ओडिशात स्थलांतर तेही पोहत

नहाराना ग्राम पंचायतीतल्या गंदाकुला गावाजवळचा देवी नदीचा काठ. उजवीकडचा भूभाग म्हणजे मनु धिया (मनुचं खोरं)

देवीच्या काठावर मच्छीमार जाळ्यातून मासे काढतायत, इथे खाऱ्या पाण्यातले मासे मोठ्या संख्येने मिळतात

सुरूच्या बनातला आपला तात्पुरता मुक्काम हलवून म्हशी निघतात

रस्ता आणि खोऱ्याच्या मध्ये नदीचं पात्र सर्वात अरुंद असतं तिथपर्यंत या म्हशी नदीच्या काठाकाठाने चालत जातात, जेणेकरून त्यांना कमीत कमी अंतर पोहावं लागेल

म्हशी वाट सोडून नदी पार करण्यासाठी पाण्याच्या दिशेने चालल्या आहेत. काही जणी जरा घुटमळतायत, बाकीच्या खुशीत उड्या टाकतात

तीन दिवसांची एक कालवड आपल्या आईबरोबर पाण्यात शिरते

म्हसरं कळप करून पोहतात. त्यांचे गुराखी मोटरबोटमधून त्यांच्या दलासोबत जातात

सुरक्षिततेसाठी आणि दुबळ्या सदस्यांच्या खास करून पिलांच्या रक्षणासाठी त्या कळपाने पोहतात. जे पोहण्यात कच्चे आहेत ते पाण्याच्या वर राहण्यासाठी इतरांवर रेलतात

नदीच्या मध्यापर्यंत कळपाने मदत केल्यानंतर मात्र तीन दिवसाच्या या कालवडीचं पोहण्याचं प्रात्यक्षिक थांबतं. इतरांइतक्या वेगाने तिला पोहायला जमत नाही आणि ती मागे पडते. आई म्हैस देखील हतबल होते

गुराखी बोटीतून कालवडीजवळ जातो आणि तिला उचलून बोटीत घेतो

तिला जरा हायसं वाटत असलं तरी ती पूर्णपणे निर्धास्त दिसत नाही

आपल्या आईचं लक्ष जावं म्हणून ती रेकत राहते

आई म्हैस बोटीकडे आणि आपल्या कालवडीकडे वळू वळू पाहत राहते, बाकी दल पुढे निघतं

काठावर पोचल्या पोचल्या कालवड टुणकन उडी मारून आपल्या पायावर उभी राहते, कधी एकदा आईपाशी जातीये असं तिला होतं

मनु धियाच्या काठावर दल पोचलंय

पहिल्यांदा पिलाला बोटीतून खाली उतरवतात

आई म्हैस येते आणि पिलाला प्रेमाने जवळ घेते

बाकीचे सगळे खोऱ्याच्या काठावर पोचल्या पोचल्या आपल्या कामाला लागतात

एक आडदांड रेडा बाकी कळपापासून दूर निवांत चरतोय

आई म्हैस कुरणाच्या दिशेने निघते, पिलू तिच्या मागे जातं

आपला कळप खोऱ्यात सुखरुप पोचवल्यानंतर गुराखी गावी परततात