महाराष्ट्र-कर्नाटक-गोव्याच्या सीमेवर असलेल्या अतिशय मनोरम अशा तिल्लारीच्या जंगल भागातून आम्ही चाललो होतो. या जंगलात आणि आजूबाजूला असलेल्या धनगरपाड्यांवर जाऊन तिथे राहणाऱ्या धनगर बायांच्या आरोग्याच्या समस्या आम्हाला जाणून घ्यायच्या होत्या. तिल्लारीहून चंदगडला जात असताना वाटेत झाडाखाली एक पन्नाशीच्या बाई हातात पुस्तक घेऊन बसलेल्या आम्हाला दिसल्या.

मे महिन्याची दुपार होती. आभाळ भरून आलेलं होतं. पुस्तक वाचणाऱ्या या मावशी पाहून आम्ही चकित; झालो. गाडी थांबवली आणि मागे चालत आलो. त्यांचं नाव रेखा रमेश चंदगड. विठोबाच्या भक्त. आम्ही त्यांच्याशी बोललो. आमच्या विनंतीला मान देत त्यांनी संत नामदेवांचा एक अभंग गाऊन दाखवला. महाराष्ट्रात आणि नंतर पंजाबात प्रसिद्ध असलेले नामदेव भक्ती पंथाचे संत. कर्मकांडाला फाटा देऊन धार्मिक क्षेत्रातलं बडव्यांचं वर्चस्व मोडून काढण्याचं, नामस्मरणाचं तत्त्वज्ञान सांगणाऱ्या संतांची ही भक्ती परंपरा. रेखाताई त्याच भक्तीपंथाच्या वारकरी.

महाराष्ट्राच्या कानाकोपऱ्यातून लाखो लोक दर वर्षी आषाढी आणि कार्तिकी अशा दोन वाऱ्या करतात. ज्ञानेश्वर, तुकाराम, नामदेवांसारख्या संतांचे अभंग गात चालत पंढरपूर गाठतात. रेखाताई देखील दर वर्षी न चुकता पंढरीला जातात.

“माझी पोरं म्हणतात, ‘कशाला बकऱ्यांमागे जाते? सुखात घरी बस.’ पण मला इथे यायला आवडतं. विठ्ठलाचं नाव घ्यावं. भजन गावं. वेळ भुर्रकन जातो. मन आनंदाने भरून येतं,” रेखाताई सांगतात. दिवाळीनंतर कार्तिक वारीला जाण्याचे वेध त्यांना आतापासूनच लागले आहेत.

व्हिडिओ पहाः शेळ्या राखाव्या, गाणी गावी

Medha Kale

मेधा काले पुणे में रहती हैं और महिलाओं के स्वास्थ्य से जुड़े मुद्दे पर काम करती रही हैं. वह पारी के लिए मराठी एडिटर के तौर पर काम कर रही हैं.

की अन्य स्टोरी मेधा काले
Text Editor : S. Senthalir

एस. सेंतलिर, पीपल्स आर्काइव ऑफ़ रूरल इंडिया में बतौर सहायक संपादक कार्यरत हैं, और साल 2020 में पारी फ़ेलो रह चुकी हैं. वह लैंगिक, जातीय और श्रम से जुड़े विभिन्न मुद्दों पर लिखती रही हैं. इसके अलावा, सेंतलिर यूनिवर्सिटी ऑफ़ वेस्टमिंस्टर में शेवनिंग साउथ एशिया जर्नलिज्म प्रोग्राम के तहत साल 2023 की फ़ेलो हैं.

की अन्य स्टोरी S. Senthalir