മഹുവയുടെ (മധുക ലോംഗിഫോലിയ) സീസൺ ഹ്രസ്വമായ രണ്ടോ മൂന്നോ മാസം മാത്രം നീണ്ടുനിൽക്കുന്ന ഒന്നാണ്. വേനലിന്റെ ആരംഭത്തിൽ, മധ്യേന്ത്യയിൽ കണ്ടുവരുന്ന ഈ വലിയ മരങ്ങൾ അവയുടെ വിലയേറിയ പൂക്കൾ കൊഴിക്കുന്നു.

ഇളം മഞ്ഞനിറത്തിലുള്ള പൂവിന്റെ ശേഖരണം ഒരു ആഘോഷമാണ്. ചത്തീസ്ഗഢിലെ മുഴുവൻ കുടുംബങ്ങളും, കുട്ടികളടക്കം, കാട്ടിലെ നിലത്തുനിന്ന് ഈ പൂക്കൾ ശേഖരിക്കുന്ന തൊഴിലിൽ ഏർപ്പെടുന്നതായി കാണാം. “അദ്ധ്വാനമുള്ള പണിയാണ്”, ഭൂപിന്ദർ പറയുന്നു. “ഞങ്ങൾ അതിരാവിലെയും പിന്നെ വൈകീട്ടും മഹുവ ശേഖരിക്കുന്നു”. ധംതാരി ജില്ലയിലെ ചനഗാംവിൽനിന്ന് തന്റെ രക്ഷിതാക്കളുടെ കൂടെ വന്നിരിക്കുകയാണ് അയാൾ. ധാരാളം ആളുകൾ ഒരുമിച്ച് കൂടുന്നതിനാൽ അതൊരു ആഘോഷത്തിന്റെ അന്തരീക്ഷം നൽകുന്നു.

ആ കാലത്ത്, മഹുവയുടെ പരിമളം പ്രദേശമാകെ വ്യാപിക്കും. റായ്ഗഢ് ജില്ലയിലെ ധരംജയ്ഗഢിൽനിന്ന് ചത്തീസ്ഗഢിന്റെ തലസ്ഥാനമായ റായ്പുർവരെ സഞ്ചരിക്കുന്ന ഗ്രാമീണർ, വഴിയിലുള്ള നൂറുകണക്കിന് മഹുവ മരങ്ങൾക്കടിയിലുള്ള പൂക്കൾ പറിക്കുന്ന തിരക്കിലാണ്. ധാന്യപ്പൊടിയും മദ്യവും ഉണ്ടാക്കാനും മറ്റാവശ്യങ്ങൾക്കുമായി അവർ ആ പൂക്കൾ ഉണക്കി ശേഖരിച്ച് വെക്കും.

“കാട്ടിൽനിന്ന് ഞങ്ങൾ ശേഖരിക്കുന്ന പ്രധാനപ്പെട്ട വിഭവമാണ് മഹുവ. പട്ടിണിയുടെ കാലത്ത് ഭക്ഷണമായി ഉപയോഗിക്കും. ആർക്കെങ്കിലും പൈസയ്ക്ക് ആവശ്യം വന്നാൽ മഹുവ വിൽക്കുകയും ചെയ്യാം”, സാമൂഹികപ്രവർത്തകനും അംബികാപുരത്തെ ഗോത്രനേതാവുമായ ഗംഗാറാം പൈങ്കര പറഞ്ഞു. കൂലിയൊന്നും കിട്ടാത്ത ക്ഷാമകാലത്ത് ആളുകൾ ഈ മഹുവപൂക്കളെ ആശ്രയിക്കുന്നതിനെ സൂചിപ്പിച്ചുകൊണ്ട് അദ്ദേഹം പറഞ്ഞു.

‘കാട്ടിൽനിന്ന് ഞങ്ങൾ ശേഖരിക്കുന്ന പ്രധാനപ്പെട്ട വിഭവമാണ് മഹുവ. പട്ടിണിയുടെ കാലത്ത് ഭക്ഷണമായി ഉപയോഗിക്കും. ആർക്കെങ്കിലും പൈസയ്ക്ക് ആവശ്യം വന്നാൽ കുറച്ച് വിൽക്കുകയും ചെയ്യാം'

വീഡിയോ കാണുക: സീസൺ കഴിഞ്ഞാലും മഹുവ ബാക്കിയാവുന്നു

“ഈ പൂക്കളിൽനിന്നുണ്ടാക്കുന്ന മദ്യം ഗോത്രജനങ്ങൾ ആസ്വദിക്കാറുണ്ട്. ഞങ്ങളുടെ ദൈവാരാധനയിലെ ഒരു അവശ്യഘടകമാണ് ഇവ”, ഗംഗാറാം പറഞ്ഞു.

ഏറെ നേരം പൂക്കൾ പറിക്കാൻ ചിലവഴിക്കുന്നതുകൊണ്ട് മറ്റ് ചില പ്രശ്നങ്ങളുമുണ്ട്. “പുറവും, കാലും, മുട്ടും അരയുമൊക്കെ വേദനിക്കും”, ഭൂപിന്ദർ സൂചിപ്പിച്ചു.

ഒരു കിലോഗ്രാം ഉണങ്ങിയ പൂക്കൾക്ക് 30 രൂപ, അഥവാ, ഒരു ക്വിന്റലിന് 3,000 രൂപ എന്ന കണക്കിൽ ചത്തീസ്ഗഢ് സർക്കാർ ഒരു മിനിമം താങ്ങുവില നിശ്ചയിച്ചിട്ടുണ്ട്.

മധ്യേന്ത്യൻ സംസ്ഥാനമായ ചത്തീസ്ഗഡിന് പുറമേ, മധ്യ പ്രദേശ്, ജാർഘണ്ട്, ഒഡിഷ, മഹാരാഷ്ട്ര, തെലുങ്കാന, ആന്ധ്ര പ്രദേശ് എന്നിവിടങ്ങളിലും, മ്യാന്മാർ, നേപ്പാൾ, ശ്രീലങ്ക, ബംഗ്ലാദേശ് ദൂരദിക്കുകളിൽ‌പ്പോലും മഹുവ മരങ്ങൾ കണ്ടുവരുന്നു.

Usha (extreme right) and her sisters Uma and Sarita (yellow) are busy collecting mahua in the forest near Aam gaon
PHOTO • Purusottam Thakur

ആം ഗാംവിലെ കാട്ടിൽനിന്ന് മഹുവ ശേഖരിക്കുന്ന തിരക്കിലാണ് ഉഷയും (വലത്തേ അറ്റത്ത്) സഹോദരിമാരായ ഉമയും സരിതയും (മഞ്ഞ ഉടുപ്പിൽ)

Usha fillng up the tub with her collection of mahua flowers
PHOTO • Purusottam Thakur

ശേഖരിച്ച മഹുവ പൂക്കൾ കൊട്ടയിൽ നിറയ്ക്കുന്ന ഉഷ

Sarita (yellow), the eldest child in the family, is studying in 2nd year BA. She has been collecting the flowers in this season, since she was a child. She says last year they had earned about 40,000 rupees from collecting mahua . Their entire family works on collecting it, including their parents and grandparents. Her sister Uma (red) is standing in the background
PHOTO • Purusottam Thakur

കുടുംബത്തിലെ മുതിർന്ന കുട്ടിയായ സരിത (മഞ്ഞ ഉടുപ്പിൽ) 2-ആം വർഷ ബി.എ.ക്ക് പഠിക്കുന്നു. കുട്ടിക്കാലം മുതൽ ഈ സീസണിൽ അവൾ മഹുവ ശേഖരിക്കാറുണ്ട്. കഴിഞ്ഞ കൊല്ലം ഈവിധത്തിൽ മഹുവ ശേഖരിച്ച് ഏകദേശം 40,000 രൂപ സമ്പാദിച്ചുവെന്ന് അവൾ പറഞ്ഞു. കുട്ടികളും മാതാപിതാക്കളും മുത്തച്ഛന്മാരും മുത്തശ്ശിമാരും അടക്കം കുടുംബം ഒന്നടങ്കം ഇതിൽ പങ്കെടുക്കുന്നു. പിന്നിൽ നിൽക്കുന്നത് അവളുടെ സഹോദരിയായ ഉമ (ചുവന്ന ഉടുപ്പിൽ)

Sarita (in yellow) and Uma (red) picking up mahua flowers
PHOTO • Purusottam Thakur

സരിതയും (മഞ്ഞ ഉടുപ്പിൽ) ഉമയും (ചുവന്ന ഉടുപ്പിൽ) മഹുവ പൂക്കൾ ശേഖരിക്കുന്നു

A bunch of Madhuca longifolia flowers hanging from the tree
PHOTO • Purusottam Thakur

ഒരു മരത്തിന്റെ കൊമ്പിൽനിന്ന് തൂങ്ങിനിൽക്കുന്ന മധുക ലോംഗ്ഫോലിയ പൂക്കൾ

A picture of mahua flowers lying on the ground
PHOTO • Purusottam Thakur

നിലത്ത് വീണുകിടക്കുന്ന മഹുവ പൂക്കളുടെ ദൃശ്യം

A young kid who is busy collecting mahua with her mother and grandparents
PHOTO • Purusottam Thakur

അമ്മയോടും മുത്തച്ഛനും മുത്തശ്ശിമാരോടുമൊപ്പം മഹുവ പൂക്കൾ ശേഖരിക്കുന്ന തിരക്കിലേർപ്പെട്ട ഒരു കൊച്ചുകുട്ടി

The same kid searching the ground to collect the flowers
PHOTO • Purusottam Thakur

നിലത്തുനിന്ന് പൂക്കൾ ശേഖരിക്കുന്ന അതേ കുട്ടി

75-year-old Chherken Rathia is also busy in collecting mahua . She says she has been doing this since she was a child
PHOTO • Purusottam Thakur

75 വയസ്സായ ഝർകെൻ റാത്തിയയും മഹുവ ശേഖരിക്കുന്ന തിരക്കിലാണ്, കുട്ടിക്കാലം മുതൽ താനിത് ചെയ്തുവരുന്നുവെന്ന് അവർ പറഞ്ഞു

Jalsai Raithi and his wife are collecting mahua from their own tree in their field
PHOTO • Purusottam Thakur

ജൽ‌സായ് റായ്ത്തിയും ഭാര്യയും പാടത്തെ അവരുടെ സ്വന്തം മരത്തിൽനിന്ന് മഹുവ ശേഖരിക്കുന്നു

Jalsai Rathi and his family enjoying their collection of flowers in the morning sun
PHOTO • Purusottam Thakur

പ്രഭാതസൂര്യന്റെ വെളിച്ചത്തിൽ പൂക്കൾ ശേഖരിക്കുന്നത് ആസ്വദിക്കുകയാണ് ജൽ‌സായ് റായ്ത്തിയും കുടുംബവും

പരിഭാഷ: രാജീവ് ചേലനാട്ട്

Purusottam Thakur

ପୁରୁଷୋତ୍ତମ ଠାକୁର ୨୦୧୫ ର ଜଣେ ପରି ଫେଲୋ । ସେ ଜଣେ ସାମ୍ବାଦିକ ଏବଂ ପ୍ରାମାଣିକ ଚଳଚ୍ଚିତ୍ର ନିର୍ମାତା । ସେ ବର୍ତ୍ତମାନ ଅଜିମ୍‌ ପ୍ରେମ୍‌ଜୀ ଫାଉଣ୍ଡେସନ ସହ କାମ କରୁଛନ୍ତି ଏବଂ ସାମାଜିକ ପରିବର୍ତ୍ତନ ପାଇଁ କାହାଣୀ ଲେଖୁଛନ୍ତି ।

ଏହାଙ୍କ ଲିଖିତ ଅନ୍ୟ ବିଷୟଗୁଡିକ ପୁରୁଷୋତ୍ତମ ଠାକୁର
Editor : Priti David

ପ୍ରୀତି ଡେଭିଡ୍‌ ପରୀର କାର୍ଯ୍ୟନିର୍ବାହୀ ସମ୍ପାଦିକା। ସେ ଜଣେ ସାମ୍ବାଦିକା ଓ ଶିକ୍ଷୟିତ୍ରୀ, ସେ ପରୀର ଶିକ୍ଷା ବିଭାଗର ମୁଖ୍ୟ ଅଛନ୍ତି ଏବଂ ଗ୍ରାମୀଣ ପ୍ରସଙ୍ଗଗୁଡ଼ିକୁ ପାଠ୍ୟକ୍ରମ ଓ ଶ୍ରେଣୀଗୃହକୁ ଆଣିବା ଲାଗି ସ୍କୁଲ ଓ କଲେଜ ସହିତ କାର୍ଯ୍ୟ କରିଥାନ୍ତି ତଥା ଆମ ସମୟର ପ୍ରସଙ୍ଗଗୁଡ଼ିକର ଦସ୍ତାବିଜ ପ୍ରସ୍ତୁତ କରିବା ଲାଗି ଯୁବପିଢ଼ିଙ୍କ ସହ ମିଶି କାମ କରୁଛନ୍ତି।

ଏହାଙ୍କ ଲିଖିତ ଅନ୍ୟ ବିଷୟଗୁଡିକ Priti David
Video Editor : Sinchita Parbat

ସିଞ୍ଚିତା ପର୍ବତ ପିପୁଲ୍ସ ଆର୍କାଇଭ୍‌ ଅଫ୍‌ ରୁରାଲ ଇଣ୍ଡିଆର ଜଣେ ବରିଷ୍ଠ ଭିଡିଓ ସମ୍ପାଦିକା ଏବଂ ଜଣେ ମୁକ୍ତବୃତ୍ତିର ଫଟୋଗ୍ରାଫର ଓ ପ୍ରାମାଣିକ ଚଳଚ୍ଚିତ୍ର ନିର୍ମାତା। ପୂର୍ବରୁ ସିଞ୍ଚିତା ମାଜୀ ନାମରେ ତାଙ୍କର କାହାଣୀଗୁଡ଼ିକ ପ୍ରକାଶ ପାଇଛି।

ଏହାଙ୍କ ଲିଖିତ ଅନ୍ୟ ବିଷୟଗୁଡିକ Sinchita Parbat
Translator : Rajeeve Chelanat

Rajeeve Chelanat is based out of Palakkad, Kerala. After spending 25 years of professional life in the Gulf and Iraq, he returned home to work as a proof reader in the daily, Mathrubhumi. Presently, he is working as a Malayalam translator.

ଏହାଙ୍କ ଲିଖିତ ଅନ୍ୟ ବିଷୟଗୁଡିକ Rajeeve Chelanat