ਸ਼ੈਲਾ ਨਾਚ ਛਤੀਸਗੜ੍ਹ ਦੇ ਸਰਗੁਜਾ ਤੇ ਜਾਸ਼ਪੁਰ ਜ਼ਿਲ੍ਹਿਆਂ ਦਾ ਮਸ਼ਹੂਰ ਨਾਚ ਹੈ। ਰਾਜਵਾੜੇ, ਯਾਦਵ, ਨਾਇਕ, ਮਾਨਿਕਪੁਰੀ ਭਾਈਚਾਰਿਆਂ ਦੇ ਲੋਕ ਇਸ ਨਾਚ ਦੀ ਪੇਸ਼ਕਾਰੀ ਕਰਦੇ ਹਨ। ''ਅਸੀਂ ਸ਼ੇਤ ਤਿਓਹਾਰ ਦੇ ਦਿਨ ਤੋਂ ਹੀ ਨੱਚਣਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੰਦੇ ਹਾਂ। ਬਾਕੀ ਛੱਤੀਸਗੜ੍ਹ ਤੇ ਓੜੀਸ਼ਾ ਵਿੱਚ ਇਸ ਤਿਓਹਾਰ ਨੂੰ ਛੇਰਛੇਰਾ ਵੀ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ,'' ਕ੍ਰਿਸ਼ਨਾ ਕੁਮਾਰ ਰਾਜਵਾੜੇ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਜੋ ਸਰਗੁਜਾ ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ ਦੇ ਲਾਹਪਾਤਰਾ ਪਿੰਡ ਦੇ ਵਾਸੀ ਹਨ।

ਛੱਤੀਸਗੜ੍ਹ ਦੀ ਰਾਜਧਾਨੀ, ਰਾਏਪੁਰ ਵਿਖੇ ਰਾਜ ਵੱਲੋਂ ਪ੍ਰਾਯੋਜਿਤ ਹਸਤਕਲਾ ਦੇ ਤਿਓਹਾਰ ਮੌਕੇ 15 ਸ਼ੈਲਾ ਨਾਚਿਆਂ ਦੀ ਇੱਕ ਟੋਲੀ ਪੇਸ਼ਕਾਰੀ ਕਰਨ ਆਈ ਹੈ। ਕ੍ਰਿਸ਼ਨਾ ਕੁਮਾਰ ਇਸੇ ਟੋਲੀ  ਹਿੱਸਾ ਹਨ।

ਨਾਚਿਆਂ ਦੇ ਗੂੜ੍ਹੇ ਰੰਗੇ ਲਿਬਾਸ, ਸਜਾਵਟੀ ਪੱਗਾਂ ਤੇ ਹੱਥ ਵਿੱਚ ਫੜ੍ਹੀਆਂ ਰੰਗ-ਬਿਰੰਗੀਆਂ ਸੋਟੀਆਂ- ਸਭ ਕੁਝ ਰਲ਼ ਕੇ ਇਸ ਨਾਚ ਨੂੰ ਰੰਗਾਂ ਦਾ ਨਾਚ ਬਣਾ ਦਿੰਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਨਾਚ ਨੂੰ ਬੰਸਰੀ, ਮੰਡਰ, ਮਾਹੁਰੀ ਤੇ ਝਾਲ ਦੀ ਧੁਨ ਦਿੱਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।

ਇਹ ਨਾਚ ਸਿਰਫ਼ ਪੁਰਸ਼ ਹੀ ਕਰਦੇ ਹਨ ਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਕਈਆਂ ਨੇ ਆਪਣੀਆਂ ਪੁਸ਼ਾਕਾਂ ਮੋਰ ਦੇ ਖੰਭਾਂ ਨਾਲ਼ ਸਜਾਈਆਂ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ, ਇਹ ਦਿਖਾਉਣ ਵਾਸਤੇ ਕਿ ਮੋਰ ਵੀ ਇਸ ਨਾਚ ਦਾ ਹਿੱਸਾ ਹਨ।

ਛੱਤੀਸਗੜ੍ਹ ਦੀ ਬਹੁਤੇਰੀ ਅਬਾਦੀ ਆਦਿਵਾਸੀਆਂ ਦੀ ਹੈ। ਇੱਥੋਂ ਦੇ ਵਾਸੀ ਖੇਤੀਬਾੜੀ ਦੇ ਕੰਮਾਂ ਵਿੱਚ ਲੱਗੇ ਹੋਏ ਹਨ। ਇਸੇ ਕਾਰਨ ਇਸ ਖੇਤਰ ਦੇ ਨਾਚ ਤੇ ਸੰਗੀਤ ਵਿੱਚ ਖੇਤੀ ਹੀ ਝਲਕਦੀ ਹੈ। ਵਾਢੀ ਹੋਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਲੋਕੀਂ ਮਸਤ ਹੋ ਕੇ ਨਾਚ ਕਰਦੇ ਹਨ ਤੇ ਨੱਚਦਿਆਂ-ਨੱਚਦਿਆਂ ਪਿੰਡ ਦੇ ਇੱਕ ਖੂੰਜੇ ਤੋਂ ਦੂਜੇ ਤੱਕ ਜਾਂਦੇ ਹਨ।

ਵੀਡਿਓ ਦੇਖੋ: ਛੱਤੀਸਗੜ੍ਹ ਦਾ ਸ਼ੈਲਾ ਨਾਚ

ਤਰਜਮਾ: ਕਮਲਜੀਤ ਕੌਰ

Purusottam Thakur

پرشوتم ٹھاکر ۲۰۱۵ کے پاری فیلو ہیں۔ وہ ایک صحافی اور دستاویزی فلم ساز ہیں۔ فی الحال، وہ عظیم پریم جی فاؤنڈیشن کے ساتھ کام کر رہے ہیں اور سماجی تبدیلی پر اسٹوری لکھتے ہیں۔

کے ذریعہ دیگر اسٹوریز پرشوتم ٹھاکر
Editor : PARI Desk

پاری ڈیسک ہمارے ادارتی کام کا بنیادی مرکز ہے۔ یہ ٹیم پورے ملک میں پھیلے نامہ نگاروں، محققین، فوٹوگرافرز، فلم سازوں اور ترجمہ نگاروں کے ساتھ مل کر کام کرتی ہے۔ ڈیسک پر موجود ہماری یہ ٹیم پاری کے ذریعہ شائع کردہ متن، ویڈیو، آڈیو اور تحقیقی رپورٹوں کی اشاعت میں مدد کرتی ہے اور ان کا بندوبست کرتی ہے۔

کے ذریعہ دیگر اسٹوریز PARI Desk
Video Editor : Shreya Katyayini

شریا کاتیاینی ایک فلم ساز اور پیپلز آرکائیو آف رورل انڈیا کی سینئر ویڈیو ایڈیٹر ہیں۔ وہ پاری کے لیے تصویری خاکہ بھی بناتی ہیں۔

کے ذریعہ دیگر اسٹوریز شریہ کتیاینی
Translator : Kamaljit Kaur

کمل جیت کور پنجاب کی رہنے والی ہیں اور ایک آزاد ترجمہ نگار ہیں۔ انہوں نے پنجابی ادب میں ایم کیا ہے۔ کمل جیت برابری اور انصاف کی دنیا میں یقین رکھتی ہیں، اور اسے ممکن بنانے کے لیے کوشاں ہیں۔

کے ذریعہ دیگر اسٹوریز Kamaljit Kaur