ਵੀਡਿਓ ਦੇਖੋ : ਮਰਨ ਤੱਕ ਸਾਡੇ ਕੋਲ਼ ਸਿਰਫ਼ ਇਹੀ ਕੰਮ ਰਹਿਣਾ ਹੈ

2019 ਵਿੱਚ ਉਦੋਂ ਮੈਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਪਹਿਲੀ ਵਾਰੀ ਦੇਖਿਆ ਸੀ ਜਦੋਂ ਮੈਂ ਬਕਿੰਘਮ ਕੈਨਾਲ ਦੇ ਇਲਾਕੇ ਵੱਲ ਸਫ਼ਰ ਕਰ ਰਿਹਾ ਸਾਂ। ਗ੍ਰੇਬ ਪੰਛੀ ਵਾਂਗਰ, ਨਹਿਰ ਵਿੱਚ ਚੁੱਭੀ ਲਾਉਣ ਅਤੇ ਪਾਣੀ ਹੇਠਾਂ ਲੱਥਣ ਦੀ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਇਸ ਮੁਹਾਰਤ ਨੇ ਮੇਰਾ ਧਿਆਨ ਖਿੱਚਿਆ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਨਦੀ ਦੇ ਤਲ਼ੇ ਦੀ ਖੁਰਦੁਰੀ ਰੇਤ ਦੀ ਮੋਟੀ ਤਹਿ ਵਿੱਚ ਬੜੀ ਫੁਰਤੀ ਨਾਲ਼ ਆਪਣਾ ਹੱਥ ਘੁਮਾਇਆ ਅਤੇ ਕਿਸੇ ਵੀ ਹੋਰ ਇਨਸਾਨ ਦੇ ਮੁਕਾਬਲੇ ਵੱਧ ਕਾਹਲੀ ਦੇਣੀ ਝੀਂਗਾ ਫੜ੍ਹ ਲਿਆ।

ਗੋਵਿੰਦੱਮਾ ਵੇਲੂ ਇਰੂਲਰ ਭਾਈਚਾਰੇ ਨਾਲ਼ ਤਾਅਲੁੱਕ ਰੱਖਦੀ ਹਨ ਜੋ ਤਮਿਲਨਾਡੂ ਵਿਖੇ ਪਿਛੜੇ ਕਬੀਲੇ ਵਜੋਂ ਸੂਚੀਬੱਧ ਹੈ। ਜਦੋਂ ਉਹ ਛੋਟੀ ਬੱਚੀ ਸਨ ਉਦੋਂ ਵੀ ਚੇਨੱਈ ਨੇੜਲੀ ਇਸ ਕੋਸਾਸਤਲੀਅਰ ਨਦੀ ਅੰਦਰ ਇੰਝ ਹੀ ਗੋਤੇ ਲਾਇਆ ਕਰਦੀ ਤੇ ਝੀਂਗੇ ਫੜ੍ਹਿਆ ਕਰਦੀ। ਪਰਿਵਾਰ ਦੀ ਕੰਗਾਲ਼ੀ ਭਰੀ ਹਾਲਤ ਨੇ ਅੱਜ ਵੀ 77 ਸਾਲਾਂ ਦੀ ਇਸ ਬਜ਼ੁਰਗ ਨੂੰ ਪਾਣੀ ਅੰਦਰ ਲੱਥਣ ਲਈ ਮਜ਼ਬੂਰ ਕੀਤਾ ਹੈ, ਭਾਵੇਂਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਨਜ਼ਰ ਕੰਮ ਨਹੀਂ ਕਰਦੀ ਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਹੱਥ ਚੀਰਿਆਂ ਨਾਲ਼਼ ਭਰੇ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ, ਪਰ ਬਦਲ ਕੋਈ ਨਹੀਂ।

ਇਹ ਵੀਡਿਓ ਮੈਂ ਉਦੋਂ ਬਣਾਈ ਜਦੋਂ ਉਹ ਚੇਨੱਈ ਦੇ ਉੱਤਰੀ ਹਿੱਸੇ ਵਿਖੇ ਪੈਂਦੀ ਕੋਸਾਸਤਲੀਅਰ ਨਦੀ ਦੇ ਨਾਲ਼ ਲੱਗਦੀ ਬਕਿੰਘਮ ਕੈਨਾਲ ਅੰਦਰ ਗੋਤੇ ਲਾਉਣ ਵਿੱਚ ਮਸ਼ਰੂਫ਼ ਸਨ। ਝੀਂਗਾ ਫੜ੍ਹਨ ਲਈ ਹਰ ਵਾਰੀ ਗੋਤਾ ਲਾਉਣ ਤੋਂ ਐਨ ਪਹਿਲਾਂ ਉਹ ਮੇਰੇ ਨਾਲ਼ ਆਪਣੇ ਜੀਵਨ ਬਾਰੇ ਗੱਲ ਕਰਦੀ ਹੋਈ ਦੱਸਦੀ ਹਨ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਸਿਰਫ਼ ਇਹੋ ਇੱਕ ਕੰਮ ਹੀ ਕਰਨਾ ਆਉਂਦਾ ਹੈ।

ਇੱਥੇ ਤੁਸੀਂ ਗੋਵਿੰਦੱਮਾ ਦੇ ਜੀਵਨ ਬਾਰੇ ਹੋਰ ਪੜ੍ਹ ਸਕਦੇ ਹੋ।

ਤਰਜਮਾ: ਕਮਲਜੀਤ ਕੌਰ

M. Palani Kumar

ਐੱਮ. ਪਲਾਨੀ ਕੁਮਾਰ ਪੀਪਲਜ਼ ਆਰਕਾਈਵ ਆਫ਼ ਰੂਰਲ ਇੰਡੀਆ ਦੇ ਸਟਾਫ਼ ਫ਼ੋਟੋਗ੍ਰਾਫ਼ਰ ਹਨ। ਉਹ ਮਜ਼ਦੂਰ-ਸ਼੍ਰੇਣੀ ਦੀਆਂ ਔਰਤਾਂ ਅਤੇ ਹਾਸ਼ੀਏ 'ਤੇ ਪਏ ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਜੀਵਨ ਨੂੰ ਦਸਤਾਵੇਜ਼ੀ ਰੂਪ ਦੇਣ ਵਿੱਚ ਦਿਲਚਸਪੀ ਰੱਖਦੇ ਹਨ। ਪਲਾਨੀ ਨੂੰ 2021 ਵਿੱਚ ਐਂਪਲੀਫਾਈ ਗ੍ਰਾਂਟ ਅਤੇ 2020 ਵਿੱਚ ਸਮਯਕ ਦ੍ਰਿਸ਼ਟੀ ਅਤੇ ਫ਼ੋਟੋ ਸਾਊਥ ਏਸ਼ੀਆ ਗ੍ਰਾਂਟ ਮਿਲ਼ੀ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ 2022 ਵਿੱਚ ਪਹਿਲਾ ਦਯਾਨੀਤਾ ਸਿੰਘ-ਪਾਰੀ ਦਸਤਾਵੇਜ਼ੀ ਫੋਟੋਗ੍ਰਾਫ਼ੀ ਪੁਰਸਕਾਰ ਵੀ ਮਿਲ਼ਿਆ। ਪਲਾਨੀ ਤਾਮਿਲਨਾਡੂ ਵਿੱਚ ਹੱਥੀਂ ਮੈਲ਼ਾ ਢੋਹਣ ਦੀ ਪ੍ਰਥਾ ਦਾ ਪਰਦਾਫਾਸ਼ ਕਰਨ ਵਾਲ਼ੀ ਤਾਮਿਲ (ਭਾਸ਼ਾ ਦੀ) ਦਸਤਾਵੇਜ਼ੀ ਫ਼ਿਲਮ 'ਕਾਕੂਸ' (ਟਾਇਲਟ) ਦੇ ਸਿਨੇਮੈਟੋਗ੍ਰਾਫ਼ਰ ਵੀ ਸਨ।

Other stories by M. Palani Kumar
Text Editor : Vishaka George

ਵਿਸ਼ਾਕਾ ਜਾਰਜ ਪਾਰੀ ਵਿਖੇ ਸੀਨੀਅਰ ਸੰਪਾਦਕ ਹੈ। ਉਹ ਰੋਜ਼ੀ-ਰੋਟੀ ਅਤੇ ਵਾਤਾਵਰਣ ਦੇ ਮੁੱਦਿਆਂ ਬਾਰੇ ਰਿਪੋਰਟ ਕਰਦੀ ਹੈ। ਵਿਸ਼ਾਕਾ ਪਾਰੀ ਦੇ ਸੋਸ਼ਲ ਮੀਡੀਆ ਫੰਕਸ਼ਨਾਂ ਦੀ ਮੁਖੀ ਹੈ ਅਤੇ ਪਾਰੀ ਦੀਆਂ ਕਹਾਣੀਆਂ ਨੂੰ ਕਲਾਸਰੂਮ ਵਿੱਚ ਲਿਜਾਣ ਅਤੇ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਆਲੇ-ਦੁਆਲੇ ਦੇ ਮੁੱਦਿਆਂ ਨੂੰ ਦਸਤਾਵੇਜ਼ਬੱਧ ਕਰਨ ਲਈ ਐਜੁਕੇਸ਼ਨ ਟੀਮ ਵਿੱਚ ਕੰਮ ਕਰਦੀ ਹੈ।

Other stories by Vishaka George
Translator : Kamaljit Kaur

ਕਮਲਜੀਤ ਕੌਰ ਨੇ ਪੰਜਾਬੀ ਸਾਹਿਤ ਵਿੱਚ ਐੱਮ.ਏ. ਕੀਤੀ ਹੈ। ਉਹ ਪੀਪਲਜ਼ ਆਰਕਾਈਵ ਆਫ਼ ਰੂਰਲ ਇੰਡੀਆ ਵਿਖੇ ਬਤੌਰ ‘ਟ੍ਰਾਂਸਲੇਸ਼ਨ ਐਡੀਟਰ: ਪੰਜਾਬੀ’ ਕੰਮ ਕਰਦੀ ਹੈ ਤੇ ਇੱਕ ਸਮਾਜਿਕ ਕਾਰਕੁੰਨ ਵੀ ਹੈ।

Other stories by Kamaljit Kaur