ಉಮಾ ಪಾಟೀಲ್ ಅವರ ಎರಡು ಕೋಣೆಗಳ ಮನೆಯ ಒಂದು ಮೂಲೆಯಲ್ಲಿ ಸಣ್ಣ ಕಬ್ಬಿಣದ ಕಬೋರ್ಡ್ ಇದೆ. ಅದರೊಳಗೆ ದೊಡ್ಡ ರಿಜಿಸ್ಟರುಗಳು, ನೋಟ್ ಪುಸ್ತಕಗಳು, ಡೈರಿಗಳು ಮತ್ತು ಸಮೀಕ್ಷೆಯ ನಮೂನೆಗಳ ಫೋಟೋಕಾಪಿಗಳ ರೂಪದಲ್ಲಿ ಕೈಯಿಂದ ಬರೆದ ದಶಕದ ದಾಖಲೆಗಳು ಇವೆ. ಅವೆಲ್ಲವನ್ನೂ ದಪ್ಪ ಪಾಲಿಥಿನ್ ಚೀಲಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದರ ಮೇಲೊಂದರಂತೆ ಜೋಡಿಸಿಡಲಾಗಿದೆ.

ಮಾನ್ಯತೆ ಪಡೆದ ಸಾಮಾಜಿಕ ಆರೋಗ್ಯ ಕಾರ್ಯಕರ್ತರು (ಆಶಾ) ಗ್ರಾಮೀಣ ಮಹಾರಾಷ್ಟ್ರದ ಹೆಚ್ಚಿನ ಜನರ ಆರೋಗ್ಯ ಸಂಬಂಧಿ ವಿವರಗಳನ್ನು ದಾಖಲಿಸಿಟ್ಟ ಕಾಗದಗಳಗಳ ರಾಶಿ ಇವು - ಹೆರಿಗೆಯಿಂದ ಹಿಡಿದು ರೋಗನಿರೋಧಕ, ಹದಿಹರೆಯದ ಪೋಷಣೆ, ಗರ್ಭನಿರೋಧಕ, ಕ್ಷಯ ಮತ್ತು ಹೆಚ್ಚಿನವುಗಳ ದತ್ತಾಂಶದವರೆಗೆ. ಉಮಾ ಅವರು 2009ರಿಂದ ಮಹಾರಾಷ್ಟ್ರದ ಸಾಂಗ್ಲಿ ಜಿಲ್ಲೆಯ ಮಿರಜ್ ತಾಲ್ಲೂಕಿನ ಅರಾಗ್ ಗ್ರಾಮದ ಜನರ ಈ ದಾಖಲೆಯನ್ನು ಇಟ್ಟುಕೊಂಡಿದ್ದಾರೆ. ಮತ್ತು ಆರೋಗ್ಯ ಸಂಬಂಧಿತ ಸಮಸ್ಯೆಗಳ ಬಗ್ಗೆ ತನ್ನ ಹಳ್ಳಿಗೆ ಪದೇ ಪದೇ ಮಾಹಿತಿ ಮತ್ತು ಮಾರ್ಗದರ್ಶನ ನೀಡಲು ಪ್ರಯತ್ನಿಸುತ್ತಿದ್ದಾರೆ.

45 ವರ್ಷದ ಉಮಾ ಅವರಂತೆ, ಗ್ರಾಮೀಣ ಮಹಾರಾಷ್ಟ್ರದ 55,000 ಆಶಾ ಕಾರ್ಯಕರ್ತರು ತಮ್ಮ ಹಳ್ಳಿಗಳಲ್ಲಿ ಮೂಲಭೂತ ಆರೋಗ್ಯ ರಕ್ಷಣೆಯನ್ನು ಖಚಿತಪಡಿಸಿಕೊಳ್ಳಲು ದಿನಕ್ಕೆ ಗಂಟೆಗಳ ಕಾಲ ಕೆಲಸ ಮಾಡುತ್ತಾರೆ. ಇದನ್ನು 2005ರಲ್ಲಿ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಗ್ರಾಮೀಣ ಆರೋಗ್ಯ ಮಿಷನ್ ಅಡಿಯಲ್ಲಿ ಪ್ರಾರಂಭಿಸಲಾಯಿತು. ಒಟ್ಟು 23 ದಿನಗಳ ತರಬೇತಿಯ ನಂತರ, ಈ ಸಮುದಾಯ ಆರೋಗ್ಯ ಕಾರ್ಯಕರ್ತರನ್ನು - ಎಲ್ಲರೂ ಮಹಿಳೆಯರು - ನೇಮಕ ಮಾಡಲಾಗುತ್ತದೆ. ಗ್ರಾಮೀಣ ಆರೋಗ್ಯ ಮಿಷನ್ ಮಾನದಂಡಗಳ ಪ್ರಕಾರ, ಆದಿವಾಸಿ ಕುಗ್ರಾಮಗಳಲ್ಲಿ ಪ್ರತಿ 1,000 ಜನಸಂಖ್ಯೆಗೆ ಒಬ್ಬ ಆಶಾ (ಕನಿಷ್ಠ 10ನೇ ತರಗತಿ ಪಾಸ್) ಮತ್ತು ಆದಿವಾಸಿಯೇತರ ಹಳ್ಳಿಗಳಲ್ಲಿ ಪ್ರತಿ 1,500 ಜನಸಂಖ್ಯೆಗೆ ಓರ್ವ ಆಶಾ ಕಾರ್ಯಕರ್ತೆಯನ್ನು (ಕನಿಷ್ಠ 10ನೇ ತರಗತಿ ಪಾಸ್) ನಿಗದಿಪಡಿಸಲಾಗಿದೆ.

ಸುಮಾರು 15,600 ಜನಸಂಖ್ಯೆಯನ್ನು ಹೊಂದಿರುವ ಅರಗ್ ಗ್ರಾಮದಲ್ಲಿ, ಉಮಾ ಮತ್ತು ಇತರ 15 ಆಶಾ ಕಾರ್ಯಕರ್ತರು ಕೆಲಸಕ್ಕಾಗಿ ಬೆಳಿಗ್ಗೆ 10 ಗಂಟೆಗೆ ಮನೆಯಿಂದ ಹೊರಡುತ್ತಾರೆ. ಅರಗ್ ಪ್ರಾಥಮಿಕ ಆರೋಗ್ಯ ಕೇಂದ್ರವನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದು, ಇದು ಮಿರಜ್ ತಾಲ್ಲೂಕಿನ ಬೇಡಗ್, ಲಿಂಗನೂರು, ಖತವ್, ಶಿಂಧೆವಾಡಿ ಮತ್ತು ಲಕ್ಷ್ಮಿವಾಡಿ ಗ್ರಾಮಗಳಿಗೆ ಆರೋಗ್ಯ ಸೇವೆ ಒದಗಿಸುತ್ತದೆ. ಕೇಂದ್ರದ ಅಡಿಯಲ್ಲಿ ಸುಮಾರು 47,000 ಜನಸಂಖ್ಯೆಗೆ ಒಟ್ಟು 41 ಆಶಾ ಕಾರ್ಯಕರ್ತೆಯರು ಕೆಲಸ ಮಾಡುತ್ತಾರೆ.

ಪ್ರತಿಯೊಬ್ಬ ಆಶಾ ಕಾರ್ಯಕರ್ತೆಯು ತನಗೆ ನಿಯೋಜಿಸಲಾದ ಪ್ರತಿ ಮನೆಗೆ ಭೇಟಿ ನೀಡುತ್ತಾರೆ ಮತ್ತು ದಿನಕ್ಕೆ ನಿರೀಕ್ಷಿತ ಐದು ಗಂಟೆಗಳಿಗಿಂತ ಹೆಚ್ಚಿನ ಸಮಯವನ್ನು ಕಳೆಯುತ್ತಾರೆ. "ಮನೆಗಳು ಹಳ್ಳಿಯಲ್ಲಿದ್ದರೆ, ಎರಡು ಗಂಟೆಗಳಲ್ಲಿ 10-15 ಮನೆ ಭೇಟಿಗಳನ್ನು ಮಾಡಬಹುದು. ಆದಾಗ್ಯೂ, ಕೆಲವರು ಹೊರವಲಯದಲ್ಲಿ ಅಥವಾ ಹೊಲಗಳಲ್ಲಿ ವಾಸಿಸುತ್ತಾರೆ. ನಾಲ್ಕು ಭೇಟಿಗಳು ಸಹ ಐದು ಗಂಟೆಗಳಿಗಿಂತ ಹೆಚ್ಚು ಸಮಯ ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳುತ್ತವೆ. ನಾವು ಪೊದೆಗಳು, ಹೊಲಗಳು, ಮೂಲಕ ನಡೆಯಬೇಕು. ಮಳೆಗಾಲದಲ್ಲಿ, ಇಲ್ಲೆಲ್ಲಾ ಕೆಸರು ತುಂಬಿಕೊಂಡಿರುತ್ತದೆ" ಎಂದು ಉಮಾ ಹೇಳುತ್ತಾರೆ.

Uma handling her record books
PHOTO • Jyoti Shinoli
Uma filling in her record books
PHOTO • Jyoti Shinoli

ಬರವಣಿಗೆ ಆಶಾ ಕಾರ್ಯಕರ್ತೆಯರ ಕೆಲಸದ ಒಂದು ಭಾಗವಾಗಿದೆ, ಮತ್ತು ಅವರು ಕಾಗದ, ಪೆನ್ನುಗಳು ಮತ್ತು ಜೆರಾಕ್ಸ್ ಮಾಡಿಸಲು ಸಹ ಖರ್ಚು ಮಾಡಬೇಕಾಗುತ್ತದೆ ಎಂದು ಸಾಂಗ್ಲಿ ಜಿಲ್ಲೆಯ ಮಿರಜ್ ತಾಲ್ಲೂಕಿನ ಅರಾಗ್ ಗ್ರಾಮದ ಉಮಾ ಪಾಟೀಲ್ ಹೇಳುತ್ತಾರೆ

ಮನೆ ಭೇಟಿಯಲ್ಲಿ ಕುಟುಂಬಗಳೊಂದಿಗೆ ಆರೋಗ್ಯ ರಕ್ಷಣೆ, ಗರ್ಭನಿರೋಧಕದ ಬಗ್ಗೆ ಚರ್ಚೆ, ಶೀತ, ಕೆಮ್ಮು, ಜ್ವರದಂತಹ ಸಾಮಾನ್ಯ ಕಾಯಿಲೆಗಳ ಚಿಕಿತ್ಸೆ, ಗರ್ಭಿಣಿಯರ ಹೆರಿಗೆ ಮತ್ತು ಸ್ತನ್ಯಪಾನದ ಸಿದ್ಧತೆ, ನವಜಾತ ಶಿಶುಗಳ ಆರೋಗ್ಯದ ಮೇಲ್ವಿಚಾರಣೆ (ವಿಶೇಷವಾಗಿ ಕಡಿಮೆ ಜನನ ತೂಕ ಮತ್ತು ಅಸಮರ್ಪಕ ದಿನಗಳೊಂದಿಗೆ ಜನಿಸಿದ ಮಕ್ಕಳಿಗೆ), ಅತಿಸಾರ, ರಕ್ತಹೀನತೆ ಮತ್ತು ಅಪೌಷ್ಟಿಕತೆಯಿಂದ ಬಳಲುತ್ತಿರುವ ಮಕ್ಕಳ ಮೇಲ್ವಿಚಾರಣೆ, ಅವರು ಸಂಪೂರ್ಣವಾಗಿ ಲಸಿಕೆ ಹಾಕಿಸಿಕೊಂಡಿದ್ದಾರೆ ಎಂದು ಖಚಿತಪಡಿಸಿಕೊಳ್ಳುವುದು ಮತ್ತು ಕ್ಷಯ ಮತ್ತು ದಾಸವಾಳದಂತಹ ರೋಗಗಳ ತಡೆಗಟ್ಟುವಿಕೆ ಮತ್ತು ಚಿಕಿತ್ಸೆ ಸೇರಿರುತ್ತವೆ.

ಕೆಲಸಗಳ ಪಟ್ಟಿ ಮುಗಿಯುವುದಿಲ್ಲ. "ಹಳ್ಳಿಯ ಒಂದೇ ಒಂದು ಕುಟುಂಬವೂ ಆರೋಗ್ಯ ಸೇವೆಗಳು ಅಥವಾ [ಆರೋಗ್ಯ] ಸಮೀಕ್ಷೆಗಳಿಂದ ಹೊರಗುಳಿಯದಂತೆ ನಾವು ನೋಡಿಕೊಳ್ಳುತ್ತೇವೆ. ಕಾಲೋಚಿತ ವಲಸೆ ಕಾರ್ಮಿಕರು ಮತ್ತು ಅವರ ಕುಟುಂಬಗಳು ಸಹ ಇದರಲ್ಲಿ ಬರುತ್ತವೆ" ಎಂದು ಉಮಾ ಹೇಳುತ್ತಾರೆ. ಇದರ ಜೊತೆಗೆ ಅವರು ತಮ್ಮ ಪತಿ ಅಶೋಕ್ ಅವರೊಂದಿಗೆ ತಮ್ಮ ಒಂದು ಎಕರೆ ಜಮೀನಿನಲ್ಲಿ ಬೇಬಿ ಕಾರ್ನ್ ಬೆಳೆಯುತ್ತಾರೆ.

ಇದಕ್ಕೆ ಪ್ರತಿಯಾಗಿ, ಆಶಾ ಕಾರ್ಯಕರ್ತರ ಮಾಸಿಕ ಗಳಿಕೆ - ಅಧಿಕೃತ ಪರಿಭಾಷೆಯಲ್ಲಿ 'ಪ್ರೋತ್ಸಾಹ ಧನ' ಅಥವಾ 'ಗೌರವಧನ' - ಅವರ ಕೆಲಸವನ್ನು ಅವಲಂಬಿಸಿ ಮಹಾರಾಷ್ಟ್ರದಲ್ಲಿ ಸರಾಸರಿ ರೂ. 2000ದಿಂದ ರೂ. 3,000 ರೂಪಾಯಿಗಳ ತನಕ ಇದೆ. ಉದಾಹರಣೆಗೆ, ವಿತರಿಸಲಾದ ಕಾಂಡೋಮ್ ಮತ್ತು ಮೌಖಿಕ ಮಾತ್ರೆಗಳ ಪ್ರತಿ ಪ್ಯಾಕೆಟ್ಗೆ 1 ರೂ., ಖಚಿತಪಡಿಸಿದ ಸಾಂಸ್ಥಿಕ ಹೆರಿಗೆಗೆ 300 ರೂ., ಮತ್ತು ನವಜಾತ ಶಿಶುವನ್ನು ಪರೀಕ್ಷಿಸಲು 42 ಮನೆ ಭೇಟಿಗಳಿಗೆ 250 ರೂ.

Paper works
PHOTO • Jyoti Shinoli
Paper Work
PHOTO • Jyoti Shinoli
Paper Work
PHOTO • Jyoti Shinoli

ಕಾಗದಪತ್ರಗಳು ಕೆಲಸದ ಅವಿಭಾಜ್ಯ ಅಂಗ ಮತ್ತು ಅವು ಹೇರಳವಾಗಿರುತ್ತವೆ: ಇಲ್ಲಿರುವವು ನೋಟ್‌ ಪುಸ್ತಕಗಳು, ರಿಜಿಸ್ಟರುಗಳು ಮತ್ತು ಆಶಾ ಕಾರ್ಯಕರ್ತೆಯರು ಸೂಕ್ಷ್ಮವಾಗಿ ನಿರ್ವಹಿಸುವ ವಿವಿಧ ಸಮೀಕ್ಷೆ ನಮೂನೆಗಳಾಗಿವೆ

ಹೆಚ್ಚೆಚ್ಚು, ಈ ಆರೋಗ್ಯ ಕಾರ್ಯಕರ್ತರು ತಮ್ಮ ಮನೆ ಭೇಟಿಗಳು, ಮೇಲ್ವಿಚಾರಣೆ ಮತ್ತು ಸಮೀಕ್ಷೆಗಳ ದಾಖಲೆಗಳನ್ನು ಇಟ್ಟುಕೊಳ್ಳುವ ಅಗತ್ಯವಿದೆ. "ನಾನು ತಿಂಗಳಿಗೆ 2,000 ರೂ.ಗಳನ್ನು ಸಂಪಾದಿಸುತ್ತೇನೆ ಮತ್ತು ಅದರಲ್ಲಿ ಪುಸ್ತಕಗಳು, ಜೆರಾಕ್ಸ್ ಮತ್ತು ಫೋನ್ ರೀಚಾರ್ಜ್‌ ಎಂದು 800 ರೂ.ಗಳನ್ನು ಖರ್ಚು ಮಾಡುತ್ತೇನೆ" ಎಂದು ಉಮಾ ಹೇಳುತ್ತಾರೆ. "ನಾವು ಪ್ರತಿ ಮೂಲ ನಮೂನೆಯ ಎರಡು ಫೋಟೋಕಾಪಿಗಳನ್ನು ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳಬೇಕು. ಅದರಲ್ಲಿ ಒಂದನ್ನು ನಾವು ಆಯೋಜಕರಿಗೆ ಒಪ್ಪಿಸುತ್ತೇವೆ ಮತ್ತು ಇನ್ನೊಂದು ನಮ್ಮೊಂದಿಗೆ ಉಳಿಯುತ್ತದೆ. ಪ್ರತಿ ಬದಿಗೆ ಫೋಟೋಕಾಪಿ ಮಾಡಲು 2 ರೂಪಾಯಿ ಖರ್ಚಾಗುತ್ತದೆ..."

ಮನೆಯಲ್ಲಿ ನವಜಾತ ಶಿಶುಗಳ ಆರೈಕೆ, ಗರ್ಭಿಣಿಯರಿಗೆ ಜನನಿ ಸುರಕ್ಷಾ ಯೋಜನೆ, ಶೌಚಾಲಯಗಳು ಮತ್ತು ಕುಡಿಯುವ ನೀರಿನ ಮೂಲಗಳು, ಕುಷ್ಠರೋಗದ ದಾಖಲೆಗಳು - ಈ ನಮೂನೆಗಳು ವೈವಿಧ್ಯಮಯವಾಗಿವೆ - ಪಟ್ಟಿಗೆ ಅಂತ್ಯವಿಲ್ಲ. ಈ ಪಟ್ಟಿ ಗ್ರಾಮ ಆರೋಗ್ಯ ಮತ್ತು ಪೌಷ್ಠಿಕಾಂಶ ದಿನದ ಸಮೀಕ್ಷೆಯನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿದೆ,‌ ಜೊತೆಗೆ ದಿನದ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮದಲ್ಲಿ ಎಷ್ಟು ಜನರು ಭಾಗವಹಿಸಿದ್ದರು, ಎಷ್ಟು ಜನರ ಹಿಮೋಗ್ಲೋಬಿನ್ ಪರೀಕ್ಷಿಸಲಾಯಿತು, ಎಷ್ಟು ಮಕ್ಕಳಿಗೆ ಲಸಿಕೆ ಹಾಕಲಾಗಿದೆ ಮತ್ತು ಅಪೌಷ್ಟಿಕತೆಯನ್ನು ಅಳೆಯಲಾಗಿದೆ ಎಂಬಂತಹ 40 ವಿಷಯಗಳನ್ನು ವಿವರಿಸುತ್ತದೆ.

ಉಮಾ ಮತ್ತು ಇತರ ಆಶಾ ಕಾರ್ಯಕರ್ತೆಯರು ಸಂಗ್ರಹಿಸಿದ ಮಾಹಿತಿಯನ್ನು ಪ್ರತಿ ತಿಂಗಳ ಕೊನೆಯಲ್ಲಿ ರಾಜ್ಯ ಸರ್ಕಾರದ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಗ್ರಾಮೀಣ ಆರೋಗ್ಯ ಮಿಷನ್ ವೆಬ್ಸೈಟಿನಲ್ಲಿ ಅಪ್ಲೋಡ್ ಮಾಡಲಾಗುತ್ತದೆ. ಆರಗ್ ಪ್ರಾಥಮಿಕ ಆರೋಗ್ಯ ಕೇಂದ್ರದಲ್ಲಿ ಗ್ರೂಪ್ ಫೆಸಿಲಿಟೇಟರ್‌ ಆಗಿ ಕೆಲಸ ಮಾಡುತ್ತಿರುವ 28 ವರ್ಷದ ಪ್ರಿಯಾಂಕಾ ಪೂಜಾರಿ, ನಾನು ಅಲ್ಲಿಗೆ ಹೋದಾಗ ಈ ಮಾಹಿತಿಯನ್ನು ವೆಬ್ಸೈಟಿಗೆ ಅಪ್ಲೋಡ್‌ ಮಾಡಲು ಹೆಣಗಾಡುತ್ತಿದ್ದರು. ಆರೋಗ್ಯ ಕೇಂದ್ರದಲ್ಲಿ ಒಂದೇ ಕಂಪ್ಯೂಟರ್ ಇದ್ದು, ವೈದ್ಯರ ಕೊಠಡಿ ಮತ್ತು ಸಂದರ್ಶಕರಿಗೆ ಕುಳಿತುಕೊಳ್ಳಲು ಸ್ಥಳ, ರಕ್ತ ಪರೀಕ್ಷೆಗಾಗಿ ಪ್ರಯೋಗಾಲಯ ಮತ್ತು ಔಷಧಿಗಳನ್ನು ಸಂಗ್ರಹಿಸಲು ಸ್ಟೋರ್ ರೂಮ್ ಸೇರಿದಂತೆ ಮೂರು ಕಟ್ಟಡಗಳಿವೆ. ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ, ಓರ್ವ 'ಗ್ರೂಪ್ ಫೆಸಿಲಿಟೇಟರ್‌ʼ 10 ಆಶಾ ಕಾರ್ಯಕರ್ತರ ಕೆಲಸವನ್ನು ಮೇಲ್ವಿಚಾರಣೆ ಮಾಡುತ್ತಾರೆ ಮತ್ತು ಆರೋಗ್ಯ ಕೇಂದ್ರದಲ್ಲಿ ಬೆಳಿಗ್ಗೆ 10ರಿಂದ ಸಂಜೆ 6ರವರೆಗೆ ಕೆಲಸ ಮಾಡುತ್ತಾರೆ. ಕೇಂದ್ರದಲ್ಲಿ (ಕಡೇಪಕ್ಷ ಕಾಗದದ ಮೇಲೆ) ನರ್ಸ್, ಸಂದರ್ಶಕ ವೈದ್ಯರು ಮತ್ತು ವೈದ್ಯಕೀಯ ತಂತ್ರಜ್ಞರು ಇದ್ದಾರೆ.

Priyanka Pujari filling the data on ASHA website
PHOTO • Jyoti Shinoli
Reviewing some paper works
PHOTO • Jyoti Shinoli

ಎಲ್ಲ ದಾಖಲೆಗಳನ್ನು ಪ್ರಿಯಾಂಕಾ ಪೂಜಾರಿ (ಎಡ) ಮತ್ತು ಇತರ 'ಫೆಸಿಲಿಟೇಟರ್ಸ್' ಆರಾಗ್ ಪ್ರಾಥಮಿಕ ಆರೋಗ್ಯ ಕೇಂದ್ರದಲ್ಲಿ ಆನ್ಲೈನ್ ಅಪ್ಲೋಡ್ ಮಾಡುತ್ತಾರೆ, ಇದು ಆಶಾ ಕಾರ್ಯಕರ್ತರನ್ನು ಮೇಲ್ವಿಚಾರಣೆ ಮಾಡುವ ಮತ್ತು ಸಭೆಗಳನ್ನು ನಡೆಸುವ ಅವರ ಕೆಲಸದ ಭಾಗವಾಗಿದೆ

“ಆಶಾ ವೆಬ್ಸೈಟ್‌ ಎಪ್ರಿಲ್‌ ತಿಂಗಳಿನಲ್ಲಿ ಡೌನ್‌ ಆಗಿತ್ತು. ನಂತರ ನವೆಂಬರ್‌ ತಿಂಗಳಿನಲ್ಲಿ ನಂತರ ಆರಂಭಗೊಂಡಿತು. ನಾನು ಈ ತಿಂಗಳು ಮತ್ತು ಅದರ ಹಿಂದಿನ ತಿಂಗಳುಗಳ ವಿವರಗಳನ್ನು ಸೇರಿಸುತ್ತಿದ್ದೇನೆ. ಪದೇ ಪದೇಲೋಡ್ ಶೆಡ್ಡಿಂಗ್ ಆಗುವುದರಿಂದಾಗಿ ಕೆಲಸ ನಿಲ್ಲುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಇಲ್ಲಿ ಇಂಟರ್ನೆಟ್ ಕೂಡಾ ನಿಧಾನವಾಗಿರುತ್ತದೆ" ಎಂದು ಪ್ರಿಯಾಂಕಾ ಹೇಳುತ್ತಾರೆ. ಶಿಕ್ಷಣ ವಿಷಯದಲ್ಲಿ ಬಿಎ ಮತ್ತು ಡಿಪ್ಲೊಮಾ ಮುಗಿಸಿದ ನಂತರ ಅವರು ಮೂರು ವರ್ಷಗಳಿಂದ ಆಯೋಜಕರಾಗಿ ಕೆಲಸ ಮಾಡುತ್ತಿದ್ದಾರೆ. ಅವರು ಸುಮಾರು ಏಳು ಕಿಲೋಮೀಟರ್ ದೂರದಲ್ಲಿರುವ ತಮ್ಮ ಗ್ರಾಮವಾದ ಲಿಂಗನೂರಿನಿಂದ ಸ್ಕೂಟಿ ಅಥವಾ ರಾಜ್ಯ ಸಾರಿಗೆ ಬಸ್ ಮೂಲಕ ಆರೋಗ್ಯ ಕೇಂದ್ರಕ್ಕೆ ಬರುತ್ತಾರೆ. ಅವರ ಕೆಲಸವು ಆಶಾ ಕಾರ್ಯಕರ್ತರ ಕೆಲಸದ ಮೇಲ್ವಿಚಾರಣೆ, ಮಾಸಿಕ ಸಭೆಗಳನ್ನು ನಡೆಸುವುದು ಮತ್ತು ಆರೋಗ್ಯ ಕೇಂದ್ರಕ್ಕೆ ಬರುವ ಜನರನ್ನು ಗಮನಿಸುವುದನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿದೆ.

ಪ್ರಿಯಾಂಕಾ ತಿಂಗಳಿಗೆ 8,375 ರೂ.ಗಳನ್ನು ಸಂಪಾದಿಸುತ್ತಾರೆ - ಆದರೆ ಈ ಹಣವು ಅವರು ನವಜಾತ ಶಿಶು ಮತ್ತು ಗರ್ಭಿಣಿಯರ ಪ್ರಸವಪೂರ್ವ ತಪಾಸಣೆಗಾಗಿ ಕನಿಷ್ಠ 20 ಮನೆ ಭೇಟಿಗಳನ್ನು ಮಾಡಬೇಕು. ಜೊತೆಗೆ ಆಶಾ ಸೈಟಿಗೆ ಐದು ದಿನಗಳ ಕಾಲ ಮಾಹಿತಿ ತುಂಬಿಸಬೇಕು. "ನಾವು ತಿಂಗಳಲ್ಲಿ 25 ದಿನಗಳನ್ನು ಪೂರ್ಣಗೊಳಿಸದಿದ್ದರೆ, ನಮ್ಮ ಹಣವನ್ನು ಕಡಿತಗೊಳಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಆಶಾ ಕಾರ್ಯಕರ್ತರು ಮತ್ತು ಆಯೋಜಕರು ಇಬ್ಬರೂ ಹಣವನ್ನು ಪಡೆಯಲು ಸಮುದಾಯ ಅಧಿಕಾರಿಗಳಿಗೆ [ಉನ್ನತ ಮಟ್ಟದ ಆರೋಗ್ಯ ಅಧಿಕಾರಿಗಳಿಗೆ] ಈ ಕೆಲಸವನ್ನು ವರದಿ ಮಾಡಬೇಕು. "

ಪಿಎಚ್ಸಿಯ ಮಾಸಿಕ ಸಭೆಗಳಲ್ಲಿ, ಪ್ರಿಯಾಂಕಾ ಎಲ್ಲಾ ಆರೋಗ್ಯ ಕಾರ್ಯಕರ್ತರ ಸಮಸ್ಯೆಗಳ ಕುರಿತು ಮಾತನಾಡುತ್ತಾರೆ. "ಆದರೆ ಅದರಿಂದ ಏನೂ ಆಗುವುದಿಲ್ಲ" ಎಂದು ಅವರು ಹೇಳುತ್ತಾರೆ. "ಇತ್ತೀಚೆಗೆ, ನಮಗೆ ಐದು 50 ಪುಟಗಳ ನೋಟ್‌ ಪುಸ್ತಕಗಳು, 10 ಪೆನ್ನುಗಳು, ಪೆನ್ಸಿಲ್ ಬಾಕ್ಸ್, 5-ಮಿಲಿ ಅಂಟು ಬಾಟಲಿ ಮತ್ತು ರೂಲರ್ ಹೊಂದಿರುವ ಈ ಸ್ಟೇಷನರಿ ಕಿಟ್ ನೀಡಲಾಗಿದೆ. ಅವು ಎಷ್ಟು ಕಾಲದವರೆಗೆ ಸಿಗುತ್ತದೋ?"

ವೈದ್ಯಕೀಯ ಸರಬರಾಜುಗಳ ಕೊರತೆಯು ಪದೆಪದೇ ಎದುರಾಗುವ ಮತ್ತೊಂದು ಸಮಸ್ಯೆಯಾಗಿದೆ. "ನಮಗೆ ಕಾಂಡೋಮ್ ಮತ್ತು ಜನನ ನಿಯಂತ್ರಣ ಮಾತ್ರೆಗಳ ಪೆಟ್ಟಿಗೆಗಳು ಬಂದು ಮೂರು ತಿಂಗಳಾಗಿದೆ. ಜ್ವರ, ತಲೆನೋವು, ಬೆನ್ನುನೋವಿಗಾಗಿ ಯಾರಾದರೂ ರಾತ್ರಿಯಲ್ಲಿ ನಮ್ಮ ಬಳಿಗೆ ಬಂದರೆ, ಆ ಔಷಧಿಗಳು ನಮ್ಮ ಬಳಿ ಇರುವುದಿಲ್ಲ" ಎಂದು 42 ವರ್ಷದ ಛಾಯಾ ಚವಾಣ್ ಹೇಳುತ್ತಾರೆ, ಅವರು ಮಾಸಿಕ ಸರಾಸರಿ 2,000 ರೂ.ಗಳನ್ನು ಗೌರವಧನವಾಗಿ ಪಡೆಯುತ್ತಾರೆ. ಆಕೆಯ ಪತಿ ರಾಮದಾಸ್ ಹತ್ತಿರದ ಸಕ್ಕರೆ ಕಾರ್ಖಾನೆಯಲ್ಲಿ ಕಾವಲುಗಾರನಾಗಿ ಕೆಲಸ ಮಾಡಿ 7,000 ರೂ.ಗಳನ್ನು ಸಂಪಾದಿಸುತ್ತಾರೆ.

Shirmabai Kore sitting on her bed
PHOTO • Jyoti Shinoli
Chandrakant Naik with his daughter
PHOTO • Jyoti Shinoli

ಸರ್ಕಾರವು ಆಶಾ ಕಾರ್ಯಕರ್ತರನ್ನು ಅಲ್ಪಾವಧಿಯಲ್ಲಿಯೇ ಬದಲಾಯಿಸಿದರೂ, ಹಿರ್ಮಾಬಾಯಿ ಕೋರೆ (ಎಡ) ಮತ್ತು ಚಂದ್ರಕಾಂತ್ ನಾಯಕ್ (ಬಲ) ಅವರಂತಹ ಅನೇಕ ಗ್ರಾಮಸ್ಥರು ಅವರ ಪ್ರಯತ್ನಗಳನ್ನು ಗುರುತಿಸುತ್ತಾರೆ

ಆದರೂ, ಗ್ರಾಮೀಣ ಭಾರತದ ಪ್ರಾಥಮಿಕ ಆರೋಗ್ಯ ರಕ್ಷಣೆಯು ಈ ತಳಮಟ್ಟದ ಕಾರ್ಮಿಕರನ್ನು ಅವಲಂಬಿಸಿದೆ, ಅವರು ದೇಶದ ಆರೋಗ್ಯ ಸೂಚಕಗಳನ್ನು ಸುಧಾರಿಸುವಲ್ಲಿ ಪ್ರಮುಖ ಪಾತ್ರ ವಹಿಸುತ್ತಿದ್ದಾರೆ. ಉದಾಹರಣೆಗೆ, ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಕುಟುಂಬ ಆರೋಗ್ಯ ಸಮೀಕ್ಷೆ -4ರ ಪ್ರಕಾರ, ಮಹಾರಾಷ್ಟ್ರದಲ್ಲಿ ಶಿಶು ಮರಣ ಪ್ರಮಾಣವು 2005-06ರಲ್ಲಿ 1,000 ಜೀವಂತ ಜನನಗಳಿಗೆ 38ರಷ್ಟಿತ್ತು. ಇದು 2015-16ರಲ್ಲಿ 24ಕ್ಕೆ ಇಳಿದಿದೆ ಮತ್ತು ಸಾಂಸ್ಥಿಕ ಹೆರಿಗೆಗಳು 2005-06ರಲ್ಲಿ ಶೇಕಡಾ 64.6 ಇದ್ದರೆ 2015-16ರಲ್ಲಿ ಶೇಕಡಾ 90.3 ಕ್ಕೆ ಏರಿದೆ.

"ಆಶಾ ಕಾರ್ಯಕರ್ತೆಯರು ಸಮುದಾಯ ಮತ್ತು ಸಾರ್ವಜನಿಕ ಆರೋಗ್ಯ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯ ನಡುವೆ ಸೇತುವೆಯಾಗಿ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತಾರೆ. ತಾಯಿ ಮತ್ತು ನವಜಾತ ಶಿಶುವಿನ ಆರೋಗ್ಯವನ್ನು ಸುಧಾರಿಸುವಲ್ಲಿ ಅವರ ಪಾತ್ರ ಬಹಳ ಮುಖ್ಯವಾದುದು. ಅವರು ಆಗಾಗ್ಗೆ ಮನೆಗೆ ಭೇಟಿ ನೀಡುವುದು ಮತ್ತು ರೋಗದ ಬಗ್ಗೆ ಜನರೊಂದಿಗೆ ನಿಯಮಿತವಾಗಿ ಸಂವಹನ ನಡೆಸುವುದು ಮುನ್ನೆಚ್ಚರಿಕೆ ಕ್ರಮವಾಗಿ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತದೆ" ಎಂದು ಮುಂಬೈನ ಸರ್ಕಾರಿ ಲೋಕಮಾನ್ಯ ತಿಲಕ್ ಮುನ್ಸಿಪಲ್ ಜನರಲ್ ಆಸ್ಪತ್ರೆಯ ಸ್ತ್ರೀರೋಗತಜ್ಞ ಡಾ.ನಿರಂಜನ್ ಚವಾಣ್ ಹೇಳುತ್ತಾರೆ.

ಮತ್ತು ಯಾವುದೇ ಆರೋಗ್ಯ ಸಂಬಂಧಿತ ಪರಿಸ್ಥಿತಿಯಲ್ಲಿ ಆಶಾ ಕಾರ್ಯಕರ್ತೆಯರು ರಕ್ಷಣೆಯ ಮೊದಲ ಸಾಲಿನಲ್ಲಿ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತಾರೆ. "ಆರು ತಿಂಗಳ ಹಿಂದೆ, ಲಕ್ಷ್ಮಿವಾಡಿಯಲ್ಲಿ [ಮೂರು ಕಿಲೋಮೀಟರ್ ದೂರ] ಒಬ್ಬ ವ್ಯಕ್ತಿಗೆ ಹಂದಿ ಜ್ವರ ತಗುಲಿತು. ಆ ಗ್ರಾಮದ ಆಶಾ ತಕ್ಷಣ ಅರಾಗ್ ಆರೋಗ್ಯ ಕೇಂದ್ರಕ್ಕೆ ಈ ಬಗ್ಗೆ ಮಾಹಿತಿ ನೀಡಿದರು" ಎಂದು ಉಮಾ ಹೇಳುತ್ತಾರೆ. "ವೈದ್ಯರು ಮತ್ತು ಮೇಲ್ವಿಚಾರಕರ ತಂಡವು ಅಲ್ಲಿಗೆ ಹೋಗಿ ಒಂದು ದಿನದಲ್ಲಿ ಎಲ್ಲಾ 318 ಮನೆಗಳನ್ನು ಸಮೀಕ್ಷೆ ಮಾಡಿತು. ರೋಗಲಕ್ಷಣಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿರುವ ಪ್ರತಿಯೊಬ್ಬ ವ್ಯಕ್ತಿಯಿಂದ ನಾವು ರಕ್ತದ ಮಾದರಿಗಳನ್ನು ತೆಗೆದುಕೊಂಡೆವು, ಆದರೆ ಬೇರೆ ಯಾರಿಗೂ ಅದು ತಗುಲಿರಲಿಲ್ಲ . "

ಆದಾಗ್ಯೂ, ಆಶಾ ಕಾರ್ಯಕರ್ತರು ತಂದ ಬದಲಾವಣೆಯನ್ನು ಹಳ್ಳಿಗಳ ಜನರು ಗುರುತಿಸಿದ್ದಾರೆ. "ನಾನು ಆಸ್ಪತ್ರೆಯನ್ನು ನೋಡಿರಲಿಲ್ಲ, ಎರಡು ವರ್ಷಗಳ ಹಿಂದೆ ಕಣ್ಣಿನ ಪೊರೆ ಶಸ್ತ್ರಚಿಕಿತ್ಸೆಗೆ ಒಳಗಾಗುವಾಗ ಮೊದಲ ಬಾರಿಗೆ ನೋಡಿದೆ" ಎಂದು ಹಿರಿಯ ಮಹಿಳೆ ಶಿರ್ಮಾಬಾಯಿ ಕೋರೆ ಹೇಳುತ್ತಾರೆ. "ಉಮಾ ನಮಗೆ ಮಾರ್ಗದರ್ಶನ ನೀಡಿದರು. ನನ್ನ ಸೊಸೆ ಶಾಂತಾಬಾಯಿ ಕ್ಷಯರೋಗಕ್ಕೆ ತುತ್ತಾಗಿದಾಗ ಅವರು ಎರಡು ವರ್ಷಗಳ ಕಾಲ (2011-12ರಲ್ಲಿ) ಅವಳನ್ನು ನೋಡಿಕೊಂಡರು. ಈ ಯುವತಿಯರು [ಆಶಾ ಕಾರ್ಯಕರ್ತೆಯರು] ನನ್ನಂತಹ ವೃದ್ಧರು, ಯುವಕರು ಮತ್ತು ಮಕ್ಕಳ ಆರೋಗ್ಯವನ್ನು ಖಚಿತಪಡಿಸುತ್ತಿದ್ದಾರೆ. ನನ್ನ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಅಂತಹದ್ದೇನೂ ಇರಲಿಲ್ಲ. ಆಗ ನಮಗೆ ಮಾರ್ಗದರ್ಶನ ನೀಡಲು ಯಾರು ಇದ್ದರು?" ಎಂದು ಶಿರ್ಮಾಬಾಯಿ ಹೇಳುತ್ತಾರೆ.

Yashodha (left), and her daughter, with Chandrakala
PHOTO • Jyoti Shinoli
Chandrakala checking a baby at primary health centre
PHOTO • Jyoti Shinoli
Chandrakala Gangurde
PHOTO • Jyoti Shinoli

ನಾಸಿಕ್ ಜಿಲ್ಲೆಯ ಚಂದ್ರಕಲಾ ಗಂಗುರ್ಡೆಯವರ ಹೆರಿಗೆಗೆ ಯಶೋದಾ (ಎಡಕ್ಕೆ) ಸಹಾಯ ಮಾಡಿದರು. ಆಶಾ ಕಾರ್ಯಕರ್ತೆಯಾಗಿ, ಅವರ ವಿವಿಧ ಕಾರ್ಯಗಳು ಆರೋಗ್ಯ ಕೇಂದ್ರದಲ್ಲಿ ಚೊಚ್ಚಲ ತಾಯಂದಿರನ್ನು ಮೇಲ್ವಿಚಾರಣೆ ಮಾಡುವುದನ್ನು ಸಹ ಒಳಗೊಂಡಿವೆ, ಆದರೆ ಅವರು (ಬಲ) ನನ್ನ ಬದುಕೇ ಹೋರಾಟದಿಂದ ಕೂಡಿದೆ ಎಂದು ನೋವಿನಿಂದ ಹೇಳುತ್ತಾರೆ

ಅರಾಗ್ ಗ್ರಾಮದ 40 ವರ್ಷದ ರೈತ ಚಂದ್ರಕಾಂತ್ ನಾಯಕ್ ಇದೇ ರೀತಿಯ ಅನುಭವದ ಬಗ್ಗೆ ಮಾತನಾಡುತ್ತಾರೆ. "ಮೂರು ವರ್ಷಗಳ ಹಿಂದೆ, ನನ್ನ ನಾಲ್ಕು ವರ್ಷದ ಸೋದರ ಸೊಸೆಗೆ ತೀವ್ರ ಹೊಟ್ಟೆ ನೋವು ಕಾಣಿಸಿಕೊಂಡು ವಾಂತಿ ಮಾಡಲು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದಾಗ, ಏನು ಮಾಡಬೇಕೆಂದು ನಮಗೆ ತಿಳಿದಿರಲಿಲ್ಲ. ಸಹಾಯಕ್ಕಾಗಿ ಉಮಾ ಅವರ ಮನೆಗೆ ಓಡಿದೆ. ಅವರು ಫೋನ್‌ ಮಾಡಿ ಆಂಬ್ಯುಲೆನ್ಸ್ ತರಿಸಿದರು. ನಂತರ ಅವಳನ್ನು ಆರೋಗ್ಯ ಕೇಂದ್ರಕ್ಕೆ ಕರೆದೊಯ್ದೆವು..."

ಆಶಾ ಕಾರ್ಯಕರ್ತೆಯರು ಇಂತಹ ತುರ್ತು ಪರಿಸ್ಥಿತಿಗಳನ್ನು ಎದುರಿಸಲು ಒಗ್ಗಿಕೊಂಡಿದ್ದಾರೆ ಮತ್ತು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ತಮ್ಮ ಸ್ವಂತ ಹಣವನ್ನು ಇದಕ್ಕಾಗಿ ಖರ್ಚು ಮಾಡುತ್ತಾರೆ. ನಾಸಿಕ್ ಜಿಲ್ಲೆಯ ತ್ರಯಂಬಕೇಶ್ವರ ತಾಲ್ಲೂಕಿನ ತಲ್ವಾಡೆ ತ್ರಯಂಬಕ್ ಗ್ರಾಮದ 32 ವರ್ಷದ ಆಶಾ ಕಾರ್ಯಕರ್ತೆ ಚಂದ್ರಕಲಾ ಗಂಗುರ್ಡೆ 2015ರಲ್ಲಿ ನಡೆದ ಒಂದು ಘಟನೆಯನ್ನು ನೆನಪಿಸಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಾರೆ: "ಯಶೋದಾ ಸೌರೆ ಅವರಿಗೆ ಹೆರಿಗೆ ನೋವು ಪ್ರಾರಂಭವಾದಾಗ ರಾತ್ರಿ 8 ಗಂಟೆಯಾಗಿತ್ತು. ನಾವು ಸುಮಾರು 45 ನಿಮಿಷಗಳ ಕಾಲ ಆಂಬ್ಯುಲೆನ್ಸ್ ಗಾಗಿ ಕಾಯುತ್ತಿದ್ದೆವು. ನಂತರ ನಾನು ಪಕ್ಕದ ಬಂಗಲೆಯ ಮಾಲೀಕರಿಂದ ಖಾಸಗಿ ಕಾರನ್ನು ಬಾಡಿಗೆಗೆ ತೆಗೆದುಕೊಂಡೆ. ನಾವು ಅವಳನ್ನು ನಾಸಿಕ್ಕಿನ ಸಿವಿಲ್ ಆಸ್ಪತ್ರೆಗೆ (ಸುಮಾರು 26 ಕಿಲೋಮೀಟರ್ ದೂರದಲ್ಲಿ) ಕರೆದೊಯ್ದೆವು. ನಾನು ರಾತ್ರಿಯಿಡೀ ಅಲ್ಲಿಯೇ ಇದ್ದೆ. ಅಂದು ಹೆಣ್ಣು ಮಗುವಿಗೆ ಜನ್ಮ ನೀಡಿದಳು. ಅವಳಿಗೀಗ ಮೂರು ವರ್ಷ."

25 ವರ್ಷದ ಯಶೋದಾ ಹೇಳುತ್ತಾರೆ, "ನಾನು ಚಂದ್ರಕಲಾತಾಯಿಗೆ ತುಂಬಾ ಕೃತಜ್ಞಳಾಗಿದ್ದೇನೆ. ಆಸ್ಪತ್ರೆಗಳು ಮತ್ತು ವೈದ್ಯರು ನಮ್ಮ ಕೈಗೆಟುಕುತ್ತಿರಲಿಲ್ಲ. ಆದರೆ ತಾಯಿ (ಅಕ್ಕ) ಸಹಾಯ ಮಾಡಿದರು. ಈ 'ಸಾಂಸ್ಥಿಕ ಹೆರಿಗೆ'ಯನ್ನು ಖಚಿತಪಡಿಸಿಕೊಳ್ಳಲು, ಚಂದ್ರಕಲಾ ಅವರು ಕೇಂದ್ರ ಸರ್ಕಾರದ ಜನನಿ ಸುರಕ್ಷಾ ಯೋಜನೆ (ಇದು ತಾಯಿ ಮತ್ತು ಶಿಶು ಮರಣವನ್ನು ಕಡಿಮೆ ಮಾಡುವ ಗುರಿಯನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ) ಅಡಿಯಲ್ಲಿ ಗೌರವಧನವಾಗಿ 300 ರೂ.ಗಳನ್ನು ಪಡೆದರು. ಅವರು ವಾಹನದ ಮಾಲೀಕರಿಗೆ 250 ರೂ.ಗಳನ್ನು ನೀಡಿದರು ಮತ್ತು ಚಹಾ ಮತ್ತು ಬಿಸ್ಕತ್ತುಗಳಿಗಾಗಿ 50 ರೂ.ಗಳನ್ನು ಖರ್ಚು ಮಾಡಿದರು.

ಅಂತಹ ಸಂದರ್ಭಗಳಲ್ಲಿ, ಆಶಾ ಕಾರ್ಯಕರ್ತೆ ಕೆಲವೊಮ್ಮೆ ಚಂದ್ರಕಲಾ ಅವರಂತೆ ರಾತ್ರಿಯಿಡೀ ಆಸ್ಪತ್ರೆಯಲ್ಲಿ ಉಳಿಯಬೇಕಾಗುತ್ತದೆ. ಇದರರ್ಥ ಅಂದು ಊಟವಿಲ್ಲ, ವಿಶ್ರಾಂತಿ ಪಡೆಯಲು ಸ್ಥಳವಿಲ್ಲ. "ತುರ್ತು ಪರಿಸ್ಥಿತಿಯಲ್ಲಿ, ಆಹಾರವನ್ನು ಕಟ್ಟಿಕೊಳ್ಳಲು ಯಾರಿಗೆ ಸಮಯವಿರುತ್ತದೆ? ನಾವು ನಮ್ಮ ಮಕ್ಕಳು ಮತ್ತು ಕುಟುಂಬವನ್ನು ಬಿಟ್ಟು ಹೋಗಬೇಕು. ಹಾಸಿಗೆಯ ಪಕ್ಕದಲ್ಲಿ ನೆಲದ ಮೇಲೆ ಬಟ್ಟೆ ಇಟ್ಟುಕೊಂಡು ಮಲಗಿ ನಾನು ರಾತ್ರಿಯಿಡೀ ಎಚ್ಚರವಾಗಿದ್ದೆ" ಎಂದು ಚಂದ್ರಕಲಾ ಹೇಳುತ್ತಾರೆ, ಅವರು ತಮ್ಮ ಪತಿ ಸಂತೋಷ್ ಅವರೊಂದಿಗೆ ತಮ್ಮ ಒಂದು ಎಕರೆ ಜಮೀನಿನಲ್ಲಿ ಗೋಧಿ ಅಥವಾ ಭತ್ತವನ್ನು ಬೆಳೆಯುತ್ತಾರೆ. "ನಮಗೆ ಭಾನುವಾರವೆಂಬುದೇ ಇಲ್ಲ. ಸಹಾಯಕ್ಕಾಗಿ ಯಾರಾದರೂ ನನ್ನನ್ನು ಕರೆಯಬಹುದು ಎಂದು ನಾವು ಯಾವಾಗಲೂ ತಯಾರಾಗಿರಬೇಕು."

Protest

ಸರ್ಕಾರವು ತಮ್ಮ ಸಂಬಳವನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸಬೇಕು ಮತ್ತು ಇತರ ಕಾಳಜಿಗಳನ್ನು ಪರಿಹರಿಸಬೇಕು ಎಂದು ಒತ್ತಾಯಿಸಿ ಆಶಾ ಒಕ್ಕೂಟಗಳು ಮತ್ತು ಸಂಘಟನೆಗಳು ಹಲವಾರು ಆಂದೋಲನಗಳನ್ನು ನಡೆಸಿವೆ. ಇದು ಆಗಸ್ಟ್ 2008ರಲ್ಲಿ ಸಾಂಗ್ಲಿ ಕಲೆಕ್ಟರೇಟ್ ಕಚೇರಿಯ ಹೊರಗೆ ನಡೆದ ಪ್ರದರ್ಶನ

ಅಂಬೋಲಿ ಪ್ರಾಥಮಿಕ ಆರೋಗ್ಯ ಕೇಂದ್ರ ಅಡಿಯಲ್ಲಿ ಕೆಲಸ ಮಾಡುವ 10 ಆಶಾ ಕಾರ್ಯಕರ್ತರಲ್ಲಿ ಚಂದ್ರಕಲಾ ಕೂಡಾ ಒಬ್ಬರು, ಅಲ್ಲಿ ಅವರು ತ್ರಯಂಬಕೇಶ್ವರ ತಾಲ್ಲೂಕಿನ ಹಳ್ಳಿಗಳ ಇತರ ಆರೋಗ್ಯ ಕಾರ್ಯಕರ್ತರೊಂದಿಗೆ ತಿಂಗಳಿಗೆ ಎರಡು ಬಾರಿ ಸಭೆಗಳಿಗೆ ಹಾಜರಾಗುತ್ತಾರೆ. "ಅವರೆಲ್ಲರೂ ಒಂದೇ ರೀತಿಯ ಅನುಭವಗಳ ಬಗ್ಗೆ ಮಾತನಾಡುತ್ತಾರೆ. ಆಶಾ ಕಾರ್ಯಕರ್ತೆ ಸ್ವತಃ ಬಡ ಕುಟುಂಬಕ್ಕೆ ಸೇರಿದವರು. ಅವರು ಸ್ವತಃ ಆರ್ಥಿಕವಾಗಿ ಪರದಾಡುತ್ತಿದ್ದಾರೆ, ಆದರೆ ಅದರ ನಡುವೆಯೂ ಗ್ರಾಮವನ್ನು ಆರೋಗ್ಯಕರವಾಗಿಡಲು ಶ್ರಮಿಸುತ್ತಾರೆ" ಎಂದು ಚಂದ್ರಕಲಾ ಅಳುತ್ತಾ ಹೇಳುತ್ತಾರೆ.

ಇತರ ಆಶಾ ಕಾರ್ಯಕರ್ತರಂತೆ, ಅವರು ಕೂಡ ತಮ್ಮ ಗೌರವಧನವನ್ನು ಹೆಚ್ಚಾಗಬೇಕೆಂದು ಬಯಸುತ್ತಾರೆ. "ಇದು ದೊಡ್ಡ ಬೇಡಿಕೆಯಲ್ಲ. ಗೌರವಧನವನ್ನು ದ್ವಿಗುಣಗೊಳಿಸಬೇಕು, ಪ್ರಯಾಣ ಮತ್ತು ಇತರ ವೆಚ್ಚಗಳಿಗೆ ಹಣವನ್ನು ನೀಡಬೇಕು. ನಮ್ಮ ಇಡೀ ಜೀವನವನ್ನು ಇತರರ ಆರೋಗ್ಯಕ್ಕಾಗಿ ಮುಡಿಪಾಗಿಡುವುದಕ್ಕೆ ನಾವು ಕೇಳಬಹುದಾದ ಕನಿಷ್ಠ ಮೊತ್ತ ಇದು" ಎಂದು ಚಂದ್ರಕಲಾ ನೊಂದ ಧ್ವನಿಯಲ್ಲಿ ಹೇಳುತ್ತಾರೆ.

ಸರ್ಕಾರವು ತಮ್ಮ ಸಂಬಳವನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸಬೇಕು ಮತ್ತು ಅವರ ಇತರ ಬೇಡಿಕೆಗಳನ್ನು ಈಡೇರಿಸಬೇಕು ಎಂದು ಒತ್ತಾಯಿಸಿ ಆಶಾ ಒಕ್ಕೂಟಗಳು ಮತ್ತು ಸಂಘಟನೆಗಳು ಹಲವಾರು ಆಂದೋಲನಗಳನ್ನು ನಡೆಸಿವೆ. ಸೆಪ್ಟೆಂಬರ್ 2018ರಲ್ಲಿ, ಪ್ರಧಾನಿ ನರೇಂದ್ರ ಮೋದಿ ಅವರು ಕೆಲವು ಪುನರಾವರ್ತಿತ ಚಟುವಟಿಕೆಗಳಿಗೆ ಪಾವತಿಗಳನ್ನು ಅಥವಾ 'ಪ್ರೋತ್ಸಾಹಕಗಳನ್ನು' ಹೆಚ್ಚಿಸುವುದಾಗಿ ಘೋಷಿಸಿದ್ದರು. ಉದಾಹರಣೆಗೆ, ಗ್ರಾಮ ಆರೋಗ್ಯ ನೋಂದಣಿಯನ್ನು ನಿರ್ವಹಿಸಲು 100 ರೂ.ಗಳ ಬದಲು 300 ರೂ.

ಆದರೆ ಆರೋಗ್ಯ ಕಾರ್ಯಕರ್ತರು ಮತ್ತು ಆಶಾ ಕಾರ್ಯಕರ್ತರು ಈ ಪ್ರಸ್ತಾಪವನ್ನು ಒಪ್ಪುವುದಿಲ್ಲ. "ನಾವು ಪದೇ ಪದೇ 18,000 ರೂ.ಗಳ ನಿಗದಿತ [ಕನಿಷ್ಠ] ಮಾಸಿಕ ವೇತನಕ್ಕಾಗಿ ಒತ್ತಾಯಿಸಿದ್ದೇವೆ. ಅಲ್ಲದೆ ವಿಮಾ ರಕ್ಷಣೆ, ಪಿಂಚಣಿ ಮತ್ತು ಆಶಾ ಕಾರ್ಯಕರ್ತರನ್ನು [ಸೌಲಭ್ಯಗಳೊಂದಿಗೆ] ಖಾಯಂಗೊಳಿಸಬೇಕು. ನಿಯಮಿತ ಪ್ರೋತ್ಸಾಹಧನವನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸುವುದರಿಂದ ಸಮಸ್ಯೆ ಬಗೆಹರಿಯುವುದಿಲ್ಲ" ಎಂದು ಮಹಾರಾಷ್ಟ್ರ ಆಶಾ ಕಾರ್ಯಕರ್ತರು ಮತ್ತು ಆರೋಗ್ಯ ಕಾರ್ಯಕರ್ತರ ಸಂಘದ ಅಧ್ಯಕ್ಷ ಸಾಂಗ್ಲಿ ಮೂಲದ ಶಂಕರ್ ಪೂಜಾರಿ ಹೇಳುತ್ತಾರೆ.

ಈ ನಡುವೆ, ಅರಾಗ್ ಗ್ರಾಮದ ಆರೋಗ್ಯ ಕೇಂದ್ರದ ಉಮಾ ಮತ್ತು ಇತರ ಮಹಿಳೆಯರು ಜನವರಿಯಲ್ಲಿ ಮುಂಬೈನಲ್ಲಿ ಆಶಾ ಕಾರ್ಯಕರ್ತರು ಆಯೋಜಿಸಲು ಯೋಜಿಸುತ್ತಿರುವ ಪ್ರತಿಭಟನೆಯ ಬಗ್ಗೆ ಮಾತನಾಡುತ್ತಿದ್ದಾರೆ. "ಇದು ಇನ್ನೊಂದು ಹೋರಾಟ", ಎಂದು ಉಮಾ ನಿಟ್ಟುಸಿರು ಬಿಟ್ಟರು. "ಏನು ಮಾಡುವುದು? ಆಶಾ ಕಾರ್ಯಕರ್ತೆಯರು [ಆಶಾ ಪದದ ಅರ್ಥ ಭರವಸೆ] ಕೇವಲ ಭರವಸೆಯ ಮೇಲೆ ಬದುಕುತ್ತಾರೆ."

ಅನುವಾದ: ಶಂಕರ. ಎನ್. ಕೆಂಚನೂರು

Jyoti Shinoli

জ্যোতি শিনোলি পিপলস্‌ আর্কাইভ অফ রুরাল ইন্ডিয়ার বরিষ্ঠ প্রতিবেদক। এর আগে তিনি 'মি মারাঠি' মহারাষ্ট্র ১' ইত্যাদি সংবাদ চ্যানেলে কাজ করেছেন।

Other stories by জ্যোতি শিনোলী
Editor : Sharmila Joshi

শর্মিলা জোশী পিপলস আর্কাইভ অফ রুরাল ইন্ডিয়ার (পারি) পূর্বতন প্রধান সম্পাদক। তিনি লেখালিখি, গবেষণা এবং শিক্ষকতার সঙ্গে যুক্ত।

Other stories by শর্মিলা জোশী
Translator : Shankar N. Kenchanuru

Shankar N. Kenchanur is a poet and freelance translator. He can be reached at [email protected].

Other stories by Shankar N. Kenchanuru