ସବୁ ଟମାଟୋ ଆପଣ ଖାଇପାରିବେ – ମାଗଣାରେ । ଯଦି ଆପଣ ଗୋଟିଏ ଗାଈ ଏବଂ ଏହି ଋତୁରେ ତାହା ହିଁ । ଅନ୍ୟ ଋତୁଗୁଡ଼ିକରେ ଯଦି ଆପଣ ଜଣେ ଛେଳି ତା’ହେଲେ ଲାଭ ଅଛି ।
ଅନନ୍ତପୁର ଟମାଟୋ ହାଟ ନିକଟରେ ଏହି ପଡ଼ିଆ ଆବର୍ଜନା ଗଦା ଭାବରେ କାମ କରେ ଯେତେବେଳେ ଏହି ଫଳ ବା ପରିବାର ଦାମ୍ କମ୍ ହୋଇଯାଏ । (ଟମାଟୋଗୁଡ଼ିକ ହେଉଛି ଫଳ ଯାହା ଖାଦ୍ୟତତ୍ତ୍ୱ ବିଶାରଦମାନଙ୍କ ଦ୍ୱାରା ପରିବା ଭାବରେ ବିବେଚିତ ହୁଏ ବୋଲି ଏନ୍ସାଇକ୍ଲୋପେଡିଆ ବ୍ରିଟାନିକା କହିଥାଏ) । ଯେଉଁ କୃଷକମାନେ ନିକଟସ୍ଥ ଗ୍ରାମଗୁଡ଼ିକରୁ ସେମାନଙ୍କର ଫସଲଗୁଡ଼ିକୁ କିଣିଥା’ନ୍ତି ସେମାନେ ସାଧାରଣତଃ ସେମାନଙ୍କର ବିକ୍ରି ହୋଇନଥିବା ଟମାଟୋଗୁଡ଼ିକ ଏହିଠାରେ ଗଦା କରିଦିଅନ୍ତି । ଏହି ସ୍ଥାନରେ ସାଧାରଣତଃ ଛେଳିମାନଙ୍କର ଗହଳି ଥାଏ । ପ୍ରାୟ ପାଞ୍ଚ କିଲୋମିଟର ଦୂରରେ ଥିବା ବୁକାରାୟାସମୁଦ୍ରମ୍ ଗ୍ରାମରୁ ତାଙ୍କ ଛେଳିମାନଙ୍କୁ ଏହି ସହରକୁ ଆଣୁଥିବା ପଶୁପାଳକ ପି. କାଦିରପ୍ପା କୁହନ୍ତି, ‘‘ଯଦି ଛେଳିମାନେ ବର୍ଷା ସମୟରେ ଟମାଟୋ ଖାଇବେ ତେବେ ସେମାନଙ୍କୁ ଫ୍ଲୁ ଧରିବ । ଏହି ଗ୍ରାମ ମଧ୍ୟ ଆନ୍ଧ୍ରପ୍ରଦେଶର ଅନନ୍ତପୁର ଜିଲ୍ଲାରେ ରହିଛି ।
ଏହା ଏକ ରହସ୍ୟର ଏକ ଛୋଟ ଅଂଶ ଯେ ଛେଳିମାନଙ୍କର ଶରୀର ସଂରଚନା ଗାଈମାନଙ୍କଠାରୁ ଅଧିକ ସୂକ୍ଷ୍ମ ହୋଇପାରେ – ଏବଂ ଏପରିକି ସେମାନଙ୍କୁ ଥଣ୍ଡା ଧରିପାରେ । ଅନନ୍ତପୁରରେ ଗତ କେଇ ଦିନ ଧରି ବର୍ଷା ଚାଲିଛି ତେଣୁ ଛେଳିମାନେ ସେମାନଙ୍କର ପ୍ରିୟ ଫଳ ଖାଇବାରୁ ବଞ୍ଚିତ ହେଉଛନ୍ତି । ତଥାପି ସେମାନେ ଅନାବନା ଗଛ ଏବଂ ଘାସ ଚୋବାଇ ଆଖପାଖରେ ବୁଲନ୍ତି । ବୋଧହୁଏ ସେମାନଙ୍କର ବଡ଼ ପ୍ରତିଦ୍ୱନ୍ଦ୍ୱୀମାନଙ୍କ ଆଡ଼କୁ ଈର୍ଷାକାତର ଦୃଷ୍ଟି ପକାଉଥିଲେ। ଏହି ପଶୁପାଳକମାନେ ସାଧାରଣତଃ ସେମାନଙ୍କ ପଶୁମାନଙ୍କର ଏହି ଭୋଜି ପାଇଁ କୃଷକମାନଙ୍କୁ କିଛି ଦିଅନ୍ତି ନାହିଁ । କାରଣ ଅନେକ ସମୟରେ ପ୍ରତିଦିନ ହଜାର ହଜାର ଟମାଟୋ ଫିଙ୍ଗାଯାଏ ।
ଅନନ୍ତପୁର ବଜାରରେ ଟମାଟୋର ଦାମ୍ ସାଧାରଣତଃ ୨୦ରୁ ୩୦ ଟଙ୍କା ମଧ୍ୟରେ ଥାଏ । ସେଗୁଡ଼ିକ ସହରର ରିଲାଏନ୍ସ ମାର୍ଟରେ ସବୁଠାରୁ ଶସ୍ତାରେ ମିଳେ । ମାର୍ଟର ଜଣେ କର୍ମଚାରୀ କୁହନ୍ତି, ‘‘ଥରେ ଆମେ ସେଗୁଡ଼ିକୁ କିଲୋ ପିଛା ମାତ୍ର ୧୨ ଟଙ୍କାରେ ବିକ୍ରି କରିଥିଲୁ ।’’ ଜଣେ ପରିବା ବିକାଳୀ ଏହି ମାର୍ଟ ସମ୍ପର୍କରେ କୁହନ୍ତି, ‘‘ସେମାନଙ୍କର ନିଜସ୍ୱ ଯୋଗାଣକାରୀ ଅଛନ୍ତି, କିନ୍ତୁ ଆମେ ବଜାରରୁ କିଣୁ ଏବଂ ସାଧାରଣତଃ ଦିନ ଶେଷରେ ଯାହା ଖରାପ ହେବାର ଦେଖାଯାଏ ତାହା ଫିଙ୍ଗି ଦେଉ ।’’
ଯେତେବେଳେ ଦାମ୍ କମିଯାଏ ଅନନ୍ତପୁର ଟମାଟୋ ହାଟ ନିକଟରେ ଥିବା ଏହି ପଡ଼ିଆ ଆବର୍ଜନା ଗଦା ଭାବରେ କାମ କରେ
ଅବଶ୍ୟ, ସେହି ଦାମ୍ରେ ଗ୍ରାହକମାନେ ବଜାରରୁ ଟମାଟୋ କିଣନ୍ତି । କୃଷକମାନେ ଅତି ଦୟନୀୟ ଦାମ୍ ପାଆନ୍ତି – ପ୍ରକାର ଏବଂ ଫସଲ ଆସିବାର ସମୟ ଉପରେ ନିର୍ଭର କରି କିଲୋ ପିଛା ଟ. ୬ରୁ ସର୍ବାଧିକ ଟ. ୨୦ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ । ଏହି ଉଚ୍ଚ ମୂଲ୍ୟ ଖୁବ୍ ବିରଳ ଏବଂ ଗୋଟିଏ କିମ୍ବା ଦୁଇ ଦିନରୁ ଅଧିକ ରୁହେ ନାହିଁ। ବିକ୍ରେତାମାନଙ୍କ ଭାଗର ବିପଦ କୃଷକମାନଙ୍କଠାରୁ ସେମାନଙ୍କର ନିକଟତା କିମ୍ବା ଦୂରତ୍ୱ ସହ ଜଡ଼ିତ । ତେବେ ସବୁଠାରୁ ଅଧିକ ବିପଦ କୃଷକଙ୍କର । ସବୁଠାରୁ କମ୍ ହେଉଛି ଏହି ଅଞ୍ଚଳରୁ ଟମାଟୋ ନେଉଥିବା କର୍ପୋରେଟ୍ ଚେନ୍ଗୁଡ଼ିକର ।
ଥରେ ଜଣେ ବ୍ୟବସାୟୀ ଦାମ୍ କମିବା ପରେ ୬୦୦ ଟଙ୍କା ଦେଇ ଗୋଟିଏ ଟ୍ରକ୍ ଭରି ଟମାଟୋ ଆଣିଥିଲେ ଏବଂ ସେଗୁଡ଼ିକୁ ହାଟ ନିକଟରେ ବିକ୍ରି କଲେ । ବ୍ୟବସାୟୀଙ୍କ ଡାକରା ଥିଲା, ‘’୧୦ ଟଙ୍କା ଦିଅନ୍ତୁ ଏବଂ ଆପଣ ଯେତେ ପାରୁଛନ୍ତି ସେତେ ନିଅନ୍ତୁ ।’’ ଏହା ଥିଲା ଯଦି ଆପଣଙ୍କ ବ୍ୟାଗ୍ର ଆକାର ଛୋଟ । ୨୦ ଟଙ୍କା ଦିଅନ୍ତୁ ଏବଂ ଆପଣ ଗୋଟିଏ ବଡ଼ ବ୍ୟାଗ୍ରେ ଯାହା ଭରିପାରିବେ ଭରନ୍ତୁ । ମୁଁ ଭାବୁଛି ସେ ସେହି ଦିନ ଖୁବ୍ ଭଲ କରିଥିଲେ ।
ସେହି ଦିନ ମୁଁ ଏହି ଫଟୋ ନେଇଥିଲି, ଅନନ୍ତପୁର ସହର ସାରା ବ୍ୟବସାୟୀମାନେ ସେମାନଙ୍କର ଟମାଟୋକୁ କିଲୋ ପିଛା ୨୦-୨୫ ଟଙ୍କାରେ ବିକ୍ରି କରିଥିଲେ । ରିଲାଏନ୍ସ ମାର୍ଟ ଗୋଟିଏ କିଲୋର ଦାମ୍ ୧୯ ଟଙ୍କା ସ୍ଥିର କରିଥିଲା । ଏଠାରେ ଦୋକାନ ଥାକଗୁଡ଼ିକରେ ନେସ୍ଲେ ଏବଂ ହିନ୍ଦୁସ୍ଥାନ ଲିଭର୍ ପରି ବହୁଦେଶୀୟ ବ୍ରାଣ୍ଡର ଟମାଟୋ ସସ୍ ଭରି ରହିଥାଏ, ଯେଉଁମାନେ କି ଅନନ୍ତପୁରରେ ଟମାଟୋ ଉତ୍ପାଦଗୁଡ଼ିକର ସବୁଠାରୁ ଲାଭ ପାଉଥିବା ବିକ୍ରେତା । ଏହି ସସ୍ଗୁଡ଼ିକ ବୋଧହୁଏ ସ୍ପେସାଲ୍ ଇକୋନୋମୀ ଜୋନ୍ରେ ପ୍ରସ୍ତୁତ ହୁଏ (ଯାହାକି ଅନେକ ସରକାରୀ ସହଯୋଗ ପାଇଥାଏ) ।
ଏହି ସହଯୋଗ ଟମାଟୋ ଚାଷୀମାନେ କ୍ଷେତରେ ପାଇବାକୁ ନିଶ୍ଚୟ ପସନ୍ଦ କରିବେ, କିନ୍ତୁ ପାଆନ୍ତି ନାହିଁ । ଏ ମଧ୍ୟରେ, ଯେତେବେଳେ ଦାମ୍ ଖସିଯାଏ, ଗାଈମାନେ ବୋଧହୁଏ ଖୁସି ମନାନ୍ତି, ଯେତେବେଳେ ସେମାନେ ସେମାନଙ୍କର ରସାଳିଆ ଆନନ୍ଦର ଭୋଜନ ଆଡ଼କୁ ଆସନ୍ତି ।
ଅନୁବାଦ: ଓଡ଼ିଶାଲାଇଭ୍
