ਸੱਤਿਆਜੀਤ ਮੋਰਾਂਗ ਮੱਝਾਂ ਦੇ ਆਪਣੇ ਝੁੰਡ ਦੇ ਨਾਲ਼ ਅਸਾਮ ਦੀ ਬ੍ਰਹਮਪੁਤਰ ਨਦੀ ਦੇ ਟਾਪੂਆਂ ਦੀ ਯਾਤਰਾ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਉਹ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ,"ਇੱਕ ਮੱਝ ਹਾਥੀ ਜਿੰਨਾ ਖਾ ਸਕਦੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ!" ਉਹ ਉਨ੍ਹਾਂ ਆਜੜੀਆਂ ਵਿੱਚੋਂ ਹਨ ਜੋ ਲਗਾਤਾਰ ਤੁਰਦੇ ਹੀ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ।

ਇਹ ਸੰਗੀਤ ਹੀ ਹੈ ਜੋ ਉਨ੍ਹਾਂ ਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਡੰਗਰਾਂ ਨੂੰ ਆਪਸ ਵਿੱਚ ਜੋੜੀ ਰੱਖਦਾ ਹੈ।

" ਮੇਰੇ ਦੋਸਤ, ਮੈਂ ਮੱਝਾਂ ਨੂੰ ਚਰਾਉਣ ਕਿਉਂ ਜਾਵਾਂ,
ਜੇ ਤੂੰ ਮੈਨੂੰ ਦਿੱਸਣਾ ਹੀ ਨਹੀਂ ?"

ਸੰਗੀਤ ਦੀ ਓਨੀਟੋਮ ਸ਼ੈਲੀ ਵਿੱਚ ਗਾਉਂਦੇ ਰਹਿਣਾ ਇੱਕ ਪਰੰਪਰਾ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਆਪਣੇ ਅਜਿਹੇ ਵਿਲੱਖਣ ਬੋਲ ਘੜ੍ਹੇ ਹਨ ਜੋ ਕਾਰੇਂ ਚਾਪਰੀ ਦੇ ਪਿੰਡ ਰਹਿੰਦੇ ਆਪਣੇ ਘਰ ਅਤੇ ਪਰਿਵਾਰ ਤੋਂ ਦੂਰ ਰਹਿੰਦੇ ਹੋਇਆਂ ਲਈ ਪਿਆਰ ਅਤੇ ਲਗਾਓ ਦੀ ਤਸਵੀਰ ਨੂੰ ਪੇਂਟ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਵੀਡੀਓ ਵਿੱਚ ਉਹ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ, "ਸਾਨੂੰ ਇਹ ਯਕੀਨ ਨਹੀਂ ਹੋ ਪਾਉਂਦਾ ਕਿ ਘਾਹ ਕਿੱਥੇ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ ਇਸਲਈ ਅਸੀਂ ਆਪਣੀਆਂ ਮੱਝਾਂ ਨੂੰ ਤੋਰਦੇ ਹੀ ਰਹਿੰਦੇ ਹਾਂ। ਜੇ ਅਸੀਂ ਇੱਥੇ 10 ਦਿਨਾਂ ਲਈ 100 ਮੱਝਾਂ ਨੂੰ ਰੱਖਦੇ ਵੀ ਹਾਂ ਤਾਂ ਆਉਣ ਵਾਲ਼ੇ 10 ਦਿਨਾਂ ਬਾਅਦ ਇੱਥੇ ਕਿਤੇ ਕੋਈ ਘਾਹ ਨਹੀਂ ਬਚੇਗਾ ਅਤੇ ਇੰਝ ਸਾਨੂੰ ਬਾਰ ਬਾਰ ਨਵੀਂ ਚਰਾਂਦ ਲੱਭਦੇ ਰਹਿਣਾ ਪੈਂਦਾ ਹੈ।"

ਓਨੀਟੋਮ ਇੱਕ ਅਜਿਹੀ ਸੰਗੀਤਕ ਸ਼ੈਲੀ ਹੈ ਜੋ ਮਿਸਿੰਗ ਭਾਈਚਾਰੇ 'ਚੋਂ ਆਉਂਦੀ ਹੈ, ਜੋ ਅਸਾਮ ਦਾ ਇੱਕ ਕਬੀਲਾ ਹੈ। ਰਾਜ ਦੇ ਦਸਤਾਵੇਜਾਂ ਅੰਦਰ, ਮਿਸਿੰਗ ਭਾਈਚਾਰੇ ਨੂੰ 'ਮਿਰੀ' ਵੀ ਲਿਖਿਆ ਗਿਆ ਅਤੇ ਇਹ ਪਿਛੜੇ ਕਬੀਲੇ ਵਜੋਂ ਸੂਚੀਬੱਧ ਹੈ। ਇੱਕ ਅਜਿਹਾ ਨਾਮ ਜਿਹਨੂੰ ਭਾਈਚਾਰੇ ਅੰਦਰ ਕਾਫ਼ੀ ਅਪਮਾਨਜਨਕ ਸਮਝਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।

ਸਤਿਆਜੀਤ ਦਾ ਪਿੰਡ ਅਸਾਮ ਦੇ ਜੋਰਹਾਟ ਦੇ ਬਲਾਕ ਦੇ ਉੱਤਰ ਪੱਛਮੀ ਪਾਸੇ ਸਥਿਤ ਹੈ। ਉਹ ਬਚਪਨ ਤੋਂ ਹੀ ਮੱਝਾਂ ਚਰਾਉਂਦੇ ਰਹੇ ਹਨ। ਉਹ ਬ੍ਰਹਮਪੁੱਤਰ ਦੇ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਰੇਤੀਲੇ ਕੰਢਿਆਂ ਅਤੇ ਟਾਪੂਆਂ ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ ਘੁੰਮਦੇ ਹੈ। ਜਿੱਥੇ ਇਲਾਕੇ ਦੇ 1,94,413 ਵਰਗ ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਦੇ ਦਾਇਰੇ ਅੰਦਰ ਨਦੀ ਅਤੇ ਇਹਦੀਆਂ ਸਹਾਇਕ ਨਦੀਆਂ ਅੰਦਰ ਟਾਪੂ ਬਣਦੇ ਹਨ, ਅਲੋਪ ਹੁੰਦੇ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਮੁੜ ਬਣਦੇ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ।

ਇਸ ਵੀਡਿਓ ਅੰਦਰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਆਪਣੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਬਾਰੇ ਬੋਲਦਿਆਂ ਤੇ ਗਾਉਂਦਿਆਂ ਦੇਖੋ।

ਤਰਜਮਾ: ਕਮਲਜੀਤ ਕੌਰ

Himanshu Chutia Saikia

అస్సాం రాష్ట్రమ్ లో జోర్హాట్ జిల్లా లో ఉండే హిమాన్షు చుతియా సైకియా ఒక స్వతంత్ర డాక్యుమెంటరీ ఫిలిం మేకర్, సంగీతకారుడు, ఛాయాచిత్రగ్రహకుడు, విద్యార్థి నాయకుడు. అతను 2021లో PARI ఫెలో.

Other stories by Himanshu Chutia Saikia
Translator : Kamaljit Kaur

పంజాబ్‌కు చెందిన కమల్‌జిత్ కౌర్ స్వతంత్ర అనువాదకురాలు. కమల్‌జిత్ పంజాబీ సాహిత్యంలో ఎం.ఎ. చేశారు. ఆమె న్యాయమైన, నిష్పక్షపాతమైన ప్రపంచాన్ని విశ్వసిస్తారు; దానిని సాధ్యం చేయడానికి కృషి చేస్తారు.

Other stories by Kamaljit Kaur