اس کا ملک ایک خواب تھا۔ اس خواب کو کروڑوں نے دیکھا تھا اور اس کے لیے اپنی جان دی تھی۔ وہ بھی کچھ برسوں سے ایک خواب دیکھنے لگا تھا۔ وہ دیکھتا کہ کہیں سے ایک بھیڑ آتی اور ایک انسان کو زندہ جلا دیتی تھی، اور وہ انہیں روک نہیں پاتا تھا۔ اس بار اسے ویران سا ایک گھر نظر آیا، جس کے برآمدے میں بھیڑ لگی تھی۔ کچھ عورتیں رو رہی تھیں، کچھ آدمی بدحواس کھڑے تھے۔ سفید کپڑوں میں لپٹی دو لاشیں رکھی تھیں، اور بغل میں ایک عورت بیہوش پڑی تھی۔ ایک بچی کی آنکھیں اسے لگاتار دیکھ رہی تھیں۔ اسے لگا کہ اسے فوراً اس خواب سے باہر آ جانا چاہیے۔ خواب سے باہر آ کر اس نے دیکھا کہ جس ملک میں وہ رہتا ہے، مقتل میں تبدیل ہوتا جا رہا ہے۔ اب مشکل یہ تھی کہ اس خواب سے باہر آنا ممکن نہ تھا۔

دیویش کی آواز میں، ہندی میں یہ نظم سنیں

پرتشٹھا پانڈیہ کی آواز میں، انگریزی میں یہ نظم سنیں

۴۔
اگر گھروں کو روندتے پھرنا
یہاں کا رواج ہے
پیٹ کر مار ڈالنا
یہاں کا نظام ہے
اور، کسی کو زندہ جلا دینا
اب دستور ہے

تو یہ ملک نہیں
قبرستان ہے

۵۔
رات کی صبح نہ آئے تو ہمیں بولنا تھا
ظلم کا زور بڑھا جائے ہمیں بولنا تھا

قاتل
جب کپڑوں سے پہچان رہا تھا
کسی کا کھانا سونگھ رہا تھا
چادر کھینچ رہا تھا
گھر ناپ رہا تھا
ہمیں بولنا تھا

اس بچی کی آنکھیں، جو پتھر ہو گئی ہیں
کل جب قاتل
انہیں کشمیر کا پتھر بتائے گا
اور
پھوڑ دے گا
تب بھی
کوئی لکھے گا
ہمیں بولنا تھا

تو یہ ملک نہیں…

۱۔
ایک ہاتھ اٹھا
ایک نعرہ لگا
ایک بھیڑ چلی
ایک آدمی جلا

ایک قوم نے صرف برداشت کیا
ایک ملک نے صرف دیکھا
ایک شاعر نے صرف کہا
نظم نے موت کی خواہش کی

۲۔
کسی نے کہا،
مرے ہوئے انسان کی آنکھیں
اُلٹی ہو جاتی ہیں
کہ نہ دیکھ سکو اس کا حال
دیکھو ماضی
کسی نے پوچھا،
انسان ملک ہوتا ہے کیا؟

۳۔
دن کا سورج ایک گلی کے مہانے پر ڈوب گیا تھا
گلی میں گھومتا پھر رہا تھا رات کا سایہ
ایک گھر تھا، جس کے دروازوں پر گاد جمی تھی
ناک بند کر کے بھی نہیں جاتی تھی
جلتے بالوں، ناخنوں اور چمڑی کی بو

بچی کو اس کے پڑوسیوں نے بتایا تھا
اس کا ابا مر گیا
اس کی ماں بیہوش پڑی تھی
ایک گائے بچائی گئی تھی
دو لوگ جلائے گئے تھے

مترجم: محمد قمر تبریز

Poem and Text : Devesh

தேவேஷ் ஒரு கவிஞரும் பத்திரிகையாளரும் ஆவணப்பட இயக்குநரும் மொழிபெயர்ப்பாளரும் ஆவார். இந்தி மொழிபெயர்ப்பு ஆசிரியராக அவர் பாரியில் இருக்கிறார்.

Other stories by Devesh
Editor : Pratishtha Pandya

பிரதிஷ்தா பாண்டியா பாரியின் மூத்த ஆசிரியர் ஆவார். இலக்கிய எழுத்துப் பிரிவுக்கு அவர் தலைமை தாங்குகிறார். பாரிபாஷா குழுவில் இருக்கும் அவர், குஜராத்தி மொழிபெயர்ப்பாளராக இருக்கிறார். கவிதை புத்தகம் பிரசுரித்திருக்கும் பிரதிஷ்தா குஜராத்தி மற்றும் ஆங்கில மொழிகளில் பணியாற்றுகிறார்.

Other stories by Pratishtha Pandya
Painting : Labani Jangi

லபானி ஜங்கி 2020ம் ஆண்டில் PARI மானியப் பணியில் இணைந்தவர். மேற்கு வங்கத்தின் நாடியா மாவட்டத்தைச் சேர்ந்தவர். சுயாதீன ஓவியர். தொழிலாளர் இடப்பெயர்வுகள் பற்றிய ஆய்வுப்படிப்பை கொல்கத்தாவின் சமூக அறிவியல்களுக்கான கல்வி மையத்தில் படித்துக் கொண்டிருப்பவர்.

Other stories by Labani Jangi
Translator : Qamar Siddique

கமார் சித்திக்கி, பாரியில் உருது மொழிபெயர்ப்பு ஆசிரியராக இருக்கிறார். அவர் தில்லியை சார்ந்த பத்திரிகையாளர் ஆவார்.

Other stories by Qamar Siddique