പഞ്ചാബില്‍ മണ്ഡിച്ചന്തകള്‍ അതിജീവനോപാധിയാണ്

ഇത് വലിയൊരു വിതരണശൃംഖലയാണ് - പഞ്ചാബിലുടനീളം 152 മുഖ്യ യാർഡുകളും 279 ഉപ യാർഡുകളും 1,389 വാങ്ങൽ കേന്ദ്രങ്ങളുമുണ്ട് (2019-20-ൽ). ഇവയെല്ലാം ജസ്വിന്ദർ സിംഗിന് ഒരു സുരക്ഷാ സംവിധാനം ഒരുക്കുന്നു. ഈ മണ്ഡി സംവിധാനത്തിൽ ഒരു കർഷകന് സുരക്ഷിതത്വം അനുഭവപ്പെടുന്നുവെന്ന് സംഗ്‌രൂർ ജില്ലയിലെ ലോംഗോവാൾ പട്ടണത്തിൽ നിന്നുള്ള 42-കാരനായ ജസ്വിന്ദർ പറഞ്ഞു. അദ്ദേഹത്തിൻറെ കുടുംബം 17 ഏക്കറിലാണ് കൃഷി ചെയ്യുന്നത്. "മടിയോ പേടിയോ ഒന്നും കൂടാതെ എനിക്കെന്‍റെ വിളകൾ മണ്ഡിയിലേക്ക് കൊണ്ടുപോകാൻ കഴിയും, കാരണം അവയ്ക്ക് വില ലഭിക്കും. എനിക്കതിൻറെ പ്രക്രിയ അറിയാം, അർഹിക്കുന്നത് കിട്ടുമെന്ന് എനിക്കുറപ്പുണ്ട്.”

മുഖ്യ (അല്ലെങ്കിൽ പ്രധാന) യാർഡുകൾ വലിയ മാണ്ഡികളാണ് (ഇവിടെ നൽകിയിട്ടുള്ള ഫോട്ടോയിൽ കാണുന്ന സുനാം പോലെയുള്ളവ). ഈ യാർഡുകൾക്ക് പലതരത്തിലുള്ള സൗകര്യങ്ങളുണ്ട്. ഈ യാർഡുകളിൽ കർഷകർക്ക് അവരുടെ വിളകൾ കൂട്ടിയിടാനുള്ള സ്ഥലങ്ങൾ അനുവദിച്ച് നൽകിയിട്ടുണ്ട്. അവ പൊതുവെ അവരുടെ ആഢ്തിയാകളുടെ (commission agents - ദല്ലാള്‍ ശിപായിമാര്‍) കടകൾക്കു മുമ്പിലായിരിക്കും. ഒരു വർഷത്തെ ഉൽപ്പന്നങ്ങൾ മുഖ്യ യാർഡുകളിൽ സംഭരിക്കുന്നത് തികയാതെ വരുമ്പോൾ അവയ്ക്കു പുറമെ അവയുടെ സമീപത്ത് പലപ്പോഴും സ്ഥാപിക്കുന്നവയാണ് ഉപ യാർഡുകൾ. വാങ്ങൽ കേന്ദ്രങ്ങൾ ചെറിയ മണ്ഡികളാണ്. അവ മിക്കപ്പോഴും ഗ്രാമങ്ങളിലായിരിക്കും (ഇവിടെ നൽകിയിട്ടുള്ള ചിത്രങ്ങളിൽ കാണുന്ന ശേരാം മാണ്ഡി പോലെയുള്ളവ). ഇവയെല്ലാം ചേരുന്നതാണ് പഞ്ചാബിലെ വിശാലമായ കാർഷികോത്പന്ന വിപണന സമിതികൾ അഥവാ എ.പി.എം.സി.കൾ (Agricultural Produce Marketing Committee - APMC)

“ഞാൻ ഉല്‍പന്നം വിൽക്കുമ്പോൾ എനിക്ക് പണം ലഭിക്കുന്നതുവരെയുള്ള ഉറപ്പിനായി ദല്ലാൾ ശിപായിയിൽ നിന്നും ഒരു ജെ-ഫോം ലഭിക്കുന്നു”, ജസ്വിന്ദർ പറഞ്ഞു. "പക്ഷെ, എന്നെ സംബന്ധിച്ചിടത്തോളം പരമപ്രധാനമായ കാര്യം ഇതൊരു സർക്കാർ സംവിധാനം ആയതിനാൽ എനിക്ക് പണം ലഭിക്കുന്ന കാര്യത്തിൽ എന്തെങ്കിലും സംഭവിച്ചാൽ ഞാൻ സുരക്ഷിതനാണെന്നെനിക്കറിയാം, അത് വലിയൊരു സുരക്ഷയാണ്”, അയാൾ കൂട്ടിച്ചേർത്തു (1961-ലെ പഞ്ചാബ് കാർഷികോത്പ്പന്ന വിപണി നിയമം - Punjab Agricultural Produce Markets Act of 1961 - പരാമർശിച്ചുകൊണ്ട്)

സ്വകാര്യ വ്യാപാരികളോ ഫുഡ് കോർപ്പറേഷൻ ഓഫ് ഇൻഡ്യ അല്ലെങ്കിൽ മാർക്കറ്റ് ഫെഡ് (പഞ്ചാബ് സ്റ്റേറ്റ് കോഓപ്പറേറ്റീവ് സപ്ലൈ ആൻഡ് മാർക്കറ്റിംഗ് ഫെഡറേഷൻ ലിമിറ്റഡ്) എന്നിവ പോലെയുള്ള സർക്കാർ ഏജൻസികളോ നിയന്ത്രണങ്ങൾക്ക് വിധേയമായ പ്രക്രിയകളിലൂടെ വിളകൾ സംഭരിക്കുമെന്ന് എ.പി.എം.സി. ശൃംഖല ഉറപ്പു വരുത്തുന്നു. അവ അവ സംസ്ഥാനം ഉറപ്പുനൽകുന്ന കുറഞ്ഞ താങ്ങുവിലയിൽ നെല്ലും ഗോതമ്പും സംഭരിക്കുന്നു. പഞ്ചാബിലെ ഏതെങ്കിലും മണ്ഡിയിലോ എഫ്.സി.ഐ.യിലോ അല്ലെങ്കിൽ മാർക്കറ്റ് ഫെഡിലോ ധാന്യങ്ങൾ എത്തിയാൽ, അവയിൽ അടങ്ങിയിരിക്കുന്ന ഈർപ്പത്തിന്‍റെ അളവ് പോലെയുള്ള പ്രത്യേക മാനദണ്ഡങ്ങൾ അനുസരിച്ച് ഉദ്യോഗസ്ഥർ അവയുടെ ഗുണമേന്മ പരിശോധിക്കുന്നു. പിന്നീട് ധാന്യം ലേലം വിളിക്കുകയും വിൽക്കുകയും ചെയ്യുന്നു. ഈ പ്രക്രിയ ദല്ലാൾ ശിപായിമാരെ ആശ്രയിച്ചിരിക്കുന്നു. അവർ ഈ ശൃംഖലയിലെ നിർണ്ണായക കണ്ണിയാണ്.

ഇത്തരമൊരു സംവിധാനത്തിന്‍റെ പ്രധാനപ്പെട്ട നേട്ടങ്ങൾ അതിന്‍റെ പ്രാപ്യതയും വിശ്വാസ്യതയുമാണെന്ന് പട്യാല ജില്ലയിലെ പാതഡാം താലൂക്കിലെ ദുഗൽ കലാം ഗ്രാമത്തിലെ അമൻദീപ് കൗർ എന്ന 32-കാരി പറഞ്ഞു. "ഏറ്റവും പ്രധാനപ്പെട്ട ഒരു കാര്യം എനിക്ക് ഉത്പ്പനം നേരിട്ട് ഗ്രാമ മണ്ഡിയിൽ [വിൽപന കേന്ദ്രം] എത്തിക്കാമെന്നുള്ളതാണ്. ഇത് സൗകര്യപ്രദവും വിളകൾക്ക് ലഭിക്കുന്ന വില എനിക്ക് അറിയാൻ പറ്റുകയും ചെയ്യും [എം.എസ്.പി. എന്ന നിലയിൽ). സംസ്ഥാനത്ത് കരിമ്പിനെന്ത് സംഭവിച്ചുവെന്ന് നമ്മൾ കണ്ടു. അതിനൊരു കേന്ദ്രീകൃത സംവിധാനം ഇല്ലായിരുന്നു. അതിനാൽ കർഷകർക്ക് അവരുടെ ഉത്പ്പന്നം ചിലപ്പോൾ ഒരു നഗരത്തിലേക്കും പിന്നീട് മറ്റൊരിടത്തേക്കും കൊണ്ടുപോകണമായിരുന്നു – എവിടെയാണോ അവർക്ക് മികച്ച വില കിട്ടുന്നത് അവിടെവരെ. മെച്ചപ്പെട്ട വിലതേടി നമുക്കെങ്ങനെ സംസ്ഥാനത്തലയൻ കഴിയും?"

അമൻദീപിന്‍റെ കുടുബം 22 ഏക്കറിൽ കൃഷി ചെയ്യുന്നു – 6 ഏക്കർ സ്വന്തവും ബാക്കി പാട്ടവും. "ഞങ്ങൾ ദല്ലാൾ ശിപായിമാരെ വളരെയധികം ആശ്രയിക്കുന്നു”, അവർ കൂട്ടിച്ചേർത്തു. "ഉദാഹരണത്തിന് മഴ പെയ്ത് ഞങ്ങളുടെ ഗോതമ്പ് നനഞ്ഞാൽ ഞങ്ങൾക്കവ ഉണങ്ങി വിൽക്കാനെടുക്കുന്ന സമയമായ 15 ദിവസംവരെ ദല്ലാൾ ശിപായിമാരുടെ അടുത്ത് സൂക്ഷിക്കാം. അതൊരു സ്വകാര്യ മണ്ഡിയിൽ സാധിക്കില്ലെന്നുറപ്പാണ്.”

"ഒരിക്കൽ ഞങ്ങൾ ഉത്പ്പന്നങ്ങൾ വിറ്റാൽ പണം ലഭിക്കുന്നത് 6 മാസങ്ങൾക്കുശേഷമാണ്. പക്ഷെ പണം എത്തുന്നതുവരെ കഴിഞ്ഞു കൂടാനുള്ള പണം ദല്ലാൾ ശിപായിമാർ  നൽകുന്നു. സംഗ്‌രൂർ തഹ്സീലിലെ (ജില്ലയിലെയും) മംഗ്‌വാൾ ഗ്രാമത്തിൽ നിന്നുള്ള 27-കാരനായ ജഗ്‌ജീവൻ സിംഗ് പറഞ്ഞു. അദ്ദേഹം മൂന്നേക്കറിൽ ഗോതമ്പും നെല്ലും കൃഷി ചെയ്യുന്നു. "അതിലുമുപരിയായി, എം.എസ്.പി. ഉള്ളതിനാൽ ഒരു മണ്ഡിയിൽ ഏറ്റവും കുറഞ്ഞത് എന്‍റെ ചിലവിനെങ്കിലും കിട്ടുമെന്ന് എനിക്കുറപ്പുണ്ട്.”

എന്നിരിക്കിലും കാര്‍ഷികോത്പന്ന വ്യാപാരവും വാണിജ്യവും (പ്രോത്സാഹിപ്പിക്കുന്നതും സുഗമമാക്കുന്നതും) സംബന്ധിച്ച 2020-ലെ നിയമം മദ്ധ്യവർത്തികളെ ഒഴിവാക്കാൻ ലക്ഷ്യമിടുകയും നേരിട്ട് വാങ്ങുന്നവർക്ക് തങ്ങളുടെ ഉത്പ്പന്നങ്ങൾ വിൽക്കാൻ കർഷകരെ അനുവദിക്കുകയും ചെയ്യുന്നു. ഇത് വിപണന ശൃംഖലയിലെ ദല്ലാൾ ശിപായിമാർക്കും മറ്റ് കണ്ണികൾക്കുമൊപ്പം എ.പി.എം.സി. നിലനില്‍ക്കുന്ന ചുറ്റുപാടുളെയും ദുർബലമാക്കും. 1960-കളുടെ മദ്ധ്യത്തിലുണ്ടായ ഹരിത വിപ്ലവത്തോടെ പഞ്ചാബിൽ തുടങ്ങി ദശകങ്ങൾകൊണ്ട് പടുത്തുയർത്തപ്പെട്ടതാണ് വിശ്വസനീയമായ ഈ വിപണന ശൃംഖല.

ഡൽഹിയുടെ അതിർത്തികളിൽ സമരം ചെയ്യുന്ന കർഷകർ ഈ നിയമത്തെ എതിർക്കുന്നു. ഇതുവരെ പിന്തുണച്ചു കൊണ്ടിരുന്ന പശ്ചാത്തല പ്രവർത്തനങ്ങളെ അത് തകർക്കുമെന്ന് അവർ ഭയപ്പെടുന്നു. അവർ വില ഉറപ്പാക്കല്‍, കാര്‍ഷിക സേവനങ്ങള്‍ എന്നിവയുമായി ബന്ധപ്പെട്ട കര്‍ഷക (ശാക്തീകരണ, സംരക്ഷണ) കരാറിനെ സംബന്ധിച്ച 2020-ലെ നിയമം , അവശ്യ സാധന (ഭേദഗതി) നിയമം, 2020 എന്നീ നിയമങ്ങളെയും എതിർക്കുന്നു. ഇവ മൂന്നും പിൻവലിക്കണമെന്നും അവർ ആവശ്യപ്പെടുന്നു. 2020 ജൂൺ 5-നാണ് ഈ നിയമങ്ങള്‍ ഓർഡിനൻസുകളായി ആദ്യം ഇറക്കിയത്. പിന്നീട് ഇവ സെപ്റ്റംബർ 14-ന് പാർലമെന്‍റിൽ കാര്‍ഷിക ബില്ലുകളായി അവതരിപ്പിക്കുകയും അതേ മാസം ഇരുപതോടുകൂടി തിടുക്കപ്പെട്ടു നിയമങ്ങളാക്കുകയും ചെയ്തു.

2020 നവംബർ 26-നാണ് ഈ സമരങ്ങൾ തുടങ്ങിയത് - പഞ്ചാബിൽ കുറച്ചുകൂടി മുമ്പ് തുടങ്ങി. ഓഗസ്റ്റ് പകുതിയോടെ തുടങ്ങിയ പ്രക്ഷോഭങ്ങൾ സെപ്തംബർ-ഒക്ടോബറോടെ പൂർണ്ണ ശക്തിയിലെത്തി.

പഞ്ചാബിലെ ആഢ്തിയാസ് അസോസിയേഷൻ (ദല്ലാൾ ശിപായിമാരുടെ സംഘടന) കർഷക സമരങ്ങളെ പിന്തുണയ്ക്കുന്നു. ഇതിന്‍റെ പ്രസിഡന്റായ രവീന്ദർ ചീമ പറഞ്ഞത് കർഷകർക്ക് അവരുടെ ഉത്പന്നങ്ങൾ വിൽക്കാനുള്ള സാദ്ധ്യത മണ്ഡികൾ നൽകുന്നുവെന്നാണ്. "സർക്കാർ ഏജൻസികളോടൊപ്പം [സ്വകാര്യ] വ്യാപാരികളുടെ സാന്നിദ്ധ്യവും മണ്ഡികളിൽ കാണാം. അതിനാൽ തങ്ങൾക്ക് നല്ല വില കിട്ടുന്നില്ലെന്ന് കർഷകർക്ക് തോന്നിയാൽ അവിടെ മറ്റ് സാദ്ധ്യതകളുണ്ട്.” കർഷകർക്ക് ലഭിക്കുന്ന ഈ വിലപേശൽ ശേഷി പുതിയ നിയമം ഇല്ലാതാക്കുകയും വ്യാപാരികളെ മണ്ഡികളുടെ പുറത്ത് വിൽക്കാൻ അനുവദിക്കുകയും ചെയ്യും - അതിനർത്ഥം നികുതി ലഭിക്കില്ലെന്നാണ് (വ്യാപാരി എം.എസ്.പി.യിന്മേൽ നൽകുന്നത്). അങ്ങനെ വന്നാൽ ഒരു വ്യാപാരിയും സംഭരണത്തിനായി മണ്ഡിയിൽ വരില്ലെന്ന് ചീമ പറഞ്ഞു. അങ്ങനെ എ.പി.എം.സി. സംവിധാനം ക്രമേണ ഒരു അധികപ്പറ്റായി മാറും.

പരിഭാഷ: റെന്നിമോന്‍ കെ. സി.