“ চিমেণ্ট চে জংঘলত জলেলে আহি (কংক্ৰিটৰ হাবি যেন হৈ পৰিছে),” ক’লহাপুৰ জিলাৰ উচ্চগাওঁ গাঁৱৰ খেতিয়ক সঞ্জয় চৱনে কয়। যোৱাটো দশকত উচ্চগাঁৱত কাৰখানা আৰু উদ্যোগেৰে ভৰি পৰিছে, তাৰ বিপৰীতে ভূ-জলৰ স্তৰ লক্ষণীয় হাৰত হ্ৰাস পাইছে।
“আমাৰ কুঁৱাবোৰ শুকাই গ’ল,” ৪৮ বৰ্ষীয় খেতিয়কজনে কয়।
ক’লহাপুৰ, চাংলি, সাতাৰা আদিকে ধৰি মহাৰাষ্ট্ৰৰ বিভিন্ন অংশত প্ৰায় ১৪ শতাংশ কুঁৱাৰ জলস্তৰ শুকাই গৈছে, এয়া মহাৰাষ্ট্ৰৰ গ্ৰাউণ্ড ৱাটাৰ ইয়েৰবুক (২০১৯)ৰ তথ্য। যোৱা দুটা দশকত কুঁৱাৰ গঢ় গভীৰতা ৩০ ফুটৰ পৰা ৬০ ফুট হৈছে, নলীনাদ খন্দা ঠিকাদাৰ ৰতন ৰাথোড়ে কয়।
উচ্চগাঁৱৰ প্ৰতিঘৰতে ব’ৰৱেল আছে, সঞ্জয়ে কয়, সেই ব’ৰৱেলে ভূ-জলৰ সিংহভাগ পানী টানি লয়। “বিশ বছৰ আগতে উচ্চগাঁৱত ১৫-২০ টা মানহে ব’ৰেৱেল আছিল। এতিয়া ৭০০-৮০০ৰ কম নহ’ব,” উচ্চগাঁৱৰ প্ৰাক্তন উপ-সৰপঞ্চ মধুকৰ চৱনে কয়।
উচ্চগাঁৱত দৈনিক পানীৰ চাহিদা ২৫ৰ পৰা ৩০ লাখ লিটাৰ, কিন্তু “[…] গাওঁখনত প্ৰতিদিনে ১০ৰ পৰা ১২ লাখ লিটাৰ পানীহে পাইছে, তাকো এদিন এৰি এদিন,” মধুকৰে কয়। এনেকৈ চলিলে গাওঁখনত এদিন ভয়ংকৰ জলসংকটে দেখা দিব পাৰে বুলি তেওঁ কয়।
ভূ-জলৰ স্তৰ কমি অহাৰ ফলত ক্ষতিগ্ৰস্ত হোৱা খেতিয়কক কেন্দ্ৰ কৰি এইখন চুটিছবি নিৰ্মাণ কৰা হৈছে।
অনুবাদ: পংকজ দাস