ମୂଲ୍ୟବୋଧକୁ ନେଇ ବାସ୍ତବ ପ୍ରଶ୍ନ । ଆଉ ଏ ମୂଲ୍ୟବୋଧ ଜୀବନର ଏକ ଅଂଶବିଶେଷ । ଆମେ ନିଜକୁ ପ୍ରକୃତିର ଏକ ସ୍ୱରୂପ ଭାବେ ଦେଖିଥାଉ । ଯେବେ ସେମାନେ ଲଢ଼ିଥାନ୍ତି, ଆଦିବାସୀମାନେ ସରକାର କିମ୍ବା ଏକ ନିଗମ ବିରୋଧରେ ଲଢ଼େଇ କରିନଥାନ୍ତି । ସେମାନଙ୍କ ନିଜର ଏକ ‘ଭୂମି ସେନା’ ରହିଛି ଏବଂ ସେମାନେ ଲୋଭ ଓ ସ୍ୱାର୍ଥପରତା ପୂରି ରହିଥିବା ମୂଲ୍ୟବୋଧ ବିରୋଧରେ ଲଢ଼େଇ କରିଥାନ୍ତି ।

ଏସବୁ ସଭ୍ୟତାର ବିକାଶର ସହ ଆରମ୍ଭ ହୋଇଛି – ଆମେ ଯେତେବେଳେ ବ୍ୟକ୍ତିବାଦର ଅଭ୍ୟୁଦୟକୁ ଦେଖିବା ଆରମ୍ଭ କଲୁ, ସେତେବେଳେ ଆମେ ମଣିଷକୁ ପ୍ରକୃତି ଠାରୁ ଅଲଗା ବୋଲି ବିଚାର କଲୁ । ଏହି ଠାରୁ ହିଁ ଆରମ୍ଭ ହେଲା ସବୁ ବିବାଦ । ଥରେ ଆମେ ନିଜକୁ ନଦୀ ଠାରୁ ଅଲଗା କରିବା ପରେ, ଆମ ଦ୍ୱାରା ପରିତ୍ୟକ୍ତ ବର୍ଜ୍ୟ ଜଳ, ରାସାୟନିକ ଏବଂ ଶିଳ୍ପ ବର୍ଜ୍ୟକୁ ସେହି ନଦୀଗର୍ଭକୁ ଛାଡ଼ିବା ଲାଗି କୁଣ୍ଠାବୋଧ କଲୁ ନାହିଁ । ଆମେ ଏକ ଉତ୍ସ ଭାବରେ ନଦୀକୁ ଅଧିକାର କରିବା ଆରମ୍ଭ କରିବା। ଥରେ ଆମେ ନିଜକୁ ପ୍ରକୃତି ଠାରୁ ଭିନ୍ନ ଏବଂ ଶକ୍ତିଶାଳୀ ଭାବେ ବିଚାର କରିବା ପରଠାରୁ, ଆମେ ଏହାକୁ ନଷ୍ଟ କରିବା ଏବଂ ଶୋଷଣ କରିବା ଆରମ୍ଭ କଲୁ। ଅନ୍ୟପକ୍ଷରେ, ଏକ ଆଦିବାସୀ ସମୁଦାୟର ମୂଲ୍ୟବୋଧ, କେବଳ ସାଧାରଣ ମୂଲ୍ୟବୋଧ ନୁହେଁ, ଯାହାକି ଖଣ୍ଡେ କାଗଜରେ ଲେଖା ହୋଇଛି । ଆମ ମୂଲ୍ୟବୋଧ ହେଉଛି ଆମ ଜୀବନଶୈଳୀ ।

ଜିତେନ୍ଦ୍ର ବାସବଙ୍କୁ ଶୁଣନ୍ତୁ ଦେହୱାଲି ଭିଲିରେ ତାଙ୍କ କବିତା ପଢନ୍ତୁ

ପ୍ରତିଷ୍ଠା ପାଣ୍ଡ୍ୟାଙ୍କୁ ଶୁଣନ୍ତୁ ଇଂରାଜୀ ଅନୁବାଦରେ କବିତା ପଢ଼ନ୍ତୁ

ମୁଁ ପୃଥିବୀ ଗର୍ଭର ସନ୍ତାନ

ମୁଁ ଅଟେ ପୃଥିବୀର ଜଡ଼-ବୀଜ-ଭ୍ରୂଣ
ମୁଁ ଅଟେ ସୂର୍ଯ୍ୟ, ଅନୁଭୂତି, ଉତ୍ତାପର ଭାବ, ମୁଁ ଶାଶ୍ୱତ
ମୁଁ ମଧ୍ୟ ଭୀଲ, ମୁଣ୍ଡା, ବୋଡୋ, ଗୋଣ୍ଡ, ସାନ୍ତାଳ ।
ମୁଁ ଶହ ଶହ ବର୍ଷ ତଳେ ଜନ୍ମ ନେଇଥିବା ପ୍ରଥମ ମଣିଷ ।
ତୁମେ ମୋ ଭିତରେ ଜୀବିତ,
ମୋତେ ନେଇ ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ଭାବେ ବଞ୍ଚି ରୁହ
ମୁଁ ଏ ପୃଥିବୀରେ ସ୍ୱର୍ଗ
ମୁଁ ଅଟେ ପୃଥିବୀର ଜଡ଼-ବୀଜ-ଭ୍ରୂଣ
ମୁଁ ଅଟେ ସୂର୍ଯ୍ୟ, ଅନୁଭୂତି, ଉତ୍ତାପର ଭାବ, ମୁଁ ଶାଶ୍ୱତ

ମୁଁ ସହ୍ୟାଦ୍ରୀ, ଶତପୁର, ବିନ୍ଧ୍ୟ, ଆରାବଳୀ
ମୁଁ ହିମାଳୟର ଶିଖର, ଦକ୍ଷିଣ ସମୁଦ୍ରର ସ୍ପର୍ଶ
ମୋ ଭିତରେ ପୂରି ରହିଛି ଉତ୍ତରପୂର୍ବର ଉଜ୍ଜ୍ୱଳ ସବୁଜିମା ।
ତୁମେ ଯେବେ ଗଛଟିଏ କାଟି ଦିଅ, ପାହାଡ଼କୁ ବିକି ଦିଅ
ଏମିତି କରି ମୋର ନିଲାମ କରିଥାଅ
ତୁମେ ନଦୀଟିଏ ଶୁଖାଇ ଦେଲେ ମୁଁ ମରିଯାଏ
ତୁମେ ନିଜ ଶ୍ୱାସରେ ମୋତେ ଆଘ୍ରାଣ କରିଥାଅ
ମୁଁ ଅଟେ ଜୀବନର ଅମୃତ
ମୁଁ ଅଟେ ପୃଥିବୀର ଜଡ଼-ବୀଜ-ଭ୍ରୂଣ
ମୁଁ ଅଟେ ସୂର୍ଯ୍ୟ, ଅନୁଭୂତି, ଉତ୍ତାପର ଭାବ, ମୁଁ ଶାଶ୍ୱତ

ସବୁପରେ ତୁମେ ମୋ ସନ୍ତାନ
ତୁମେ ମୋ ରକ୍ତ ବି ।
ପ୍ରଲୋଭନ, ଲୋଭ ଏବଂ କ୍ଷମତାର ଅନ୍ଧକାର
ତୁମକୁ ବାସ୍ତବ ଦୁନିଆ ଦେଖିବାକୁ ଦେଉନାହିଁ ।
ତୁମେ ପୃଥିବୀକୁ କହିପାର ପୃଥିବୀ
ଆମେ ତା’କୁ ମା’ କହୁ
ତୁମେ ନଦୀକୁ କହିପାର ନଦୀ
ସେ ଆମ ପାଇଁ ଆମ ଭଉଣୀ
ତୁମ ପାଇଁ ପାହାଡ଼ମାନେ କେବଳ ପାହାଡ଼,
ସେମାନେ କିନ୍ତୁ ଆମକୁ ଭାଇ ଡାକନ୍ତି
ସୂର୍ଯ୍ୟଙ୍କୁ ଆମେ ଜେଜେ ବୋଲି କରିଥାଉ ସମ୍ବୋଧନ
ଜହ୍ନ ଆମର ମାମୁ ।
ଏହି ସମ୍ପର୍କ ପାଇଁ
ମୋତେ ଟାଣିବାକୁ ହେବ ଏକ ରେଖା
ତୁମ ଏବଂ ମୋ ଭିତରେ, ସେମାନେ କୁହନ୍ତି ।
କିନ୍ତୁ ମୁଁ ଶୁଣିବାକୁ ମନା କରିଥାଏ । ମୁଁ ଭାବେ
ତୁମେ ଆପେ ଆପେ ବଦଳି ଯିବ ।
ମୁଁ ବରଫକୁ ଶୁଖାଇ ଦେବା ଭଳି ଉତ୍ତାପ
ମୁଁ ଅଟେ ପୃଥିବୀର ଜଡ଼-ବୀଜ-ଭ୍ରୂଣ
ମୁଁ ଅଟେ ସୂର୍ଯ୍ୟ, ଅନୁଭୂତି, ଉତ୍ତାପର ଭାବ, ମୁଁ ଶାଶ୍ୱତ

ଅନୁବାଦ: ଓଡ଼ିଶାଲାଇଭ୍‍

Poem and Text : Jitendra Vasava

ਗੁਜਰਾਤ ਦੇ ਨਰਮਦਾ ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ ਦੇ ਮਹੁਪਾੜਾ ਦੇ ਰਹਿਣ ਵਾਲ਼ੇ ਜਤਿੰਦਰ ਵਸਾਵਾ ਇੱਕ ਕਵੀ ਹਨ, ਜੋ ਦੇਹਵਲੀ ਭੀਲੀ ਵਿੱਚ ਲਿਖਦੇ ਹਨ। ਉਹ ਆਦਿਵਾਸੀ ਸਾਹਿਤ ਅਕਾਦਮੀ (2014) ਦੇ ਸੰਸਥਾਪਕ ਪ੍ਰਧਾਨ ਅਤੇ ਆਦਿਵਾਸੀ ਅਵਾਜ਼ਾਂ ਨੂੰ ਥਾਂ ਦੇਣ ਵਾਲ਼ੇ ਇੱਕ ਕਵਿਤਾ ਕੇਂਦਰਤ ਰਸਾਲੇ ਲਖਾਰਾ ਦੇ ਸੰਪਾਦਕ ਹਨ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਆਦਿਵਾਸੀਆਂ ਦੇ ਮੌਖਿਕ (ਜ਼ੁਬਾਨੀ) ਸਾਹਿਤ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਚਾਰ ਕਿਤਾਬਾਂ ਵੀ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਤ ਕੀਤੀਆਂ ਹਨ। ਉਹ ਨਰਮਦਾ ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ ਦੇ ਭੀਲਾਂ ਦੀਆਂ ਮੌਖਿਕ ਲੋਕ-ਕਥਾਵਾਂ ਦੇ ਸੱਭਿਆਚਾਰ ਅਤੇ ਪੌਰਾਣਿਕ ਪੱਖਾਂ ‘ਤੇ ਖ਼ੋਜ਼ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ। ਪਾਰੀ ਵਿਖੇ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਤ ਕਵਿਤਾਵਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਆਉਣ ਵਾਲ਼ੇ ਪਹਿਲੇ ਕਾਵਿ-ਸੰਗ੍ਰਹਿ ਦਾ ਹਿੱਸਾ ਹਨ।

Other stories by Jitendra Vasava
Illustration : Labani Jangi

ਲਾਬਨੀ ਜਾਂਗੀ 2020 ਤੋਂ ਪਾਰੀ ਦੀ ਫੈਲੋ ਹਨ, ਉਹ ਵੈਸਟ ਬੰਗਾਲ ਦੇ ਨਾਦਿਆ ਜਿਲ੍ਹਾ ਤੋਂ ਹਨ ਅਤੇ ਸਵੈ-ਸਿੱਖਿਅਤ ਪੇਂਟਰ ਵੀ ਹਨ। ਉਹ ਸੈਂਟਰ ਫਾਰ ਸਟੱਡੀਜ ਇਨ ਸੋਸ਼ਲ ਸਾਇੰਸ, ਕੋਲਕਾਤਾ ਵਿੱਚ ਮਜ਼ਦੂਰ ਪ੍ਰਵਾਸ 'ਤੇ ਪੀਐੱਚਡੀ ਦੀ ਦਿਸ਼ਾ ਵਿੱਚ ਕੰਮ ਕਰ ਰਹੀ ਹਨ।

Other stories by Labani Jangi
Translator : OdishaLIVE

This translation was coordinated by OdishaLIVE– a dynamic digital platform and creative media and communication agency based out of Bhubaneswar. It handles news, audio-visual content and extends services in the areas of localization, video production and web & social media.

Other stories by OdishaLIVE