৱ কৰিছিল যে তেঁও পুৰণি ৰামনাদ জিলা (বৰ্তমান বিৰুধুনগৰ)ত থাকিয়ে সাহিত্যিক হিচাপে বিশ্বাসযোগ্যতা অৰ্জন কৰিছিল। মাত্ৰ জীৱনৰ শেষ তিনি কি চাৰি বছৰমানৰ বাবে ৰোগজনিত কাৰণতে তেঁও তেঁওৰ পুত্ৰৰ সৈতে থাকিবলৈ আৰু তেঁওৰ ডাক্তৰ জীয়ৰীৰ কাষত থাকিবলৈ চেন্নাইত থাকিবলৈ লয়।

এজন মহান লেখক। অসাধাৰণ এজন মানুহ। এয়া এক অপুৰণীয় ক্ষতি। তলৰ লিখনীটো তেঁওক কেন্দ্ৰ কৰিয়ে মই লিখিছিলো, প্ৰকাশিত হৈছিল মোৰ 'এভ্ৰিবাডি লাভচ্ আ গুড ড্ৰাউট’ কিতাপখনত।

এজন অতি সমাদৃত লিখক হোৱাৰ উপৰিও কিছুমান বিষয়ত পোন্নোস্বামী এই জিলাখনৰ পিছপৰা সমস্যাৰ এজন মহান বিশেষজ্ঞও আছিল। ৰামনাদৰ বিভাজনৰ পিছত, তেঁওৰ দুৰণিবটীয়া গাঁও মেলনমৰায় নাডু এতিয়া কামৰাজৰ জিলাৰ অন্তৰ্ভুক্ত। ইয়াৰ পৰাই তেঁও আমাক বুজালে ৰামনাদ এনেকুৱা হৈ কিয় ৰ’ল। বিগত ২১ বছৰত তেঁও যিয়েই কাহিনী লিখিছে, সেই সকলোবোৰ ৰামনাদক কেন্দ্ৰ কৰিয়েই লিখা।

যদিও পোন্নোস্বামী এগৰাকী কাল্কি বঁটাপ্ৰাপ্ত লিখক আৰু প্ৰগ্ৰেছিভ ৰাইটাৰ্ছ এছচিয়েছনৰ প্ৰমুখ ব্যক্তি, তথাপি তেঁও গাঁৱৰ পৰা আঁতৰি থাকিব নিবিচাৰে। ডাঙৰ চহৰলৈ আপুনি কিয় নাযায় বুলি সোধাত তেঁও কয়, ''সিয়ে লিখনিৰ সংহতিত আঘাত হানিব’, তেঁওৰ উত্তৰ। সেয়ে তেঁও মেলানমাৰাই নাডুতে থাকে। এনে এখন দুৰ্গম ঠাই যিখনলৈ তেঁওক সাক্ষাত কৰিবলৈ মই আঠ ঘণ্টা পলমকৈ উপস্থিত হ’লো।

আপুনি মোক ৰামনাদৰ দৰিদ্ৰতাৰ ওপৰত বিশেষজ্ঞ ব্যক্তি হিচাপে সাক্ষাতকাৰ ল’ব বিচাৰিছে, লিখক হিচাপে নহয়? পোন্নোস্বামীয়ে এই প্ৰশ্ন কৰি বৰ ৰস পালে।

''১৯৯০ চনত ৰামনাথপুৰম জিলাখন গঠন কৰা হৈছিল, পোন্নোস্বামীয়ে ক’লে। 'তেতিয়াৰ পৰা এই দিনলৈ এইখন জিলাত নিজাকৈ এখন বিশ্ববিদ্যালয় নাই। এতিয়া এইখন জিলা ফালি তিনিখন নতুন জিলা গঠন হৈছে, দুজনকৈ মন্ত্ৰী হৈছে, কিন্তু এখনো চিকিৎসা মহাবিদ্যালয় নাই।’’ চৰকাৰী অভিযান্ত্ৰিক মহাবিদ্যালয়ো নাই। ইয়াতে থকা একমাত্ৰ ব্যক্তিগত খণ্ডৰ অভিযান্ত্ৰিক প্ৰতিস্থানখনো এই বছৰতে ইয়াৰ পৰা উঠি যাব পাৰে। নতুনকৈ হোৱা জিলাত মাত্ৰ তিনিখন মহাবিদ্যালয় আছে আৰু মাত্ৰ দুখনত স্নাতকোত্তৰ ডিগ্ৰী দিয়া হয়।

''অনগ্ৰসৰতাই ইয়াতে এক নিজস্ব মানসিকতা গঢ়ি তুলিছে’’, তেঁও মন্তব্য কৰে। ৰামনাদত এখন বিশ্ববিদ্যালয় স্থাপন কৰাৰ বাবে কাচিৎহে দাবী উঠিছে। শেহতীয়াকৈ ৰাজনৈতিক দলবোৰে এইবিষয়ে ক’বলৈ আৰম্ভ কৰিছে। ন্যুনতম শিক্ষা গ্ৰহণযোগ্য হৈ উঠিবলৈও ইয়াত কেইটামান প্ৰজন্ম পাৰ হ’ব লাগিব।

''দাবী জনোৱা আৰু পিটিশ্যন দাখিল কৰাৰ সুবিধা ৰামনাদৰ লোকসকলৰ বাবে সহজে অহা নাছিল। ৮৩ বছৰ ধৰি জিলাখনৰ সদৰ অইন জিলা এখনত আছিল, মাদুৰাইত!! আনকি ছমাহ আগলৈকে আমাৰ আদালতখনো সেইখন চহৰতে আছিল। ৰামনাদ জিলাখন ১৯৮৫ চনত তিনিখন জিলালৈ বিভক্ত হোৱাৰ সময়তহে সেয়া সলনি হৈছিল।’’

নিজকে কট্টৰ বামপন্থী বুলি কোৱা ৰামনাদে কয়, ইয়াৰ অৰ্থ এয়ে যে প্ৰশাসনে নিজকে সদায় মানুহৰ পৰা দুৰত্ব বজাই ৰাখিছে। বিষয়াসকল ইমান দুৰত আছিল যে তেঁওলোকে স্থানীয় সমস্যা খুব কমেইহে জানিছিল। অঞ্চলটোৰ জটিল চৰিত্ৰ তেঁওলোকে বুজা নাছিল। এতিয়া আমাৰ আদালত, সংগ্ৰাহক কাৰ্যালয় (কালেক্টৰেট) আৰু অইন প্ৰশাসনিক কাঠামো আছে। কিন্তু পুৰণি আৰ্হি এতিয়াও চলি আছে, কিয়নো মৌলিক সমস্যাবোৰ এতিয়াও সমাধানৰ বাবে পদক্ষেপ লোৱা হোৱা নাই।’’

আয়ৰ দিশৰ পৰা ৰাজ্যখনৰ ভিতৰত এই জিলাখনেই সৰ্বনিম্ন, আৰু তামিলনাডুৰ বাকী অংশৰ তুলনাত আয়ৰ দিশত প্ৰায় ২০ শতাংশ পিছপৰি আছে। ''এয়া পূৰ্বতে জমিদাৰী এলেকা আছিল। ''প্ৰকৃততে এয়া অসংখ্য জমিদাৰ বা সামন্ত কৰ্তৃত্বৰ অন্তৰ্ভুক্ত আছিল। এইবোৰ জাত-পাতৰ ভিত্তিত চলিছিল। জাত-পাতভিত্তিক সামাজিক ব্যৱস্থাই অনগ্ৰসৰতাৰ ক্ষেত্ৰত বহুলাংশে দায়ী।’’

ব্ৰিটিছ ৰাজত্বৰ কালচোৱাত এই অসম সামাজিক ব্যৱস্থাক চুড়ান্ত পৰ্যায়লৈ অস্থিৰ কৰি তোলে। নিয়োগ আৰু আয়ৰ বাবে থকা অৱশিষ্ট পথকেইটাও তেঁওলোকে ধ্বংস কৰে।

''এক বিশাল সংখ্যক লোকে অবৈধ কাৰ্যকলাপত হাত দিয়ে। তেঁওলোকৰ হাতত জীয়াই থকাৰ বাবে খুব কম উপায় বাকী আছিল। আজিৰ তাৰিখতো ৰামনাদ বিশেষকৈ জাত-পাতজনিত অতিপাত হিংসা-বিদ্বেষ আৰু অপৰাধ সংঘটিত হয়।

''ভূমি সংস্কাৰ ইয়াত তেনেই অৰ্থহীন হৈ পৰিছে। সাধাৰণ জনবিশ্বাসৰ বিপৰীতে এটা কথা ক’ব পাৰি যে এই জিলাখনত কৃষিক্ষেত্ৰত সম্ভাৱনীয়তা আছে। কিন্তু সেই চিন্তা মনত ৰাখি কোনে কাম কৰিছে?’’ ৰামনাদৰ ৮০ শতাংশতকৈও অধিক ভূমিৰ মালিকানা স্বত্বৰ গঢ় পৰিমাণ দুই একৰতকৈও কম আৰু ভালেমান কাৰণবশতঃ এয়া অৰ্থকৰ হৈ উঠা নাই। এই কাৰণবোৰৰ একেবাৰে শীৰ্ষত আছে জলসিঞ্চনৰ অভাৱ।