‘‘ଆମ ଶରୀରକୁ ରଙ୍ଗେଇବା କଷ୍ଟ କାମ। ଏହାକୁ କରିବା ଲାଗି ଆମେ ରାତି ଅନିଦ୍ରା ହୋଇଥାଉ,’’ ଆୟୁଷ ନାୟକ (୧୭) କୁହନ୍ତି। ପ୍ରଥମ ଥର ପାଇଁ ସେ ନିଜ ଶରୀରରେ ଅଏଲ ପେଣ୍ଟ୍‌ ଲଗାଉଛନ୍ତି। ‘‘ମୋ ଶରୀର ଜଳିବା ଭଳି ଅନୁଭବ ହେଉଛି। ଯଥାଶୀଘ୍ର ଆମକୁ ଏହି ରଙ୍ଗ ଶୁଖାଇବାକୁ ପଡ଼ିବ,’’ ସେ କୁହନ୍ତି।

ଉପକୂଳ କର୍ଣ୍ଣାଟକର ଅନେକ ଯୁବକ ଯୁବତୀ ପିଲି ବେଶ (ଯାହାକୁ ହୁଲି ବେଶ ମଧ୍ୟ କୁହାଯାଏ)ର ପ୍ରସ୍ତୁତି ପାଇଁ ନିଜ ଶରୀରକୁ ଉଜ୍ଜ୍ୱଳ ରଙ୍ଗର ଗାରରେ ସଜେଇଥାନ୍ତି, ଏମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରୁ ଆୟୁଷ ଅନ୍ୟତମ। ଦଶହରା ଓ ଜନ୍ମାଷ୍ଟମୀ ସମୟରେ ଏହି ଲୋକନୃତ୍ୟ ପରିବେଷଣ କରାଯାଇଥାଏ। ପ୍ରସ୍ତୁତି ସମୟରେ କଳାକାରମାନେ ଢୋଲର ଉଚ୍ଚ ସ୍ୱର ମଧ୍ୟରେ ବାଘ ମୁଖା ଲଗାଇ ଗର୍ଜନ କରି ନାଚିଥା’ନ୍ତି।

କର୍ଣ୍ଣାଟକର ଉପକୂଳବର୍ତ୍ତୀ ଅଞ୍ଚଳରେ କଥିତ ତୁଳୁ ଭାଷାରେ ପିଲି ର ଅର୍ଥ ହେଉଛି ବାଘ ଏବଂ ବେଶ ର ଅର୍ଥ ହେଉଛି ରୂପସଜ୍ଜା। ‘‘ଆପଣଙ୍କୁ କାହାଠାରୁ କିଛି ଶିଖିବାର ଆବଶ୍ୟକତା ନାହିଁ। ଏହା ଆମ ଆତ୍ମାରେ ରହିଛି,’’ ବୀରେନ୍ଦ୍ର ଶେଟ୍ଟିଗାର୍‌ କୁହନ୍ତି। ସେ ଗତ ୨୨ ବର୍ଷ ଧରି ପିଲି ବେଶ ପରିବେଷଣ କରି ଆସୁଛନ୍ତି। ‘‘ଢୋଲର ଶବ୍ଦ ଏବଂ ଆଖପାଖର ଉର୍ଜା ମିଶି ଏପରି ଏକ ପରିବେଶ ସୃଷ୍ଟି କରିଥାଏ ଯେ ଆପଣ ନାଚିବା ବିନା ରହିପାରିବେ ନାହିଁ, ’’  ସେ କହିଥାନ୍ତି। ୩୦ ବର୍ଷ ବୟସ୍କ ବୀରେନ୍ଦ୍ର ଆମାଜନ୍‌ର ବିତରକ ଭାବେ କାମ କରିଥାନ୍ତି ଏବଂ ନିଜ ଗାଁର ଯୁବକମାନଙ୍କୁ ଏହି ନୃତ୍ୟ କରିବା ଲାଗି ପ୍ରୋତ୍ସାହିତ କରିଥାନ୍ତି।

ନାଚୁଥିବା କଳାକାରମାନେ ବାଘ, କଲରାପତରିଆ ଓ ଚିତା ଭଳି ଦେଖାଯିବା ପାଇଁ ନିଜର ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ଶରୀରକୁ ଏକ୍ରିଲିକ୍‌ ରଙ୍ଗରେ ହଳଦିଆ ଓ ଧୂସର ଗାର ଟାଣି ରଙ୍ଗେଇ ଦେଇଥାନ୍ତି। ପୂର୍ବରୁ ବାଘ ଭଳି ଦେଖିବା ଲାଗି ଏହି କଳାକାରମାନେ ରଙ୍ଗ ପାଇଁ କୋଇଲା, କାଦୁଅ, ଚେର ଏବଂ କବକର ଉପଯୋଗ କରୁଥିଲେ।

ସମୟ ବଦଳିବା ସହିତ ନୃତ୍ୟରେ ଗ୍ରହଣ କରାଯାଉଥିବା ପାରମ୍ପରିକ ଭଙ୍ଗିବା ସ୍ଥାନରେ ଭିନ୍ନ ଭିନ୍ନ ଦୁଃସାହିକ କୌଶଳ ପ୍ରଦର୍ଶନ କରାଯାଉଛି। ଆଗକୁ ଓ ପଛକୁ ଲେଉଟିବା, ମୁଣ୍ଡରେ ନଡ଼ିଆ ଭାଙ୍ଗିବା, ମୁହଁରେ ନିଆଁ ଫୁଙ୍କିବା ଓ ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ଦୁଃସାହସିକ କୌଶଳ ନର୍ତ୍ତକମାନେ ପ୍ରଦର୍ଶନ କରିଥାନ୍ତି । ଏବେ ନୃତ୍ୟ ସଂଯୋଜନା ପାଇଁ ଏତେ ଅଧିକ ଶାରୀରିକ ଶ୍ରମ ଆବଶ୍ୟକ ହେଉଛି ଯେ ବୃଦ୍ଧ କଳାକାରମାନେ ଏହି ପାରମ୍ପରିକ ନୃତ୍ୟକୁ ଆଗକୁ ବଢ଼ାଇବାର ଉତ୍ତରଦାୟିତ୍ୱ ଯୁବକମାନଙ୍କ କାନ୍ଧରେ ନ୍ୟସ୍ତ କରି ଦେଇଛନ୍ତି।

Ayush Nayak is one of many young boys and girls in coastal Karnataka who paint their bodies in brightly coloured stripes in preparation for pili vesha , a folk dance performed during the festivals of Dussehra and Janmashtami
PHOTO • Nithesh Mattu

ଉପକୂଳ କର୍ଣ୍ଣାଟକର ଅନେକ ଯୁବକ ଯୁବତୀ ପିଲି ବେଶ (ଯାହାକୁ ହୁଲି ବେଶ ମଧ୍ୟ କୁହାଯାଏ)ର ପ୍ରସ୍ତୁତି ପାଇଁ ନିଜ ଶରୀରକୁ ଉଜ୍ଜ୍ୱଳ ରଙ୍ଗର ଗାରରେ ସଜେଇଥାନ୍ତି, ଏମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରୁ ଆୟୁଷ ଅନ୍ୟତମ। ଦଶହରା ଓ ଜନ୍ମାଷ୍ଟମୀ ସମୟରେ ଏହି ଲୋକନୃତ୍ୟ ପରିବେଷଣ କରାଯାଇଥାଏ

ଏହି ପାରମ୍ପରିକ ନୃତ୍ୟର ପ୍ରସ୍ତୁତି କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମ ଗୋଟିଏ ଦିନ ପୂର୍ବରୁ ଆରମ୍ଭ ହୋଇଯାଏ। ଶରୀର ଓ ମୁହଁକୁ ରଙ୍ଗେଇବା ପାଇଁ ଘଣ୍ଟା ଘଣ୍ଟା ପରିଶ୍ରମ କରିବାକୁ ପଡ଼ିଥାଏ ଏବଂ ଏହି ରଙ୍ଗ ଯେପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଉତ୍ସବ ଶେଷ ନହୋଇଛି ସେ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଅର୍ଥାତ୍‌ ପ୍ରାୟ ୨ ଦିନ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ରହିଥାଏ। ‘‘ଆରମ୍ଭରୁ ଏହି କାମ କଷ୍ଟ ଲାଗିଥାଏ, କିନ୍ତୁ ଢୋଲର ଶବ୍ଦ କାନରେ ଗୁଞ୍ଜରିତ ହେବା ମାତ୍ରେ ଆପଣଙ୍କ ପାଦ ଆପେ ଆପେ ନାଚି ଉଠିଥାଏ,’’ ଆୟୁଷ କହିଥାନ୍ତି। ସେ ଏବେ ଦ୍ୱାଦଶ ଶ୍ରେଣୀରେ ପଢ଼ୁଛନ୍ତି।

ତାସେ (ଢୋଲ)ର ତାଳରେ ନାଚୁଥିବା ପିଲି ବେଶଧାରୀ କଳାକାରମାନେ ନିଜ ଶ୍ରଦ୍ଧା ପ୍ରଦର୍ଶନ କରିବା ସହିତ ଲୋକମାନଙ୍କ ମନୋରଞ୍ଜନ ମଧ୍ୟ କରିଥାନ୍ତି। ପୁଅମାନେ ବାଘ ଭଳି ଦେଖାଯିବା ପାଇଁ ସାରା ଶରୀରକୁ ରଙ୍ଗେଇ ଦେଇଥାନ୍ତି। ଝିଅମାନେ କେବଳ ନିଜ ମୁହଁକୁ ରଙ୍ଗେଇଥା’ନ୍ତି ଏବଂ ବାଘ ଭଳି ପୋଷାକ ପିନ୍ଧନ୍ତି। ଏଇ କିଛି ବର୍ଷ ହେବ ପିଲି ବେଶ ରେ ଝିଅମାନଙ୍କର ଅଂଶଗ୍ରହଣ ବଢ଼ିଛି।

ପୂର୍ବରୁ ନୃତ୍ୟ ପରିବେଷଣ କରୁଥିବା କଳାକାର ଦଳଙ୍କୁ ସମ୍ମାନ ପ୍ରଦର୍ଶନ ସ୍ୱରୂପ ଧାନ ଓ ଚାଉଳ କିମ୍ବା ଉପକୂଳ କର୍ଣ୍ଣାଟକରେ ଅମଳ ହେଉଥିବା ଶସ୍ୟ ପ୍ରଦାନ କରାଯାଉଥିଲା। ଏବେ ଖାଦ୍ୟଶସ୍ୟ ସ୍ଥାନରେ ଟଙ୍କା ଦିଆଯାଉଛି। ପ୍ରତ୍ୟେକ କଳାକାର ଦୁଇ ଦିନ ଧରି କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମ ପରିବେଷଣ କରିବା ପାଇଁ ୨,୫୦୦ ଟଙ୍କା ଆୟ କରିଥାନ୍ତି। ଷ୍ଟଣ୍ଟ ବା ଦୁଃସାହସିକ କୌଶଳ ପ୍ରଦର୍ଶନ କରୁଥିବା କଳାକାର ଉତ୍ସବର ଦୁଇ ଦିନ ପାଇଁ ଅତିରିକ୍ତ ୬,୦୦୦ ଟଙ୍କା ପାଇଥାନ୍ତି। ‘‘ଏତେ ଲୋକଙ୍କୁ ଏକସଙ୍ଗେ ନାଚୁଥିବା ଦେଖିବା ପରେ ଆପଣଙ୍କ ମନରେ ଆପେ ଆପେ ପିଲି ବେଶ ରେ ନାଚିବା ପାଇଁ ଇଚ୍ଛା ଜାଗ୍ରତ ହୋଇପାରେ,’’ ଆୟୁଷ କହିଥାନ୍ତି।

ସାଧାରଣତଃ ଆବାସିକ କଲୋନୀଗୁଡ଼ିକ ଦ୍ୱାରା କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମ ଆୟୋଜନ କରାଯାଇଥାଏ। ଆୟୁଷ ଓ ତାଙ୍କର ସହଯୋଗୀମାନେ ୟୁବା ଟାଇଗର୍ସ ମଞ୍ଚି ଗ୍ରୁପ୍‌ର ସଦସ୍ୟ, ଏହି ସଂସ୍ଥା ମଣିପାଲ, ଉଡ଼ୁପିରେ ବର୍ଷ ସାରା ପିଲି ବେଶ ଉତ୍ସବ ପାଇଁ ସହାୟତା ଯୋଗାଇ ଦେଇଥାଏ। ଗୋଟିଏ କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମ ଆୟୋଜନ କରିବା ଲାଗି ଦୁଇ ଲକ୍ଷ ଟଙ୍କା ଦରକାର। ଏହି ଟଙ୍କା ରଙ୍ଗ କରୁଥିବା ଲୋକ ଏବଂ ନର୍ତ୍ତକମାନଙ୍କୁ ପ୍ରଦାନ କରାଯାଇଥାଏ। ଏହି ଅର୍ଥରେ ଯାତ୍ରା ଖର୍ଚ୍ଚ, ଖାଇବା, ରଙ୍ଗ ଓ ବେଶଭୂଷା ବ୍ୟବସ୍ଥା ମଧ୍ୟ କରାଯାଏ।

ଯଦିଓ ଲୋକମାନଙ୍କ ମନୋରଞ୍ଜନ କରିବା କଳାକାରଙ୍କ ସର୍ବୋଚ୍ଚ ପ୍ରାଥମିକତା, କିନ୍ତୁ ଏହି କ୍ରମରେ ଶହ ଶହ ବର୍ଷ ଧରି ଚାଲି ଆସୁଥିବା ପରମ୍ପରା ପ୍ରତି ସମ୍ମାନ ଓ ଶୃଙ୍ଖଳା ଭାବନାକୁ ମଧ୍ୟ ସୁରକ୍ଷିତ ରଖିବା ପ୍ରତି ବିଶେଷ ଧ୍ୟାନ ଦିଆଯାଏ। ଗୋଟିଏ ଦିନର କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମ ଶେଷ ହେବା ପରେ, ‘‘ଆମ ଶରୀର ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ଭାବେ ଥକି ସାରିଥାଏ, କିନ୍ତୁ ଲୋକମାନଙ୍କ ମନୋରଞ୍ଜନ କରିବା ଏବଂ ପରମ୍ପରାକୁ ଜୀବିତ ରଖିବା ପାଇଁ ଆମେ ଏହାକୁ କରିଥାଉ,’’ ଆୟୁଷ କୁହନ୍ତି।

Ramzan paints Ashwith Poojari ahead of the performance. A clay model artist by profession, Ramzan lends a hand to performances during the season
PHOTO • Nithesh Mattu

ସନ୍ଦେଶ ଶେଟ୍ଟୀ କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମ ପରିବେଷଣ ପୂର୍ବରୁ ଅଶ୍ୱିତ୍‌ ପୂଜାରୀଙ୍କ ଶରୀରରେ ରଙ୍ଗ ଦେଉଛନ୍ତି। ଅଶ୍ୱିତ୍‌ ଓ ତାଙ୍କ ସହଯୋଗୀମାନେ ଯୁବା ଟାଇଗର୍ସ ମଞ୍ଚିର ସଦସ୍ୟ ଏହି ସଂସ୍ଥା ମଣିପାଲ , ଉଡ଼ୁପିରେ ବର୍ଷ ସାରା ପିଲି ବେଶ ଉତ୍ସବ ପାଇଁ ସହାୟତା ଯୋଗାଇ ଦେଇଥାଏ

(Left to right) Nikhil, Krishna, Bhuvan Amin and Sagar Poojari wait for their turns as Jayakar Poojari paints tiger stripes on their bodies
PHOTO • Nithesh Mattu

(ବାମରୁ ଡାହାଣ) ନିଖିଲ, କ୍ରିଷ୍ଣା, ଭୁବନ ଅମିନ ଓ ସାଗର ପୂଜାରୀଙ୍କ ଶରୀରରେ ଜୟକର ପୂଜାରୀ ବାଘ ଶରୀର ଭଳି ରଙ୍ଗାଉଥିବା ବେଳେ ସେମାନେ ନିଜ ନାଚିବା ପାଳିକୁ ଅପେକ୍ଷା କରି ରହିଛନ୍ତି

(Left to right) Shreyan Shetty , Ashlesh Raj and Karthik Acharya waiting for the first coat of paint to dry. The painting of bodies and faces requires hours of labour
PHOTO • Nithesh Mattu

( ବାମରୁ ଡାହାଣ) ଶ୍ରେୟାନ ଶେଟ୍ଟୀ, ଅଶ୍ଲେଷ ରାଜ ଓ କାର୍ତ୍ତିକ ଆଚାର୍ଯ୍ୟ ନିଜ ଶରୀରରେ ପ୍ରଥମ ପରସ୍ତ ରଙ୍ଗ ଲଗାଇ ଶୁଖିବା ପାଇଁ ଅପେକ୍ଷା କରିଛନ୍ତି। ଶରୀର ଓ ମୁହଁକୁ ରଙ୍ଗେଇବା ପାଇଁ ଘଣ୍ଟା ଘଣ୍ଟା ପରିଶ୍ରମ କରିବାକୁ ପଡ଼ିଥାଏ

Dancers paint themselves all over in yellow, white and brown stripes using acrylic paint to resemble tigers, leopards and panthers. Earlier paint was made from charcoal, mud, roots and fungi
PHOTO • Nithesh Mattu

କଳାକାର ନିଜ ସାରା ଶରୀରକୁ ହଳଦିଆ, ଧଳା ଓ ଧୂସର ରଙ୍ଗର ଏକ୍ରିଲିକ୍‌ ପେଣ୍ଟରେ ରଙ୍ଗାଉଛନ୍ତି, ଯାହାଫଳରେ ସେମାନେ ବାଘ, କଲରାପତରିଆ ବାଘ ଏବଂ ଚିତା ଭଳି ଦେଖାଯିବେ। ପୂର୍ବରୁ କୋଇଲା, କାଦୁଅ, ଚେର ଓ କବକରେ ରଙ୍ଗ ପ୍ରସ୍ତୁତ କରାଯାଉଥିଲା

During pili vesha performance, the dancers growl and dance wearing tiger masks which are also hand painted
PHOTO • Nithesh Mattu

ପିଲି ବେଶ ପରିବେଷଣ ସମୟରେ, ନର୍ତ୍ତକମାନେ ହାତରେ ରଙ୍ଗ ହୋଇଥିବା ବାଘ ମୁଖା ପିନ୍ଧି ଗର୍ଜନ କରିବା ସହିତ ନୃତ୍ୟ କରିଥାନ୍ତି

Sheep hair is sprinkled on the painted bodies to simulate the texture of a tiger
PHOTO • Nithesh Mattu

ବାଘ ରୂପରେ ଆହୁରି ସ୍ପଷ୍ଟତା ଆଣିବା ଲାଗି ରଙ୍ଗ ହୋଇଥିବା ଶରୀରରେ ମେଣ୍ଢା ଲୋମ ଲଗାଯାଇଥାଏ

Sandesh Shetty paints Ashwith Poojari ahead of the performance. Ashwith and his teammates are from the Yuva Tigers Manchi who fund pili vesha celebrations throughout the year in Manipal, Udupi
PHOTO • Nithesh Mattu

ନୃତ୍ୟ ପରିବେଷଣ ପୂର୍ବରୁ ଅଶ୍ୱିତ ପୂଜାରୀଙ୍କ ଶରୀରକୁ ରଙ୍ଗ କରୁଛନ୍ତି ରମଜାନ୍‌। ଅଶ୍ୱିତ୍‌ ଏବଂ ତାଙ୍କର ସହଯୋଗୀମାନେ ଯୁବା ଟାଇଗର୍ସ ମଞ୍ଚିର ସଦସ୍ୟ ଏହି ସଂସ୍ଥା ମଣିପାଲ , ଉଡ଼ୁପିରେ ବର୍ଷ ସାରା ପିଲି ବେଶ ଉତ୍ସବ ପାଇଁ ସହାୟତା ଯୋଗାଇ ଦେଇଥାଏ

Make-up, vesha in Tulu, is an integral part of this folk art. It is kept on for a couple of days until the festivities are over
PHOTO • Nithesh Mattu

ତୁଳୁ ରେ ବେଶର ଅର୍ଥ ହେଉଛି ରୂପସଜ୍ଜା, ଏହି ଲୋକକଳାର ଏକ ଅଭିନ୍ନ ଅଙ୍ଗ। ଉତ୍ସବ ଶେଷ ହେବା ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଏହା ପ୍ରାୟ ଦୁଇ ଦିନ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ରହିଥାଏ

Bhuvan Amin drying paint under the fan. 'This is my eighth time performing pili vesha ,' says the 11-year-old who has been participating in the dance since he was three
PHOTO • Nithesh Mattu

ଭୁବନ ଅମିନ ପଙ୍ଖା ତଳେ ନିଜ ଶରୀରରେ ଲାଗିଥିବା ରଙ୍ଗ ଶୁଖାଉଛନ୍ତି। ‘ମୁଁ ଅଷ୍ଟମ ଥର ପାଇଁ ପିଲି ବେଶ ପରିବେଷଣ କରୁଛି,’ ତିନି ବର୍ଷ ବୟସରୁ ନୃତ୍ୟ କରି ଆସୁଥିବା ୧୧ ବର୍ଷ ବୟସର ବାଳକ ଭୁବନ କୁହନ୍ତି

The long white cloth – jatti in Tulu – is tied through the waist for balance and support during lengthy performances. The jatti also keeps the costume intact during stunts
PHOTO • Nithesh Mattu

ଲମ୍ବା ଧଳା କପଡ଼ା - ତୁଳୁ ରେ ଜାତ୍ତି- କୁ ସନ୍ତୁଳନ ରକ୍ଷା ପାଇଁ ଅଣ୍ଟାରେ ବନ୍ଧାଯାଏ ଏବଂ ଦୀର୍ଘ ସମୟ ଧରି କଳା ପରିବେଷଣ ସମୟରେ ଏହା ସହାୟକ ହୋଇଥାଏ। ଷ୍ଟଣ୍ଟ୍‌ ବା ଦୁଃସାହସିକ କୌଶଳ ପ୍ରଦର୍ଶନ ସମୟରେ ଜାତ୍ତି ମଧ୍ୟ ରୂପସଜ୍ଜାକୁ ସୁରକ୍ଷିତ ରଖିଥାଏ

Abhinav Shetty will be performing the dance for the first time. His mother feeding the 10-year-old before the dance begins
PHOTO • Nithesh Mattu

ପ୍ରଥମ ଥର ପାଇଁ ଅଭିନବ ସେଟ୍ଟୀ ନୃତ୍ୟ ପରିବେଷଣ କରିବେ। ନାଚ ଆରମ୍ଭ ହେବା ପୂର୍ବରୁ ଏହି ୧୦ ବର୍ଷର ବାଳକଙ୍କୁ ତାଙ୍କ ମା’ ଖୁଆଇ ଦେଉଛନ୍ତି

Abhinav posing for a photo with his sister just before the performance
PHOTO • Nithesh Mattu

ନୃତ୍ୟ ପରିବେଷଣ ପୂର୍ବରୁ ଅଭିନବ ତାଙ୍କ ଭଉଣୀ ସହ ଏକ ଫଟୋ ଉଠାଉଛନ୍ତି

(Left to right) Sagar Poojari, Ranjith Hariharpura, Vishal and Naveen Nitoor getting ready for the performance
PHOTO • Nithesh Mattu

(ବାମରୁ ଡାହାଣ) ସାଗର ପୂଜାରୀ, ରଞ୍ଜିତ ହରିହରପୁରା, ବିଶାଲ ଓ ନବୀନ ନିତ୍ତୁର ନୃତ୍ୟ ପରିବେଷଣ ପାଇଁ ପ୍ରସ୍ତୁତ ହେଉଛନ୍ତି

Amin has painted with oils since this will be his first performance. Other dancers, young but experienced, give instructions to Amin minutes before the show
PHOTO • Nithesh Mattu

ଅମିନଙ୍କ ଶରୀରରେ ତେଲ ସହିତ ରଙ୍ଗ ଦିଆଯାଉଛି, କାରଣ ସେ ପ୍ରଥମ ଥର ପାଇଁ ନୃତ୍ୟ ପରିବେଷଣ କରିବାକୁ ଯାଉଛନ୍ତି। ତାଙ୍କର ଅନ୍ୟ ନର୍ତ୍ତକ ସାଥୀଙ୍କ ବୟସ କମ ହୋଇଥିଲେ ସୁଦ୍ଧା, ସେମାନଙ୍କର ଅଭିଜ୍ଞତା ରହିଛି। ସେମାନେ ଅମିନଙ୍କୁ କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମ ପୂର୍ବରୁ ଜରୁରୀ ପରାମର୍ଶ ଦେଉଛନ୍ତି

Yuva Tigers Manchi team posing for a photo – all ready to showcase their tiger dance choreography
PHOTO • Nithesh Mattu

ଯୁବା ଟାଇଗର୍ସ ମଞ୍ଚି ଦଳ ଏକ ଫଟୋ ପାଇଁ ଛିଡ଼ା ହୋଇଛନ୍ତି - ସମସ୍ତେ ନିଜ ବାଘ ନୃତ୍ୟ ସଂଯୋଜନାକୁ ପରିବେଷଣ କରିବାକୁ ପ୍ରସ୍ତୁତ ରହିଛନ୍ତି

Prajwal Acharya painted as a black tiger shows his stunt skills. The traditional steps in this dance routine have become acrobatic with more emphasis on stunts
PHOTO • Nithesh Mattu

ପ୍ରଜ୍ଜ୍ୱଳ ଆଚାର୍ଯ୍ୟ କଳା ବାଘ ରୂପରେ ସଜ୍ଜିତ ହୋଇ ନିଜର ଦୁଃସାହସିକ କୌଶଳ ପ୍ରଦର୍ଶନ କରୁଛନ୍ତି। ପୂର୍ବରୁ ପାରମ୍ପରିକ ଭାବଭଙ୍ଗୀ ସ୍ଥାନରେ ଏବେ ଏକ୍ରୋବେଟିକ୍‌ ପ୍ରଦର୍ଶନ କରାଯିବା ସହିତ ଷ୍ଟଣ୍ଟ ବା ଦୁଃସାହିକ କୌଶଳ ପ୍ରଦର୍ଶନ ଉପରେ ଜୋର ଦିଆଯାଉଛି

The stunts in this performance include forward and reverse flips, breaking coconuts with one’s head, fire breathing and more
PHOTO • Nithesh Mattu

ଏହି ନୃତ୍ୟରେ ଆଗକୁ ଏବଂ ପଛକୁ ଲେଉଟିବା, ମୁଣ୍ଡରେ ନଡ଼ିଆ ଭାଙ୍ଗିବା, ପାଟି ବାଟେ ନିଆଁ ହୁଳା ବାହାର କରିବା ଏବଂ ଆହୁରି ଅନେକ ଦୁଃସାହସିକ କୌଶଳ ପ୍ରଦର୍ଶିତ କରାଯାଏ

The choreography is so physically demanding that older folks have left it to the young to carry on this traditional dance
PHOTO • Nithesh Mattu

ନୃତ୍ୟ ସଂଯୋଜନାରେ ଏବେ ଅଧିକ ଶାରୀରିକ ପରିଶ୍ରମ ଆବଶ୍ୟକ ହେଉଥିବାରୁ ବୟସ୍କ ନର୍ତ୍ତକମାନେ ଏହି ପାରମ୍ପରିକ ନୃତ୍ୟର ଦାୟିତ୍ୱ ଯୁବ ନର୍ତ୍ତକଙ୍କ କାନ୍ଧରେ ନ୍ୟସ୍ତ କରି ଦେଇଛନ୍ତି

Set to the resonating beats of the tase (drum), people painted as pili, dance to show their reverence as well as entertain
PHOTO • Nithesh Mattu

ତାସେ (ଢୋଲ)ର ତାଳରେ, ପିଲି ବେଶରେ ସଜ୍ଜିତ ହୋଇଥିବା ଲୋକମାନେ ନିଜର ଶ୍ରଦ୍ଧାକୁ ପ୍ରଦର୍ଶିତ କରିବା ସହିତ ଲୋକମାନଙ୍କର ମନୋରଞ୍ଜନ ମଧ୍ୟ କରିଥା’ନ୍ତି

Performing groups were earlier awarded rice and paddy – crops that are commonly grown in coastal Karnataka – for their show. Today money has replaced foodgrains
PHOTO • Nithesh Mattu

ପୂର୍ବରୁ ନୃତ୍ୟ ପରିବେଷଣ କରୁଥିବା କଳାକାର ଦଳଙ୍କୁ ସମ୍ମାନ ପ୍ରଦର୍ଶନ ସ୍ୱରୂପ ଧାନ ଓ ଚାଉଳ କିମ୍ବା ଉପକୂଳ କର୍ଣ୍ଣାଟକରେ ଅମଳ ହେଉଥିବା ଶସ୍ୟ ପ୍ରଦାନ କରାଯାଉଥିଲା। ଏବେ ଖାଦ୍ୟଶସ୍ୟ ସ୍ଥାନରେ ଟଙ୍କା ଦିଆଯାଉଛି

Each performer can earn about Rs. 2,500 for two days. The dancer who performs stunts earns an extra Rs. 6,000
PHOTO • Nithesh Mattu

ପ୍ରତ୍ୟେକ କଳାକାର ଦୁଇ ଦିନ ଧରି କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମ ପରିବେଷଣ କରିବା ପାଇଁ ୨,୫୦୦ ଟଙ୍କା ଆୟ କରିଥାନ୍ତି। ଷ୍ଟଣ୍ଟ ବା ଦୁଃସାହସିକ କୌଶଳ ପ୍ରଦର୍ଶନ କରୁଥିବା କଳାକାର ଅତିରିକ୍ତ ୬,୦୦୦ ଟଙ୍କା ପାଇଥାନ୍ତି

Sandesh's grandmother, Kamala Shetty and mother, Vijaya Shetty, cheering him as he performs pili vesha . Sandesh is a photographer and painter. 'Since the last four years I have started performing pili vesha and will continue performing in the future too,' says the 21-year-old
PHOTO • Nithesh Mattu

ସନ୍ଦେଶ ପିଲି ବେଶ ପରିବେଷଣ କରୁଥିବା ସମୟରେ ତାଙ୍କ ଜେଜେ ମା’ କମଳା ସେଟ୍ଟୀ ଓ ମା’ ବିଜୟା ସେଟ୍ଟୀ ତାଳି ମାରି ତାଙ୍କ ମନୋବଳ ବଢ଼ାଉଛନ୍ତି। ସନ୍ଦେଶ ଜଣେ ଫଟୋଗ୍ରାଫର ଓ ଚିତ୍ରକର। ‘ଗତ ଚାରି ବର୍ଷ ଧରି ମୁଁ ପିଲି ବେଶ ପରିବେଷଣ ଆରମ୍ଭ କରିଛି ଏବଂ ଭବିଷ୍ୟତରେ ମଧ୍ୟ ଏହାକୁ ଜାରି ରଖିବି,’ ଏହି ୨୧ ବର୍ଷ ବୟସ୍କ ଯୁବକ ଜଣଙ୍କ କହିଥାନ୍ତି

Virendera Shettigar puts on the tiger mask. The one who wears the mask is usually the prime tiger of the group
PHOTO • Nithesh Mattu

ବୀରେନ୍ଦ୍ର ସେଟ୍ଟୀଗାର ବାଘ ମୁଖା ପିନ୍ଧୁଛନ୍ତି। ମୁଖା ପିନ୍ଧୁଥିବା ବ୍ୟକ୍ତି ସାଧାରଣତଃ ଦଳର ମୁଖ୍ୟ ବାଘ ହୋଇଥାନ୍ତି

Virendra has been performing pili vesha for the last 22 years . ' The sounds of the drums and the energy around will make you dance to the beats,' he says
PHOTO • Nithesh Mattu

ବୀରେନ୍ଦ୍ର ୨୨ ବର୍ଷ ଧରି ପିଲି ବେଶ ପରିବେଷଣ କରି ଆସୁଛନ୍ତି। ‘ଢୋଲର ଶବ୍ଦ ଏବଂ ଚାରି ପାଖର ଉର୍ଜା ନାଚିବା ପାଇଁ ଆପଣଙ୍କ ପାଦକୁ ଆପେ ଆପେ ଉଠାଇ ଦେଇଥାଏ,’ ସେ କୁହନ୍ତି

Villagers lift the young tiger dancers and dance to the drum beats
PHOTO • Nithesh Mattu

ଗାଁ ଲୋକମାନେ ଛୋଟ ବାଘ ନର୍ତ୍ତକମାନଙ୍କୁ ଉଠାଇ ଢୋଲ ତାଳେ ଚାଳେ ନାଚୁଛନ୍ତି

Virendra changing props after the first session of the performance. The 30-year-old works as a distributor at Amazon and encourages young people from his village to perform
PHOTO • Nithesh Mattu

କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମର ପ୍ରଥମ ଅଧିବେଶନ ଶେଷ ହେବା ପରେ ବୀରେନ୍ଦ୍ର ରୂପସଜ୍ଜା ବଦଳାଉଛନ୍ତି। ୩୦ ବର୍ଷ ବୟସ୍କ ଏହି ଯୁବକ ଜଣଙ୍କ ଆମାଜନର ବିତରକ ଭାବେ କାମ କରନ୍ତି ଏବଂ ଗାଁରେ ନୃତ୍ୟ ପରିବେଷଣ ପାଇଁ ଯୁବବର୍ଗଙ୍କୁ ପ୍ରୋତ୍ସାହିତ କରିଥାନ୍ତି

Although public entertainment is a priority for the dancers, the performance adheres to a number of norms to preserve the discipline of this tradition
PHOTO • Nithesh Mattu

ଯଦିଓ ଲୋକମାନଙ୍କ ମନୋରଞ୍ଜନ କରିବା କଳାକାରଙ୍କ ସର୍ବୋଚ୍ଚ ପ୍ରାଥମିକତା, କିନ୍ତୁ ଏହି କ୍ରମରେ ଶହ ଶହ ବର୍ଷ ଧରି ଚାଲି ଆସୁଥିବା ପରମ୍ପରା ପ୍ରତି ସମ୍ମାନ ଓ ଶୃଙ୍ଖଳା ଭାବନାକୁ ମଧ୍ୟ ସୁରକ୍ଷିତ ରଖିବା ପ୍ରତି ବିଶେଷ ଧ୍ୟାନ ଦିଆଯାଏ

ଅନୁବାଦ: ଓଡ଼ିଶାଲାଇଭ୍‍

Nithesh Mattu

ନିତେଶ ମଟ୍ଟୁ କର୍ଣ୍ଣାଟକର ଉଡ଼ୁପିରେ ଅବସ୍ଥାପିତ ଜଣେ ଫଟୋଗ୍ରାଫର ଏବଂ ଫଟୋ ସମ୍ପାଦକ।

ଏହାଙ୍କ ଲିଖିତ ଅନ୍ୟ ବିଷୟଗୁଡିକ Nithesh Mattu
Text : Siddhita Sonavane

ସିଦ୍ଧିତା ସୋନାଭାନେ ଜଣେ ସାମ୍ବାଦିକ ତଥା ପିପୁଲ୍ସ ଆର୍କାଇଭ୍ ଅଫ୍ ରୁରାଲ୍ ଇଣ୍ଡିଆରେ ବିଷୟବସ୍ତୁ ସମ୍ପାଦକ। ସେ ୨୦୨୨ ମସିହାରେ ମୁମ୍ବାଇର ଏସଏନଡିଟି ମହିଳା ବିଶ୍ୱବିଦ୍ୟାଳୟରୁ ମାଷ୍ଟର ଡିଗ୍ରୀ ସମାପ୍ତ କରିଥିଲେ ଏବଂ ବର୍ତ୍ତମାନ ସେଠାକାର ଇଂରାଜୀ ବିଭାଗରେ ଜଣେ ଭିଜିଟିଂ ଫାକଲ୍ଟି ଭାବରେ କାର୍ଯ୍ୟ କରୁଛନ୍ତି।

ଏହାଙ୍କ ଲିଖିତ ଅନ୍ୟ ବିଷୟଗୁଡିକ Siddhita Sonavane
Photo Editor : Binaifer Bharucha

ବିନଇଫର୍ ଭାରୁକା ମୁମ୍ବାଇ ଅଞ୍ଚଳର ଜଣେ ସ୍ୱାଧୀନ ଫଟୋଗ୍ରାଫର, ଏବଂ ପରୀର ଫଟୋ ଏଡିଟର୍

ଏହାଙ୍କ ଲିଖିତ ଅନ୍ୟ ବିଷୟଗୁଡିକ ବିନାଇଫର୍ ଭାରୁଚ
Translator : OdishaLIVE

ଓଡ଼ିଶାଲାଇଭ୍: ଏହି ଅନୁବାଦ ଓଡ଼ିଶାଲାଇଭର ତତ୍ତ୍ୱାବଧାନରେ କରାଯାଇଛି। ଓଡ଼ିଶାଲାଇଭ୍ ହେଉଛି ଭୁବନେଶ୍ୱରସ୍ଥିତ ଏକ ପ୍ରଗତିଶୀଳ ଡିଜିଟାଲ୍ ପ୍ଲାଟଫର୍ମ ଏବଂ ସୃଜନଶୀଳ ଗଣମାଧ୍ୟମ ଓ ଯୋଗାଯୋଗ ଏଜେନ୍ସି। ଏଠାରେ ଲୋକାଲାଇଜେସନ, କଣ୍ଟେଣ୍ଟ ପ୍ରସ୍ତୁତି, ଭିଡିଓ ପ୍ରଡକ୍ସନ ଏବଂ ୱେବ୍ ଓ ସୋସିଆଲ୍ ମିଡିଆ ପରି ବିଭିନ୍ନ କ୍ଷେତ୍ରରେ ଅଡିଓ ଭିଜୁଆଲ୍‌ ବିଷୟବସ୍ତୁ, ନ୍ୟୁଜ୍ ଇତ୍ୟାଦି ସେବା ପ୍ରଦାନ କରୁଛୁ।

ଏହାଙ୍କ ଲିଖିତ ଅନ୍ୟ ବିଷୟଗୁଡିକ OdishaLIVE