ৰীতা আক্কাৰ জীৱনটোৱে আমাক এটাই শিক্ষা দিয়ে যে এই পৃথিৱীত জন্মগ্ৰহণ কৰা প্ৰত্যেকজন মানুহৰ জীৱনৰে এক বিশেষ উদ্দেশ্য আছে৷ পেছাত এগৰাকী চাফাই কৰ্মচাৰী হিচাপে কৰ্মৰত বিধবা আক্কাই কাণেৰে নুশুনাৰ উপৰি কথাও ক’ব নোৱাৰে৷ তেওঁৰ একমাত্ৰ ১৭ বছৰীয়া ছোৱালীজনীয়েও মাকক অকলশৰীয়া কৰি এৰি আইতাকৰ লগত থাকিবলৈ গুছি গৈছে। ৪২ বৰ্ষীয় ৰীতা আক্কা নিসংগ যদিও তেওঁ এই যুদ্ধত হাৰ মনা নাই।
ওচৰ-চুবুৰীয়াই তেওঁক ‘ৰীতা আক্কা’ বুলিয়েই সম্বোধন কৰে যদিও কিছুমানে তেওঁক ‘উমাছি’ (মূক-বধিৰসকলৰ প্ৰতি ব্যৱহাৰ কৰা ইতিকিংসূচক মাত) বুলিও মাতে৷ ৰীতা আক্কাই কিন্তু এইবোৰক ভ্ৰুক্ষেপ নকৰি প্ৰতিদিন ৰাতিপুৱাই চেন্নাই পৌৰনিগমৰ চাফাই কৰ্মী হিচাবে তেওঁৰ আৱৰ্জনা সংগ্ৰহ কৰা কামতো কৰিবলৈ ঘৰৰ পৰা ওলাই যায়৷ মাজে-সময়ে কেতিয়াবা অত্যধিক শাৰীৰিক পৰিশ্ৰমৰ কাৰণে সন্ধিয়া সময়লৈ গাৰ বিষ অনুভৱ কৰে যদিও তেওঁ নিজৰ কামত কেতিয়াও গাফিলতি নকৰে৷ কামৰ প্ৰতি এনে সমৰ্পণ আক্কাৰ অদ্ভুত ধৰণৰ আৱৰ্জনা কঢ়িওৱা থেলা- ৰিক্সাখন চালেই বুজিব পাৰি৷ ৰিক্সাখনত ৰীতা আক্কাই নিজৰ নামতো বেলেগ বেলেগ ৰঙেৰে তিনিবাৰ ঘঁহি ঘঁহি লিখি লৈছে৷ প্ৰতিটো দিনৰ শেষত গৃহ নিৰ্মাণ আয়োগে কট্টুপুৰাম অঞ্চলত আক্কাৰ নামত দিয়া সৰু নিসংগ কোৱাৰ্টাৰটোলৈ ঘূৰি যায়৷
ৰীতা আক্কাই কুকুৰ-মেকুৰীবোৰক লগ কৰাৰ আগেয়ে সদায় প্ৰথমতে এখন সৰু দোকানৰ পৰা কুকুৰৰ কাৰণে বিস্কুট আৰু এখন মাংসৰ দোকানৰ পৰা মেকুৰীৰ কাৰণে কুকুৰাৰ মাংসৰ ৰৈ যোৱা টুকুৰা কিছুমান কিনি লৈ যায়
নিজৰ অকলশৰীয়া আৰু বিষাদগ্ৰস্ত জীৱনৰ লগত সহবাস নকৰি ৰীতাই ৰাস্তাৰ কুকুৰ-মেকুৰীবোৰৰ লগত থাকি সিহঁতৰ সৈতে কথা পতাত, সিহঁতক নিজ হাতে খাদ্য খুৱাই দিয়াত নিজকে ব্যস্ত কৰি ৰাখে৷ কাৰণ এই কাম কৰি তেওঁ যি মানসিক প্ৰশান্তি লাভ কৰে তাৰ পৰাই নিজৰ জীৱনৰ উদ্দেশ্য বিচাৰি পাইছে৷ কট্টুপুৰামৰ ৰাস্তাই-ঘাটে থকা প্ৰতিটো কুকুৰে সন্ধিয়া তেওঁ কাম শেষ কৰি সিহঁতৰ ওচৰলৈ অহালৈ ধৈৰ্য্য ধৰি ৰৈ থাকে৷
ৰীতা আক্কাৰ জন্ম তিৰুভন্নামালাই জিলাৰ এখন সৰু চহৰত (২০১১ চনৰ লোকপিয়লমতে সেইখন জিলাৰ শতকৰা ৮০ শতাংশ মানুহেই গ্ৰাম্যাঞ্চলত বাস কৰে)৷ কিন্তু প্ৰায় দুই দশক পূৰ্বে মাক-দেউতাকৰ লগত ৰীতা আক্কাইও জীৱিকাৰ সন্ধানত চেন্নাইলৈ গুচি আহিছিল৷ চন-তাৰিখ তেওঁৰ সঠিককৈ মনত নাই যদিও তেতিয়াৰ পৰাই অতি কম দৰমহাৰ বিনিময়ত মানুহৰ ঘৰে ঘৰে কাম কৰিব লগা হোৱা কথাতো খুব ভালদৰেই মনত আছে। সাত বছৰমান আগতে তেওঁ চেন্নাই পৌৰনিগমৰ এই ঠিকাভিত্তিক চাকৰিটোত যোগদান কৰিছে৷ প্ৰথমতে দৈনিক ১০০ টকা হাজিৰাত কাম কৰা আক্কাই বৰ্তমান মাহেকত ৮০০০ টকা উপাৰ্জন কৰে৷
মূক-বধিৰ ৰীতা আক্কাই আকাৰে-ইংগিতে সকলোৰে লগত কথা পাতিবলৈ চেষ্টা কৰে৷ কুকুৰবোৰৰ লগত কটোৱা মূহুৰ্তবোৰ যে আটাইতকৈ আনন্দদায়ক, সেয়া তেওঁৰ মুখৰ হাঁহিয়েই কয়
জাবৰৰ মোনা, ঝাড়ু আৰু ব্লিছিং পাউদাৰ হাতত লৈ ৰীতা বাইয়ে কট্টুপুৰাম চহৰৰ অতিকমেও ৬টা মান ডাঙৰ ডাঙৰ ৰাস্তা চাফা কৰে৷ এই কামবোৰ কৰোঁতে তেওঁ হাতত কেতিয়াও কোনোধৰণৰ গ্লাভছ পিন্ধি নলয়, ভৰিত জোতাও নিপিন্ধে বা তেনে কোনো অন্য সুৰক্ষামূলক উপকৰণৰো ব্যৱহাৰ নকৰে৷ জাৱৰ- জোঁথৰ আৰু আৱৰ্জনাসমূহ সংগ্ৰহ কৰি তেওঁ ৰাস্তাত থকা নিগমৰ ডাষ্টবিনবোৰত পেলাই দিয়ে, যিবোৰ পিছত পৌৰনিগমৰ গাড়ীবোৰে পুনঃব্যৱহাৰযোগ্য কৰাৰ কাৰণে লৈ যায়৷ দৈনিক ৰাতিপুৱা ৮ টা বজাৰ পৰা কাম আৰম্ভ কৰা ৰীতাৰ কৰ্তব্যৰ সামৰণি পৰে একেবাৰে আবেলি সময়তহে৷ কাম কৰি থাকোঁতে এবাৰ এটা দূৰ্ঘটনাত পতিত হৈ এটা চকুৰে অলপ কম দেখা হৈছে বুলি তেওঁ আমাক কৈছিল৷ আনহাতে ভৰিত জোতা নিপিন্ধাকৈ কাম কৰি থাকে কাৰণে তেওঁৰ ভৰিত কিছুমান ফোঁহাৰ নিচিনাও হৈছে৷ কিন্তু ৰীতা আক্কা নিশ্চিত যে ইয়াতকৈ অধিক স্বাস্থ্যৰ ক্ষতি তেওঁৰ নাই হোৱা৷
তেওঁৰ উপাৰ্জনৰ এটা ডাঙৰ অংশ সদায় কুকুৰ আৰু মেকুৰীৰ কাৰণে খোৱা বস্তু কিনাত খৰচ হয়৷ এই বিষয়ে তেওঁ নিজে কোনোদিনে একোৱেই নকয় যদিও ওচৰ-চুবুৰীয়াই কোৱা মতে তেওঁ দিনে ৩০ টকা মানকৈ সিহঁতৰ খোৱাৰ বাবদ খৰচ কৰে৷
ৰীতা আক্কাই এই পশুবন্ধুবোৰক লগ ধৰিব যোৱাৰ আগতে প্ৰতিদিনে প্ৰথমতে এখন সৰু দোকানৰ পৰা কুকুৰৰ কাৰণে বিস্কুট আৰু এখন মাংসৰ দোকানৰ পৰা মেকুৰীৰ কাৰণে কুকুৰা মাংসৰ মানুহে নোখোৱা অংশ কিছুমান কিনি নিয়ে। আচলতে সেইবোৰক মাংস হিচাপে ধৰিব নোৱাৰি, কাৰণ গ্ৰাহকক বিক্ৰী কৰাৰ সময়ত চাফা কৰি এৰুৱাই দিয়া কুকুৰাৰ ছাল-বাকলি বা পেটুহে তেওঁ নিয়ে, যাক কোঝী চিলৰা বুলি কোৱা হয়৷ মাংসৰ দোকানীয়ে ১০ টকা মান মূল্যত ৰীতা আক্কাৰ নিচিনা গ্ৰাহকক সেইবোৰ বিক্ৰী কৰে৷
ৰীতা আক্কাৰ কাৰণে কুকুৰ-মেকুৰীবোৰৰ লগত সময় কটাই লাভ কৰা সুখানুভূতিৰ মূল্য সিহঁতক খুওৱাৰ নামত খৰছ হোৱা টকাকেইটাতকৈ বহুগুণে বেছি৷
তেওঁৰ স্বামী ঢুকুৱাৰ বহু বছৰ হ’ল। এই বিষয়ে হয়তো তেওঁ পাহৰি গৈছে নাইবা বিষয়টো তেওঁ এৰাই চলিব বিচাৰে। স্বামী ঢুকুৱাৰ পাছৰ পৰাই ৰীতা আক্কাই নিজৰ দায়িত্ব নিজেই লৈছে। ওচৰ-চুবুৰীয়াসকলে কোৱা মতে অৱশ্যে তেওঁৰ স্বামী এজন মদাহী আছিল৷ তেওঁৰ ছোৱালীজনীয়েও খুব কমেইহে মাকক দেখা কৰিবলৈ আহে৷
ইমান নিৰাশা আৰু বিষাদৰ মাজতো কিন্তু ৰীতা আক্কাক সদায় হাঁহি-ফূৰ্তিতে থকা দেখিবলৈ পোৱা যায়৷ নিজৰ পশু-বন্ধুবোৰৰ লগত থকা সময়খিনিত তেওঁৰ মুখখন উজলি থাকে৷
চেন্নাইৰ কট্টুপুৰাম অঞ্চল, ইয়াতেই ৰীতা আক্কা থাকে। তেওঁৰ সৰু ঘৰটো গৃহ নিৰ্মাণ আয়োগৰ কোৱাৰ্টাৰবোৰৰ মাজত৷ প্ৰায় দুই দশক পূৰ্বে তেওঁ তিৰুৱন্নামালাইৰ পৰা চেন্নাইলৈ উঠি আহিছিল
প্ৰতি দিনেই তেওঁ নিজৰ ইউনিফৰ্মযোৰ পিন্ধি ঘৰৰ পৰা এইদৰেই ওলাই আহে৷ প্ৰায় ৭ বছৰ কাল ধৰি তেওঁ বৃহত্তৰ চেন্নাই নিগমৰ ঠিকাভিত্তিক কৰ্মচাৰী হিচাপে কৰ্মৰত
দৈনিক ৰাতিপুৱা ৮ বজাৰ পৰা কাম কৰা কট্টুপুৰামৰ বিশাল ৰাস্তাত ৰীতা আক্কা
ৰাস্তা পৰিস্কাৰ কৰাৰ কাৰণে ব্যৱহাৰ কৰা ব্লিছিং পাউদাৰখিনি তেওঁ এনেদৰেই এলুমিনিয়ামৰ গামলা এটাত কঢ়িয়াই নিয়ে
হাতত কোনো গ্লাভছ নিপিন্ধাকৈয়ে ব্লিছিং পাউদাৰ ছটিয়াই দিয়া মূহুৰ্ত৷ আৱৰ্জনা কঢ়িওৱা সেই বিশেষ থেলা চাইকেল - ৰিক্সাখনত তিনিবাৰ বেলেগ বেলেগ ৰঙেৰে খোদাই লোৱা আক্কাৰ নামটো
চহৰখনৰ ৰাস্তা - ঘাটবোৰ পৰিস্কাৰ কৰি সংগ্ৰহ কৰা আৱৰ্জনাবোৰ ৰীতা আক্কাই নিগমৰ ডাষ্টবিনত পেলাই দিবলৈ নিয়াৰ মূহুৰ্ত
ৰীতা আক্কাৰ আৱৰ্জনা কঢ়িওৱা ঠেলাখন আচলতে এখন ভঙা তিনিচকীয়া চাইকেল৷ এটা কষ্টকৰ দিনৰ অন্তত মাজে - সময়ে তেওঁ নিজৰ শাৰীৰিক কষ্টৰ কথা স্বীকাৰ কৰে
ছবিত দেখাৰ দৰে প্ৰতিদিনেই কট্টুপুৰামৰ প্ৰায় ছয়টা ডাঙৰ ডাঙৰ ৰাস্তা ঝাড়ু মাৰি চাফা কৰে ৰীতা আক্কাই । তাকো কোনো ধৰণৰ জোতা বা অন্য সুৰক্ষামূলক উপকৰণৰ ব্যৱহাৰ নকৰাকৈ
এইদৰে খালী ভৰিৰে কাম কৰোঁতে কৰোঁতে তেওঁৰ ভৰিত ফোঁহা ওলাইছে৷ কাম কৰি থাকোঁতে সংঘটিত হোৱা এটা দূৰ্ঘটনাত তেওঁ এটা চকুৰো ক্ষতি হৈছে
ৰীতা আক্কাই আমাৰ প্ৰশ্নবোৰৰ উত্তৰ বিভিন্ন অংগী - ভংগীৰে দিয়াৰ চেষ্টা কৰাৰ মূহুৰ্ত আৰু তাৰ ঠিক পাছতে তেওঁৰ মুখমণ্ডলত এটা বৰ ধূনীয়া হাঁহি বিৰিঙি উঠে
ৰীতা আক্কাৰ মৰমৰ পশুবন্ধুবোৰৰ ভিতৰৰ এটা কুকুৰে সদায় সন্ধিয়া এইদৰেই তেওঁৰ কাম শেষ হোৱালৈ অপেক্ষা কৰি ৰয়
নিজৰ দৰমহাৰ এটা শকত অংশ তেওঁ এই বাটৰুৱা কুকুৰ - মেকুৰীবোৰক খুওৱাৰ নামত খৰচ কৰে যদিও কোনোধৰণৰ আপচোচ প্ৰকাশ নকৰে
তেওঁ বাটৰ কুকুৰবোৰৰ লগত খেলা - ধূলা কৰি , কথা পাতি আৰু সিহঁতৰ লগত সময় অতিবাহিত কৰি ভালপোৱা মূহুৰ্তবোৰ
ৰীতা আক্কাই তেওঁৰ পশু - বন্ধুবোৰৰ মাজতে নিজৰ জীৱনৰ উদ্দেশ্য বিচাৰি পাইছে৷ সিহঁতবোৰৰ লগত কটোৱা সময়খিনিয়ে তেওঁৰ মনত যি আনন্দ দিয়ে তাৰ কোনো তুলনা নাই
এইদৰে বিভিন্ন অংগী - ভংগীৰ সহায়েৰে তেওঁ নিজৰ মনৰ ভাব আনৰ আগত প্ৰকাশ কৰাৰ চেষ্টা কৰে
বাওঁফালেঃ ওচৰ - চুবুৰীয়াৰ সৈতে ৰীতা আক্কা৷ সোঁফালেঃ গৃহ নিৰ্মাণ আয়োগে দিয়া ঘৰটোত
’ শুভেচ্ছা বাণী ’ লিখা থকা এই ছবিখনে ৰীতা আক্কাৰ ক্ষুদ্ৰ ঘৰখনৰ শোভাবৰ্ধন কৰে
নিজৰ ঘৰখনত ৰীতা আক্কা৷ স্বামীহাৰা হোৱাৰ পাছৰ পৰা তেওঁ সদায় অকলশৰেই আছে যদিও পৰিস্থিতিৰ ওচৰত হাৰ মনা নাই
সদায় সন্ধিয়া তেওঁ এনেদৰেই নিজৰ নিসংগ ঘৰটোলৈ ঘূৰি আহে
অনুবাদ: ডেইটী
