ଗଣତନ୍ତ୍ରର ଉତ୍ସବ

ଉତ୍ସବ

ଆଖି ପାଇଲା ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଯାହା ଦିଶିଯାଏ, ଓ ଏପରିକି ଆହୁରି ଆଗକୁ,
ମୁଁ ଦେଖୁଛି ଲୋକମାନଙ୍କ ଧାଡ଼ି ଯେଉଁମାନେ ଏଥିରେ ଯୋଗ ଦେଇଛନ୍ତି।
କେବଳ ଏ ପୃଥିବୀରେ ରହୁଥିବା ଲୋକେ ନୁହେଁ,
ବରଂ ଏହି ବିଶ୍ଵର ତ୍ରିଭୁବନରେ ରହୁଥିବା
ଅଂଶ ହୋଇ ରହିଛନ୍ତି ସମସ୍ତେ ଏହାର।

ଏହା ଏକ ଉତ୍ସବ।
ଧରଣୀ, ଗଛବୃକ୍ଷ, ପବନ ଓ ପାଣି,
ଏପରିକି ଆମର ହସଖୁସି ଓ ଲୁହ,
ଓ ଆମର ସମସ୍ତ ଗୀତ ରହିଛି ଏଥିରେ।
ଏବଂ ତୁମେ କୁହ ଆଦୌ ଜାଣ ନାହିଁ
କିଏ ସବୁ ଏଥିରେ ସମ୍ପୃକ୍ତ!

ଆମ ପୂର୍ବପୁରୁଷଙ୍କ ଯାଜ୍ୱଲ୍ୟମାନ ଇତିହାସ,
ଆମ ଏହି ଭୂଖଣ୍ଡରେ ରହୁଥିବା ଲୋକମାନଙ୍କର
ଲୋକକଥା, କିମ୍ବଦନ୍ତୀ ଓ ପୁରାଣ,
ଆମର ସ୍ତୋତ୍ର, ଆମର ଧୈର୍ଯ୍ୟ, ଆମର ଆଶା,
ପବିତ୍ର ବାଣୀ, ଜାଗତିକ ସଙ୍ଗୀତ,
ଆମର ବିଜ୍ଞତା, ଆମର ପ୍ରାର୍ଥନା, ସବୁକିଛି ଏଥିରେ ସଂଗୁପ୍ତ।
କିନ୍ତୁ ତୁମେ କୁହ ତୁମେ ଜାଣ ନାହିଁ କିଛି!

ସମସ୍ତେ ହୁଅନ୍ତି ଆଶ୍ଚର୍ଯ୍ୟ ଚକିତ,
ଆମେ ହଜେଇଥିବା ସବୁ କିଛି କେଉଁଠି ବିଲୁପ୍ତ!
କେଉଁଠି ହଜିଗଲା ଆମର ସାହସ, ଆମର ଉତ୍ସାହ,
ଆମର ଆନନ୍ଦ, ଆମର ଧୈର୍ଯ୍ୟ,
ହଜି ଯାଇଥିବା ଓ ବଞ୍ଚି ରହିଥିବା ଜ୍ଞାନକୁ ଏକତ୍ର କରି ପାରୁଥିବା
ଗୁରୁଙ୍କ ବାଣୀରେ ବିଶ୍ଵାସ?
ଯିଏ କି ଦିଅନ୍ତି କରି ଆମ ଶରୀର ଓ ଆତ୍ମାକୁ ବିମୁକ୍ତ!

ଗୁରୁଙ୍କ ଅନୁଗ୍ରହ ଛଡ଼ା ଆଉ କିଛି ନୁହେଁ।
ଆଃ ହାଃ କି ଚମତ୍କାର!
ଯେଉଁ ଜୀବନ ଥିଲା ଅର୍ଥହୀନ, ଏପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟବିହୀନ,
ପୁନଶ୍ଚ ପାଲଟିଛି ଦେଖ ସୁନ୍ଦର ଓ ଅର୍ଥପୂର୍ଣ୍ଣ।

ଏହା ଏକ ଉତ୍ସବ।
ଆମର ଅତୀତ, ବର୍ତ୍ତମାନ ଓ ଭବିଷ୍ୟତ ଠୁଳ ହୋଇଛି ଏଠାରେ।
ଏଠାରେ ଅଛନ୍ତି ହିନ୍ଦୁ, ମୁସଲମାନ, ବୌଦ୍ଧଧର୍ମୀ, ଜୈନ ଓ ଶିଖ ସମୁଦାୟ।
ଏ ସବୁ ରହିଛି ଏଠି ଯେତିକି ଆଖି ଦେଖି ପାରୁଥିବ,
ଆଉ ମଧ୍ୟ ଦୃଷ୍ଟିର ପରିଧି ବାହାରେ ଯାହା କିଛି ସବୁ ରହିଥିବ।

ଏହା ଏକ ଉତ୍ସବ।
ଏକ ଜୁଆର, ଏକ ସଂଗ୍ରାମ, ଏକ ଉତ୍ସବ।
ଏଠି ରହିଛି କ୍ରୋଧ, ଯନ୍ତ୍ରଣା, ଦ୍ଵନ୍ଦ୍ଵ,
ସେ ପ୍ରଶ୍ନ ବି ରହିଛି ଏଠି,
ଯେତେବେଳେ ଇତିହାସ ତୁମକୁ ଦିନେ ପଚାରିବ।
ଏବଂ ତୁମେ ବି ନଥିବ ଜାଣି କିଏ ସବୁ ରହିଛନ୍ତି ଏଠାରେ ସମ୍ପୃକ୍ତ!

ଏହା କୌଣସି ଜନଗହଳି ନୁହେଁ, ଏହା ଏକ ଆତ୍ମା ସମ୍ମିଳନୀ।
ଏହା ଏକ ଗତିଶୀଳ ବାକ୍ୟର ଅନ୍ତର୍ଗତ ଅର୍ଥ,
ସଂଯୋଜିତ ଶବ୍ଦ ସବୁର କ୍ରମାନ୍ଵୟ। ହଁ, ଶବ୍ଦମାନଙ୍କର ଯାତ୍ରା,
ଏକ ଶୋଭାଯାତ୍ରା, କିନ୍ତୁ ନୁହେଁ କୌଣସି ମହୋତ୍ସବର,
ଏହା ଅନୁଗାମୀମାନଙ୍କର ଏକ ସୁଦୀର୍ଘ ଧାଡ଼ି,
ଜଣେ ଗୁରୁଙ୍କ ଦ୍ଵାରା ଦୀକ୍ଷିତ ଶିଷ୍ୟମାନଙ୍କର,
‘ମୁଁ’, ‘ମୋତେ’କୁ ପଛରେ ଛାଡ଼ି
‘ଆମେ ଲୋକମାନେ’ ଆଡ଼େ ଆଗେଇ ଚାଲିଛନ୍ତି ସେମାନେ ସମସ୍ତେ।

ଏଥିରେ ରହିଛି ଯୁଗଯୁଗ ଧରି ଆମେ ଶିଖିଥିବା ସେହିସବୁ ପାଠ।
ସନ୍ନିହିତ ହୋଇଛି ସୁଫୀ ଫକୀରଙ୍କ ଚଉଦ ପ୍ରକାର ଅନୁପାଳନ।
ଏଥର ତୁମକୁ କହୁଛି ଶୁଣ ହୃଦୟ ଛୁଇଁଲା ଭଳି ସରଳ କଥାଟିଏ।
ଗତକାଲି ଦିଲ୍ଲୀର ଝିଅଟିଏ, ଫୋନ୍‌ କରି ସେ କହିଲା,
ହୋଇଯିବନି  କି ଜନଶୂନ୍ୟ ଏହି ସ୍ଥାନ
ଘରକୁ ସମସ୍ତେ ଫେରିଯିବେ ଯେଉଁ ଦିନ!

ଟ୍ରାଫିକ ବିଶୃଙ୍ଖଳା ରହିବ, କିନ୍ତୁ ବନ୍ଧୁତ୍ଵ ନଥିବ।
‘ ଲଙ୍ଗର ’ ପରଶୁଥିବା ଧାଡ଼ି ଧାଡ଼ି ଲୋକେ ନଥିବେ ଆଉ।
ଘରେ ପହଞ୍ଚିବା ପାଇଁ ଧାଉଁଥିବା ଲୋକଙ୍କ ମୁହଁରେ
ଚକମକ କରୁଥିବା ମାଦକତା ଆଉ ନଥିବ।

ସେତେବେଳେ କଅଣ କରିବୁ ଆମେ?
ଯେତେବେଳେ ଆଖି ଆମର ଓଦା ହେଇ ଯାଉଥିବ!
ଏହା କେଉଁ ଭଳି ଭଲ ପାଇବା! ଏହା କି ଉତ୍ସବ?

ସବୁ ଆନନ୍ଦ ସାଥିରେ ନେଇ ତୁମେ ଘରକୁ ଫେରିଯାଅ।
ଏହି ଯୁଦ୍ଧରେ ସତ୍ୟ ଓ ବିଜୟ ରହୁ ତୁମ ସହ।
ଏହି ପୃଥିବୀକୁ ତୁମେ ଆଣିଦିଅ ଏକ ନୂଆ ଭବିତବ୍ୟ,
ଏକ ନୂଆ ଅନୁଭବ, ଏକ ତାଜା ଦୃଷ୍ଟିକୋଣ, ଏକ ନୂଆ ସମାଧାନ,
ଭଲପାଇବା, ସରଳତା ଓ ସଂହତିର ଏକ ପ୍ରତୀକ ଅମ୍ଳାନ।

ମୁଁ କାମନା କରୁଛି ମା’ ଓ ପୁଅଙ୍କ ପୁନର୍ମିଳନ,
ଏଠାରେ ଆଉ ଗୋଟିଏ ଉତ୍ସବ।

ଆଖି ପାଇଲା ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଯାହା ଦିଶିଯାଏ, ଓ ଏପରିକି ଆହୁରି ଆଗକୁ,
ମୁଁ ଦେଖୁଛି ଲୋକମାନଙ୍କ ଧାଡ଼ି ଯେଉଁମାନେ ଏଥିରେ ଯୋଗ ଦେଇଛନ୍ତି।
କେବଳ ଏ ପୃଥିବୀରେ ରହୁଥିବା ଲୋକେ ନୁହେଁ,
ବରଂ ଏହି ବିଶ୍ଵର ତ୍ରିଭୁବନରେ ରହୁଥିବା ସମସ୍ତେ
ଅଂଶ ହୋଇ ରହିଛନ୍ତି ସମସ୍ତେ ଏହାର।
ଏହା ଏକ ଉତ୍ସବ।