ভগ্ন ধনুঃ ধনুষকোড়িৰ বিস্মৃত লোকসকল

ঘূৰ্ণীবতাহৰ সময়ত সম্পূৰ্ণৰূপে পানীত ডুব যোৱা ৰে ’লখন; মামৰ খোৱা ৰে’লপথবোৰ এতিয়াও ৰাস্তাৰ কাষত পৰি আছে আৰু পৰ্যটকৰ আকৰ্ষণৰ কেন্দ্ৰবিন্দু হৈ উঠিছে

ধনুষকো ড়ি ৰামেশ্বৰমৰ পৰা প্ৰায় ২০ কিলোমিটাৰ দূৰৈত। পৰ্যটক আৰু তীৰ্থযাত্ৰীসকল ইয়ালৈ  সাগৰৰ পাৰৰ বালিময় ভূমিত চলা ভ্যানেৰে আহে। চৰকাৰে ইয়াত নতুন আৰু ভাল পথ নিৰ্মাণ কৰিব বিচাৰিছে যাতে যোগাযোগ ব্যৱস্থা উন্নত হয় আৰু অধিক সংখ্যক লোক ইয়ালৈ আহিব পাৰে

শৌচালয় আৰু স্নানাগাৰ সমূহ অস্থায়ী কুটিৰত নিৰ্মাণ কৰা হৈছে। শৌচ কৰিবলৈ লোকসকলে বালিত বা জোপোহাৰ পিছফালে যায়, তাৰে মাজতে তেওঁলোকে সদায় সাগৰৰ ঢৌত বৈ অহা পোক-পতংগ, সাপ বা শক্তিশালী প্ৰবালক ভয়ো কৰে। কালিয়াৰচিয়ে মোক কয় যে প্ৰতি সপ্তাহে তেওঁ আৰু আন-আন মহিলাসকলে খোৱা আৰু ঘৰুৱা ব্যৱহাৰৰ পানীৰ বাবে নিজৰ হাতেৰে ৩-৪ ফুট দ গাঁত এটা খান্দে (যদি গাঁতটো ইয়াতকৈ অলপ দ হয়, নিমখীয়া পানীও ইয়াত সোমাই যায়)

পৰ্যাপ্ত অনাময় সুবিধাৰ অভাৱত গাওঁখনৰ মহিলাসক লে কেতিয়াবা পথৰ কাষত মুকলিকৈ গা ধুবলৈ বাধ্য হয়। 'আমাক পৰিত্যক্ত কৰা হৈছে; আমি কিদৰে জীয়াই আছো কোনেও আহি ইয়াত নোসোধে,' তেওঁলোকে এইদৰে কয়

৭৮ বছৰীয়া চায়াদে ঘূৰ্ণীবতাহত তেওঁৰ স্বামীক হেৰুৱাইছিল। তেওঁ চৰকাৰৰ পৰা কোনো সহায় পোৱা নাই, তথাপিও তেওঁ ইয়াত বাস কৰি আছে। তেওঁ ইয়াত নিজৰ ঘৰ আৰু এখন চাহৰ দোকান নিৰ্মাণ কৰিছে য'ত তেওঁ ধ্বংসাৱশেষ চাবলৈ অহা পৰ্যটকসকলক চাহ খুৱায় – এই ধ্বংসাৱশেষৰ ভিতৰত আছে এটা গীৰ্জা আৰু এটা ভঙা ৰে’লপথ। মাত্ৰ কেইদিনমান পূৰ্বে তেওঁ আৰু ইয়াত বাস কৰা আন লোকসকলে চৰকাৰৰ পৰা তেওঁলোকৰ ঘৰ খালী কৰিবলৈ দিয়া জাননী পাইছে, তেওঁলোকৰ পুনৰ্সংস্থাপনৰ কথা কিন্তু ক’তো উল্লেখ নাই। চৰকাৰে পৰ্যটনৰ বাবে ধনুষকোড়ি 'বিকশিত' কৰিব বিচাৰে

৩৪ বৰ্ষীয় এ. জাপিয়াম্মালে জীৱিকাৰ বাবে শুকান মাছ বিক্ৰী কৰে। তেওঁৰ স্বামী এজন মাছমৰীয়া। তেওঁলোকেও ঘৰটো খালী কৰিবলৈ জাননী পাইছে। ইয়াত মাছ মৰা সম্প্ৰদায় পৰম্পৰাগতভাৱে বতাহ, তৰা আৰু পানীৰ ঢৌ অধ্যয়নৰ ওপৰত নিৰ্ভৰ কৰে। ইমান বছৰ ইয়াত বাস কৰাৰ পিছত জাপিয়াম্মাল আৰু আনসকলৰ বাবে এই ভূমি এৰি আন ঠাইত মাছ ধৰাৰ নতুন উপায় শিকাটো কঠিন হৈ পৰিব

৩৫ বছৰ ধৰি এই অনুৰ্বৰ ভূমিত বাস কৰি অহা ৫০ বৰ্ষীয় এম মুনিয়াস্বামীয়ে কয় যে তেওঁ প্ৰায় এবছৰ আগতে সৌৰ শক্তি লাভ কৰিছিল। ইয়াক কেন্দ্ৰীয় চৰকাৰৰ আঁচনিৰ অধীনত বিনামূলীয়াকৈ দিয়া উচিত আছিল, কিন্তু এটা স্থানীয় সংগঠনে মুনিয়াস্বামীৰ পৰা ২,০০০ টকা লৈছিল ৷ সেইসময়ত এজন মধ্যভোগীয়ে তেওঁক আৰু আন কেইবাজনো লোকক প্ৰতাৰণা কৰিছিল। ইয়াত বহুলোকে এতিয়াও সৌৰ লাইটৰ বাবে অপেক্ষা কৰি আছে; সেই পৰ্যন্ত তেওঁলোকে তেল জ্বলোৱা চাকিৰে কাম চলাই আহিছে – যাৰ বাবে তেওঁলোকে প্ৰতি লিটাৰত ৬০ টকাত ৰামেশ্বৰমৰ পৰা কেৰাচিন তেল ক্ৰয় কৰিবলগীয়া হয়

শ্ৰীলংকাৰ সীমা ইয়াৰ পৰা মাত্ৰ ১৮ নটিকেল মাইল (৩৩ কিমি) দূৰৈত আৰু এই অঞ্চলটোত শ্ৰীলংকাৰ নৌসেনাৰ উপস্থিতি যথেষ্ট। ধনুষকোড়িৰ মাছমৰীয়াসকলে সদায় ভয় কৰে যে যদি তেওঁলোক সীমান্ত অঞ্চলৰ ওচৰলৈ যায়, তেওঁলোক হয়তো ধৰা পৰিব পাৰে। সঠিক জিপিএছ ডিভাইচ আৰু প্ৰশিক্ষণ অবিহনে তেওঁলোকে সীমাৰ সঠিক অৱস্থান জনাত সক্ষম নহয়। ধৰা পৰাৰ অৰ্থ হৈছে তেওঁলোকৰ নাও আৰু মাছ ধৰা জাল হেৰুওৱা – যি হৈছে তেওঁলোকৰ জীৱিকাৰ সম্পূৰ্ণ । এয়া প্ৰায়েই হয়

ধনুষকো ড়িত মাত্ৰ এখন চৰকাৰী বিদ্যালয় আছে আৰু যদি এটা শিশুৱে পঞ্চম শ্ৰেণীৰ পিছত অধ্যয়ন অব্যাহত ৰাখিব খোজে তেন্তে তেওঁ ইয়াৰ পৰা ২০ কিলোমিটাৰ দূৰৈৰ ৰামেশ্বৰমলৈ যাবলগীয়া হয়। বেছিভাগ শিশুৰ অভিভাৱকে বিদ্যালয়ৰ মাচুল আৰু অহা-যোৱাৰ ভাড়া বহন কৰিবলৈ অক্ষম

অতিৰিক্ত উপাৰ্জনৰ বাবে মহিলা আৰু শিশু বোৰে পুতলা আৰু শামুক বিক্ৰী কৰা সৰু দোকান খুলিছে। ছেইণ্ট এণ্টনি গীৰ্জাৰ ধ্বংসাৱশেষ পিছফালে দৃশ্যমান

ধনুষকো ড়ি হিন্দুসকলৰ বাবে এক ধৰ্মীয় স্থান – লোকবিশ্বাস অনুসৰি ৰামসেতু দলং ইয়াৰ পৰাই আৰম্ভ হৈছিল। ধৰ্মীয় গ্ৰন্থত লিখা আছে যে ভগৱান ৰামে ৰাৱণৰ লংকাত প্ৰৱেশ কৰিবলৈ তেওঁৰ ধনুৰ এটা মূৰেৰে এফালৰ পৰা এই ঠাইলৈ এডাল ৰেখা আঁকিছিল যাতে তাত এখন দলং (সেতু) নিৰ্মাণ কৰিব পৰা যায়। সেয়েহে এই ঠাইখনৰ নাম হ’ল ধনুষকোড়ি আছিল যাৰ অৰ্থ হৈছে 'ধনুৰ কাষ'। ৰাজ্য চৰকাৰে এতিয়া ইয়ালৈ অধিক পৰ্যটক অনাৰ পৰিকল্পনা কৰিছে আৰু প্ৰকল্পটোত দুটা ঘাটৰ নিৰ্মাণো অন্তৰ্ভুক্ত আছে। কিন্তু প্ৰকল্পটোত স্থানীয় মাছমৰীয়াসকলক বাদ দিয়া দেখা গৈছে যিসকল বাসিন্দাই দীৰ্ঘদিন ধৰি এই উপকূলীয় সীমান্তত বাস কৰি আহিছে

ঘূৰ্ণীবতাহৰ ফলত মৃত্যু হোৱা লোকসকলৰ স্মৃতিত এই স্মাৰকটো দানৰ ধনেৰে নিৰ্মাণ কৰা হৈছিল