“আমি উশাহ ল’ব নোৱাৰো,” শ্ৰমিকসকলে কয়।
তেলাংগনাৰ নালগোণ্ডা জিলাৰ খাদ্যসামগ্ৰী সংগ্ৰহ কৰা এই কেন্দ্ৰটোত তেওঁলোকে পিন্ধা মাস্কবিলাক ঘামত তিতি যায়। ধানৰ দমবোৰৰ পৰা উৰি অহা ধূলিয়ে তেওঁলোকৰ চালত খজুৱতিৰ সৃষ্টি কৰে। আৰু ইয়াৰ ফলত তেওঁলোকৰ হাঁচি আৰু কাহ আহে। কিমান মাস্ক তেওঁঁলোকে সলনি কৰিব? তেওঁলোকে হাত আৰু মুখ কিমানবাৰ ধুব আৰু মচিব? কিমান সময় তেওঁলোকে মুখ ঢাকি থাকিব পাৰে- যেতিয়া তেওঁলোকে ১০ ঘণ্টাৰ ভিতৰত প্ৰতিটোত ৪০ কিলোগ্ৰামকৈ ৩২০০ টা মৰাপাটৰ বস্তাত ভৰাব লাগিব, চোঁচৰাই নিব লাগে, ওজন কৰিব লাগে, চিলাই কৰিব লাগে আৰু কঢ়িয়াই লৈ গৈ ট্ৰাকত বোজাই কৰিব লাগে?
তাপমাত্ৰা ৪৩ৰ পৰা ৪৪ ডিগ্ৰী চেলছিয়াচৰ মাজত থকা প্ৰচণ্ড গৰমত ৪৮ জন শ্ৰমিকে ১২৮ টন ধান অথবা মিনিটত ২১৪ কিলোগ্ৰামকৈ এইদৰে ট্ৰাকত লৈ যাব পৰা ভাৰ নিব লাগিব। পুৱতি নিশা তিনি বজাৰ পৰা তেওঁলোকৰ কাম আৰম্ভ হয় আৰু দুপৰীয়া ১ বজাত কাম বন্ধ হয়- ৯ বজাৰ পৰা ৪ ঘণ্টা সময় বতৰ প্ৰচণ্ড গৰম আৰু শুকান হৈ পৰে।
মাস্ক পিন্ধা আৰু সামাজিক দূৰত্ব ৰক্ষাৰ নিয়ম মানি চলা যদিও এক স্পৰ্শকাতৰ বিষয়, তেলাংগনাৰ কাংগাল মণ্ডলৰ কাংগাল গাঁৱৰ এই ছবি দেখা ধান সংগ্ৰহ কেন্দ্ৰত যদি আপুনি কাম কৰে তেন্তে এই নিয়ম মানি চলা একেবাৰে অসম্ভৱ। ৰাজ্যিক কৃষিমন্ত্ৰী নিৰঞ্জন ৰেড্ডীয়ে এপ্ৰিলত স্থানীয় সংবাদ মাধ্যমক জনায় যে ৰাজ্যখনত এনেধৰণৰ ৭০০০ টা ধান সংগ্ৰহ কেন্দ্ৰ আছে।
এই কামৰ বাবে তেওঁলোকে কি মজুৰি পায়? ১২ জনকৈ শ্ৰমিকৰ চাৰিটা গোট আছে। আৰু প্ৰতিজন শ্ৰমিকে দিনটোত কাম কৰি ৯০০ টকা উপাৰ্জন কৰে। উল্লেখনীয় যে এই কাম এদিন বাদে এদিন কৰিব লাগে। প্ৰতিজন শ্ৰমিকে ২৩ দিন কাম পায়। ৪৫ দিনৰ ধান সংগ্ৰহৰ সময়খিনিত ২৩ দিনৰ বাবদ ২০,৭৫০ টকা উপাৰ্জন কৰে।
এইবছৰ ধান সংগ্ৰহ এপ্ৰিলৰ প্ৰথম সপ্তাহত আৰম্ভ হয়। ২৩ মাৰ্চৰ পৰা ৩১ মে’লৈ ক’ভিড-১৯ৰ লকডাউনৰ সময়তে ধান সংগ্ৰহৰ কাম আৰম্ভ হয়।
অনুবাদঃ পংকজ দাস