ਜੀਵ-ਵਿਗਿਆਨ ਦੀ ਅਧਿਆਪਕਾ ਦੱਸ ਰਹੀ ਹਨ ਕਿ ਕਿਵੇਂ ਕ੍ਰੋਮੋਜ਼ੋਮ (Cromosomes) ਮਨੁੱਖਾਂ ਵਿੱਚ ਲਿੰਗ ਨਿਰਧਾਰਿਤ ਕਰਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਸਾਰੀ ਜਮਾਤ ਧਿਆਨ ਨਾਲ ਸੁਣ ਰਹੀ ਹੈ। “ਔਰਤਾਂ ਵਿੱਚ ਦੋ X ਕ੍ਰੋਮੋਜ਼ੋਮ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ਜਦਕਿ ਮਰਦਾਂ ਵਿੱਚ X ਅਤੇ Y ਕ੍ਰੋਮੋਜ਼ੋਮ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਜੇ XX ਕ੍ਰੋਮੋਜ਼ੋਮ ਇੱਕ Y ਕ੍ਰੋਮੋਜ਼ੋਮ ਨਾਲ ਮਿਲ਼ ਜਾਣ ਤਾਂ ਅਜਿਹਾ ਵਿਅਕਤੀ ਪੈਦਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ,” ਅਧਿਆਪਕਾ ਇੱਕ ਵਿਦਿਆਰਥੀ ਵੱਲ ਇਸ਼ਾਰਾ ਕਰਦੀ ਹੋਈ ਕਹਿੰਦੀ ਹਨ। ਜਦੋਂ ਉਹ ਵਿਦਿਆਰਥੀ ਅਜੀਬ ਜਿਹੇ ਤਰੀਕੇ ਨਾਲ਼ ਖ਼ੜ੍ਹਾ ਹੋਣ ਲੱਗਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਸਾਰੀ ਜਮਾਤ ਹੱਸਣ ਲੱਗਦੀ ਹੈ।

ਇਹ ‘ਸੰਦਾਕਾਰੰਗਾ’(ਲੜ੍ਹਨ ਦਾ ਦ੍ਰਿੜ ਸੰਕਲਪ) ਦਾ ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਦ੍ਰਿਸ਼ ਹੈ ਜੋ ਦੁਵਲੰਗੀ ਭਾਈਚਾਰੇ ’ਤੇ ਅਧਾਰਿਤ ਇੱਕ ਨਾਟਕ ਹੈ। ਨਾਟਕ ਦਾ ਪਹਿਲਾ ਹਿੱਸਾ ਇੱਕ ਬੱਚੇ ਦੁਆਰਾ ਆਪਣੀ ਜਮਾਤ ਵਿੱਚ ਸਮਾਜਿਕ ਨਿਰਧਾਰਿਤ ਲਿੰਗਿਕ ਭੂਮਿਕਾਵਾਂ ਦੇ ਅਨੁਕੂਲ ਨਾ ਹੋਣ ’ਤੇ ਸਹਿਣ ਕੀਤੇ ਜਾਂਦੇ ਅਪਮਾਨ ਅਤੇ ਮਜ਼ਾਕ ਬਾਰੇ ਗੱਲ ਕਰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਦੂਜਾ ਹਿੱਸਾ ਹਿੰਸਾਗ੍ਰਸਤ ਦੁਵਲੰਗੀ ਆਦਮੀਆਂ ਅਤੇ ਦੁਵਲੰਗੀ ਔਰਤਾਂ ਦੇ ਜੀਵਨ ’ਤੇ ਚਾਣਨਾ ਪਾਉਂਦਾ ਹੈ।

ਦਿ ਟਰਾਂਸ ਰਾਈਟ ਨਾਓ ਕਲੈਕਟਿਵ (TRNC) ਪੂਰੇ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਦਲਿਤ, ਬਹੁਜਨ ਅਤੇ ਆਦਿਵਾਸੀ ਦੁਵਲੰਗੀ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਅਵਾਜ਼ ਨੂੰ ਕੇਂਦਰ ਵਿੱਚ ਰੱਖਦਾ ਹੈ। ਇਹਨਾਂ ਨੇ ਸੰਦਾਕਰੰਗਾ ਦਾ ਪਹਿਲਾ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ 23 ਨਵੰਬਰ 2022 ਵਿੱਚ ਚੇੱਨਈ, ਤਾਮਿਲਨਾਡੂ ਵਿਖੇ ਪੇਸ਼ ਕੀਤਾ ਸੀ। ਇੱਕ ਘੰਟੇ ਦਾ ਇਹ ਨਾਟਕ ਨੌਂ ਦੁਵਲੰਗੀ ਵਿਅਕਤੀਆਂ ਦੇ ਇੱਕ ਸਮੂਹ ਦੁਆਰਾ ਨਿਰਦੇਸ਼ਤ, ਨਿਰਮਿਤ ਅਤੇ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਤ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।

“ਮਰ ਚੁੱਕੇ ਦੁਵਲੰਗੀ ਵਿਅਕਤੀਆਂ ਦੀ ਯਾਦ ਵਿੱਚ 20 ਨਵੰਬਰ ਨੂੰ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਯਾਦਗਾਰੀ ਦੁਵਲੰਗੀ ਦਿਵਸ ਵੱਜੋਂ ਮਨਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਹਨਾਂ ਦੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਸੌਖ਼ੀ ਨਹੀ ਹੈ, ਕਿਉਂਕਿ ਇਹਨਾਂ ਨੂੰ ਅਕਸਰ ਆਪਣੇ ਪਰਿਵਾਰਾਂ ਦੁਆਰਾ ਨਜ਼ਰ-ਅੰਦਾਜ਼ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਸਮਾਜ ਦੁਆਰਾ ਅਸਵੀਕਾਰ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਕਈਆਂ ਨੂੰ ਜਾਂ ਤਾਂ ਕਤਲ਼ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਜਾਂ ਫਿਰ ਉਹ ਖ਼ੁਦਕੁਸ਼ੀ ਕਰ ਕੇ ਮਰ ਜਾਂਦੇ ਹਨ,” TRNC ਦੀ ਸੰਸਥਾਪਕ ਗ੍ਰੇਸ ਬਾਨੂ ਦੱਸਦੀ ਹਨ।

Artists at the rehearsal of the play Sandakaranga in Chennai in Tamil Nadu
PHOTO • M. Palani Kumar

ਚੇੱਨਈ, ਤਾਮਿਲਨਾਡੂ ਵਿੱਚ ਨਾਟਕ ‘ਸੰਦਾਕਾਰੰਗਾ’ ਦੀ ਤਿਆਰੀ ਦੌਰਾਨ ਕਲਾਕਾਰ

Theatre artist Grace Banu plays the role of a teacher who explains the chromosomes and sexual identity of the trans community in a classroom setting
PHOTO • M. Palani Kumar

ਇਕ ਅਧਿਆਪਕ ਦੀ ਭੂਮਿਕਾ ਨਿਭਾਉਂਦੀ ਹੋਈ ਥੀਏਟਰ ਕਲਾਕਾਰ, ਗ੍ਰੇਸ ਬਾਨੂ,  ਜੋ ਇੱਕ ਕਲਾਸਰੂਮ ਸੈਟਿੰਗ ਵਿੱਚ ਕ੍ਰੋਮੋਜ਼ੋਮ ਅਤੇ ਦੁਵਲੰਗੀ ਭਾਈਚਾਰੇ ਦੀ ਜਿਣਸੀ ਪਛਾਣ ਬਾਰੇ ਸਮਝਾ ਰਹੀ ਹਨ

“ਹਰ ਸਾਲ ਇਹ ਸੰਖਿਆ ਵੱਧ ਰਹੀ ਹੈ। ਜਦੋਂ ਦੁਵਲੰਗੀ ਸਮਾਜ ਨਾਲ ਅੱਤਿਆਚਾਰ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਕੋਈ ਵੀ ਅਵਾਜ਼ ਨਹੀਂ ਚੁੱਕਦਾ। ਇਸ ਪ੍ਰਤੀ ਸਾਡਾ ਸਮਾਜ ਬਿਲਕੁਲ ਚੁੱਪ ਹੈ,” ਬਾਨੂ ਕਹਿੰਦੀ ਹਨ ਜੋ ਕਿ ਇੱਕ ਕਲਾਕਾਰ ਅਤੇ ਕਾਰਕੁਨ ਹਨ। “ਅਸੀਂ ਇਸ ਬਾਰੇ ਅਵਾਜ਼ ਚੁੱਕਣੀ ਸੀ। ਇਸੇ ਕਰਕੇ ਅਸੀਂ ਇਸ (ਨਾਟਕ) ਦਾ ਨਾਂ ‘ਸੰਦਾਕਾਰੰਗਾ’ ਰੱਖਿਆ।”

2017 ਵਿੱਚ ਇਹ ਨਾਟਕ ‘ਸੰਦਾਕਰਾਈ’ ਨਾਂ ਹੇਂਠ ਖੇਡਿਆ ਗਿਆ ਅਤੇ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ 2022 ਵਿੱਚ ਇਹ ਸਿਰਲੇਖ਼ ਬਦਲ ਕੇ ‘ਸੰਦਾਕਾਰੰਗਾ’ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ। ਗ੍ਰੇਸ ਬਾਨੂ ਦੱਸਦੀ ਹਨ,“ਸਾਰੇ ਦੁਵਲੰਗੀ ਵਿਅਕਤੀਆਂ ਨੂੰ ਇਸ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਿਲ ਕਰਨ ਲਈ ਅਸੀਂ ਇਸ ਨੂੰ ਬਦਲ ਦਿੱਤਾ ਸੀ।” ਇਸ ਨਾਟਕ ਵਿਚਲੇ ਨੌਂ ਕਲਾਕਾਰ ਦੁਵਲੰਗੀਆਂ ਦੇ ਦੁੱਖਾਂ ਅਤੇ ਤਕਲੀਫ਼ਾਂ ਬਾਰੇ ਬਿਆਨ ਕਰਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਇਸ ਸਮੁਦਾਇ ਨਾਲ ਹੁੰਦੇ ਜਬਾਨੀ ਅਤੇ ਸਰੀਰਕ ਸੋਸ਼ਣ ਬਾਰੇ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਅਣਜਾਣਤਾ ਅਤੇ ਚੁੱਪੀ ’ਤੇ ਸਵਾਲ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਸੰਦਾਕਾਰੰਗਾ ਦੀ ਲੇਖਿਕਾ ਅਤੇ ਨਿਰਦੇਸ਼ਕ ਨੇਘਾ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ,“ਇਹ ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ ਹੋਇਆ ਹੈ ਕਿ ਦੁਵਲੰਗੀ
ਆਦਮੀ ਅਤੇ ਦੁਵਲੰਗੀ ਔਰਤਾਂ ਇੱਕ ਮੰਚ ’ਤੇ ਇਕੱਠੇ ਹੋਏ ਹਨ।”

“ਅਸੀਂ ਹਮੇਸ਼ਾ ਜਿਉਂਦੇ ਰਹਿਣ ਲਈ ਮੁਸ਼ੱਕਤ ਕਰਦੇ ਰਹੇ ਹਾਂ। ਅਸੀਂ ਆਪਣੇ ਮਹੀਨਾਵਰ ਬਿੱਲਾਂ ਦਾ ਭੁਗਤਾਨ ਕਰਨ ਜਾਂ ਜਰੂਰੀ ਵਸਤਾਂ ਖ਼ਰੀਦਣ ਲਈ ਲਗਾਤਾਰ ਕੰਮ ਕਰਦੇ ਰਹੇ ਹਾਂ। ਇਹ ਨਾਟਕ ਲਿਖਦੇ ਸਮੇਂ ਮੈਂ ਉਤਸ਼ਾਹਿਤ ਸੀ, ਨਾਲ ਹੀ ਇਹ ਸੋਚ ਕੇ ਗੁੱਸਾ ਵੀ ਆ ਰਿਹਾ ਸੀ ਕਿ ਦੁਵਲੰਗੀ ਆਦਮੀਆਂ ਅਤੇ ਦੁਵਲੰਗੀ ਔਰਤਾਂ ਨੂੰ ਕਦੇ ਵੀ ਸਿਨੇਮਾ ਜਾਂ ਥੀਏਟਰ ਕਰਨ ਦਾ ਮੌਕਾ ਹੀ ਨਹੀਂ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ। ਮੈਂ ਸੋਚਿਆ ਕਿ ਅਸੀਂ ਜਿਉਂਦੇ ਰਹਿਣ ਲਈ ਜੋਖ਼ਿਮ ਉਠਾਉਂਦੇ ਹਾਂ, ਤਾਂ ਕਿਉਂ ਨਾ ਇੱਕ ਨਾਟਕ ਲਿਖਣ ਲਈ ਵੀ ਜੋਖ਼ਿਮ ਲਈ ਜਾਵੇ,” ਨੇਘਾ ਅੱਗੇ ਕਹਿੰਦੀ ਹਨ।

ਇਹ ਤਸਵੀਰ-ਕਹਾਣੀ ਉਹਨਾਂ ਪਲਾਂ ਨੂੰ ਉਜਾਗਰ ਕਰਦੀ ਹੈ ਜੋ ਦੁਵਲੰਗੀ ਸਮੁਦਾਇ ਦੇ ਗਵਾਚੇ ਇਤਿਹਾਸ ਨੂੰ ਜੀਵਿਤ ਕਰਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਜਿਓਣ ਦੇ ਅਧਿਕਾਰ ਅਤੇ ਸਰੀਰਕ ਅੰਤਰ ਪ੍ਰਤੀ ਸਤਿਕਾਰ ਨੂੰ ਅੱਗੇ ਲਿਆਉਂਦੇ ਹਨ।

A portrait of Negha, actor and director of Sandakaranga
PHOTO • M. Palani Kumar
Grace Banu, trans rights activist
PHOTO • M. Palani Kumar

ਨੇਘਾ (ਖੱਬੇ) , ਸੰਦਾਕਾਰੰਗਾ’ ਦ ਅਦਾਕਾਰ ਅਤੇ ਨਿਰਦੇਸ਼ਕ ਅਤੇ ਗ੍ਰੇਸ ਬਾਨੋ (ਸੱਜੇ) , ਟ੍ਰਾਂਸ ਰਾਈਟਸ ਕਾਰਕੁਨ ਦ ਇੱਕ ਤਸਵੀਰ

Renuka J. is the cultural coordinator of Trans Rights Now Collective and a theatre artist.
PHOTO • M. Palani Kumar
Prazzi D. is also a theatre artist, and is pursuing a postgraduate degree in Costume Design and Fashion
PHOTO • M. Palani Kumar

ਖੱਬੇ: ਰੇਣੁਕਾ ਜੇ. ਟ੍ਰਾਂਸ ਰਾਈਟਸ ਨਾਓ ਕਲੈਕਟਿਵ ਦੀ ਸੱਭਿਆਚਾਰਕ ਕੋਆਰਡੀਨੇਟਰ ਅਤੇ ਇੱਕ ਥੀਏਟਰ ਕਲਾਕਾਰ ਹਨ ਸੱਜੇ: ਪ੍ਰੈਜ਼ੀ ਡੀ. ਇੱਕ ਥੀਏਟਰ ਕਲਾਕਾਰ ਵੀ ਹਨ ਅਤੇ ਪੋਸ਼ਾਕ ਡਿਜ਼ਾਈਨ ਅਤੇ ਫੈਸ਼ਨ ( Costume Design and Fashion ) ਵਿੱਚ ਪੋਸਟ ਗ੍ਰੈਜੂਏਟ ਡਿਗਰੀ ਕਰ ਰਹੀ ਹਨ

Rizwan S. work at a private firm, and are also theatre artists.
PHOTO • M. Palani Kumar
Arun Karthick work at a private firm, and are also theatre artists. 'Trans men are a minority in the community, and there is no visibility. This play tells the stories of trans men too,' says Arun
PHOTO • M. Palani Kumar

ਰਿਜ਼ਵਾਨ ਐਸ. (ਖੱਬੇ) ਅਤੇ ਅਰੁਣ ਕਾਰਤਿਕ (ਸੱਜੇ) ਇੱਕ ਪ੍ਰਾਈਵੇਟ ਫਰਮ ਵਿੱਚ ਕੰਮ ਕਰਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਥੀਏਟਰ ਕਲਾਕਾਰ ਵੀ ਹਨ। ' ਇਸ ਭਾਈਚਾਰੇ ਵਿਚ ਦੁਵਲੰਗੀ ਪੁਰਸ਼ ਘੱਟ ਗਿਣਤੀ ਵਿੱਚ ਹਨ ਇਹ ਨਾਟਕ ਦੁਵਲੰਗੀ ਪੁਰਸ਼ਾਂ ਦੀਆਂ ਕਹਾਣੀਆਂ ਵੀ ਦੱਸਦਾ ਹੈ ,' ਅਰੁਣ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ

'I hope this play reaches out widely and gives strength to trans persons to live,' says Ajitha Y. (left), an engineering student, theatre artist and student coordinator at Trans Rights Now Collective.
PHOTO • M. Palani Kumar
A portrait of Raghinirajesh, a theatre artist
PHOTO • M. Palani Kumar

'ਮੈਨੂੰ ਉਮੀਦ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਨਾਟਕ ਵਿਆਪਕ ਪੱਧਰ ' ਤੇ ਪਹੁੰਚੇਗਾ ਅਤੇ ਦੁਵਲੰਗੀ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਜਿਉਣ ਦੀ ਤਾਕਤ ਦੇਵੇਗਾ ,' ਅਜੀਤਾ ਵਾਈ. (ਖੱਬੇ) , ਜੋ ਕਿ ਇੱਕ ਇੰਜੀਨੀਅਰਿੰਗ ਵਿਦਿਆਰਥਣ , ਥੀਏਟਰ ਕਲਾਕਾਰ ਹਨ ਅਤੇ ਟ੍ਰਾਂਸ ਰਾਈਟਸ ਨਾਓ ਕਲੈਕਟਿਵ ( TRNC ) ਵਿੱਚ ਵਿਦਿਆਰਥੀ ਕੋਆਰਡੀਨੇਟਰ ਵਜੋਂ ਭੂਮਿਕਾ ਨਿਭਾ ਰਹੀ ਹਨ। ਰਾਘਨੀਰਾਜੇਸ਼ (ਸੱਜੇ) ਦੀ ਇੱਕ ਤਸਵੀਰ ਜੋ ਇੱਕ ਥੀਏਟਰ ਕਲਾਕਾਰ ਹਨ

Left: A portrait of Nishathana Johnson, an analyst in a private company, and a theatre artist. “This play not only brings to light the sufferings and pain of trans persons, but depicts the lives of those who have died fighting for their rights.'
PHOTO • M. Palani Kumar
Artists at the rehearsal of the play in Chennai in Tamil Nadu
PHOTO • M. Palani Kumar

ਖੱਬੇ: ਨਿਸ਼ਾਥਨਾ ਜੌਨਸਨ ਦੀ ਇੱਕ ਤਸਵੀਰ, ਜੋ ਇੱਕ ਪ੍ਰਾਈਵੇਟ ਕੰਪਨੀ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਵਿਸ਼ਲੇਸ਼ਕ ਅਤੇ ਇੱਕ ਥੀਏਟਰ ਕਲਾਕਾਰ ਹਨ। 'ਇਹ ਨਾਟਕ ਨਾ ਸਿਰਫ਼ ਦੁਵਲੰਗੀ ਵਿਅਕਤੀਆਂ ਦੇ ਦੁੱਖਾਂ ਅਤੇ ਤਕਲੀਫ਼ਾਂ ਨੂੰ ਉਜਾਗਰ ਕਰਦਾ ਹੈ, ਸਗੋਂ ਉਹਨਾਂ ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਜੀਵਨ ਨੂੰ ਵੀ ਦਰਸਾਉਂਦਾ ਹੈ ਜੋ ਆਪਣੇ ਹੱਕਾਂ ਲਈ ਲੜਦੇ ਹੋਏ ਆਪਣੀ ਜਾਨ ਦੇ ਚੁੱਕੇ ਹਨ।' ਸੱਜੇ: ਤਾਮਿਲਨਾਡੂ ਦੇ ਚੇੱਨਈ ਵਿੱਚ ਨਾਟਕ ਦੀ ਤਿਆਰੀ ਦੌਰਾਨ ਕਲਾਕਾਰ

Nishathana Johnson and Ajitha Y. in the play.
PHOTO • M. Palani Kumar
Prazzi D. does their own make-up
PHOTO • M. Palani Kumar

ਖੱਬੇ: ਨਾਟਕ ਵਿੱਚ ਨਿਸ਼ਾਥਨਾ ਜੋਨਸਨ ਅਤੇ ਅਜਿਤਾ ਵਾਈ.  ਸੱਜੇ: ਪ੍ਰੈਜ਼ੀ ਡੀ. ਆਪਣਾ ਮੇਕਅੱਪ ਕਰਦੀ ਹੋਈ

Sandakaranga depicts the abuse experienced by the trans community in educational institutions
PHOTO • M. Palani Kumar

‘ਸੰਦਾਕਾਰੰਗਾ’ ਵਿਦਿਅਕ ਸੰਸਥਾਵਾਂ ਵਿੱਚ ਦੁਵਲੰਗੀ ਭਾਈਚਾਰੇ ਦੁਆਰਾ ਅਨੁਭਵ ਕੀਤੇ ਗਏ ਦੁਰਵਿਵਹਾਰ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਂਦੀ ਹੈ

A scene that portrays how a trans woman is treated in her home
PHOTO • M. Palani Kumar

ਇੱਕ ਦ੍ਰਿਸ਼ ਜੋ ਦਰਸਾਉਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਇੱਕ ਦੁਵਲੰਗੀ ਔਰਤ ਨਾਲ ਉਸਦੇ ਘਰ ਵਿੱਚ ਕਿਵੇਂ ਵਿਵਹਾਰ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ

A scene from the play shows traumatic childhood experiences of conversion therapy, humiliation and abuse for not fitting into gender-mandated roles
PHOTO • M. Palani Kumar

ਨਾਟਕ ਦਾ ਇੱਕ ਦ੍ਰਿਸ਼ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਪਰਿਵਰਤਨ ਥੈਰੇਪੀ ਦੇ ਦੁਖ਼ਦਾਈ ਬਚਪਨ ਦੇ ਅਨੁਭਵਾਂ ਅਤੇ ਲਿੰਗਿਕ ਨਿਰਧਾਰਿਤ ਸਮਾਜ ਦੇ ਅਨੁਕੂਲ ਨਾ ਹੋਣ ’ਤੇ ਸਹਿਣ ਕੀਤੇ ਜਾਂਦੇ ਅਪਮਾਨ ਅਤੇ ਦੁਰਵਿਵਹਾਰ ਨੂੰ ਦਰਸਾਇਆ ਗਿਆ ਹੈ

Artists at the rehearsal of Sandakaranga in Chennai, Tamil Nadu
PHOTO • M. Palani Kumar

ਕਲਾਕਾਰ ਚੇੱਨਈ , ਤਾਮਿਲਨਾਡੂ ਵਿੱਚ ਸੰਦਾਕਾਰੰਗਾ ਦੀ ਤਿਆਰੀ ਕਰਦੇ ਹੋਏ

In the play, Negha questions the silence of society around harassment and violence experienced by the trans community
PHOTO • M. Palani Kumar

ਨਾਟਕ ਵਿੱਚ , ਨੇਘਾ ਦੁਵਲੰਗੀ ਸਮਾਜ ਦੁਆਰਾ ਸਹਿਣ ਕੀਤੇ ਜਾਂਦੀ ਪਰੇਸ਼ਾਨੀ ਅਤੇ ਹਿੰਸਾ ਦੇ ਬਾਰੇ ਸਮਾਜ ਦੀ ਚੁੱਪ ' ਤੇ ਸਵਾਲ ਉਠਾਉਂਦੀ ਹਨ

Prazzi D. depicts the pain and suffering of a person identifying as trans undergoing gender affirmation surgery
PHOTO • M. Palani Kumar

ਪ੍ਰੈਜ਼ੀ ਡੀ. ਇੱਕ ਦੁਵਲੰਗੀ ਵਿਅਕਤੀ ਦੇ ਦਰਦ ਅਤੇ ਪੀੜਾ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਂਦੀ ਹੋਈ ਜਿਸ ਨੂੰ ਲਿੰਗ ਪੁਸ਼ਟੀਕਰਨ ਸਰਜਰੀ ਤੋਂ ਲੰਘਣਾ ਪੈ ਰਿਹਾ ਹੈ

Rizwan S. plays the role of a trans man and depicts his experience of love, dejection and pain in a heteronormative society
PHOTO • M. Palani Kumar

ਰਿਜ਼ਵਾਨ ਐਸ. ਇੱਕ ਦੁਵਲੰਗੀ ਮਰਦ ਦੀ ਭੂਮਿਕਾ ਨਿਭਾਉਂਦੇ ਹੋਏ ਅਤੇ ਇੱਕ ਭਿੰਨਤਾ ਭਰੇ ਸਮਾਜ ਵਿੱਚ ਪਿਆਰ , ਉਦਾਸੀ ਅਤੇ ਦਰਦ ਦੇ ਆਪਣੇ ਅਨੁਭਵ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਂਦੇ ਹੋਏ

Grace Banu plays the role of a trans woman who is subjected to sexual assault by policemen
PHOTO • M. Palani Kumar

ਗ੍ਰੇਸ ਬਾਨੂ ਇੱਕ ਦੁਵਲੰਗੀ ਔਰਤ ਦੀ ਭੂਮਿਕਾ ਨਿਭਾਉਂਦੀ ਹੋਈ ਜੋ ਪੁਲਿਸ ਕਰਮਚਾਰੀਆਂ ਦੁਆਰਾ ਜਿਨਸੀ ਸ਼ੋਸ਼ਣ ਦਾ ਸ਼ਿਕਾਰ ਹੁੰਦੀ ਹੈ

Negha (standing) calls for the audience to respect the bodies of trans people and to end body shaming, transphobia and violence against the trans community
PHOTO • M. Palani Kumar

ਨੇਘਾ (ਖੜ੍ਹੀ) ਦਰਸ਼ਕਾਂ ਨੂੰ ਦੁਵਲੰਗੀ ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਸਰੀਰਕ ਅੰਤਰ ਦਾ ਸਤਿਕਾਰ ਕਰਨ ਅਤੇ ਸਰੀਰਕ ਅਪਮਾਨ ( body shaming ) , ਟ੍ਰਾਂਸਫੋਬੀਆ ਅਤੇ ਦੁਵਲੰਗੀ ਭਾਈਚਾਰੇ ਵਿਰੁੱਧ ਹਿੰਸਾ ਨੂੰ ਖ਼ਤਮ ਕਰਨ ਦੀ ਮੰਗ ਕਰਦੀ ਹੋਈ

The artists depict the ways in which the community brings joy and celebration into their lives despite the sufferings and pain
PHOTO • M. Palani Kumar

ਕਲਾਕਾਰ ਉਹਨਾਂ ਤਰੀਕਿਆਂ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਂਦੇ ਹੋਏ ਜਿਹਨਾਂ ਜ਼ਰੀਏ ਇਹ ਸਮਾਜ ਦੁੱਖ-ਤਕਲੀਫਾਂ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ ਆਪਣੇ ਜੀਵਨ ਵਿੱਚ ਖੁਸ਼ੀ ਅਤੇ ਜਸ਼ਨ ਲਿਆਉਂਦਾ ਹੈ

The team of artists who brought to life the forgotten history of trans community on stage through their play, Sandakaranga, held in November 2022
PHOTO • M. Palani Kumar

ਉਹਨਾਂ ਕਲਾਕਾਰਾਂ ਦੀ ਟੀਮ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਨਵੰਬਰ 2022 ਵਿੱਚ ਆਯੋਜਿਤ ਆਪਣੇ ਨਾਟਕ ਸੰਦਾਕਰੰਗਾ ਰਾਹੀਂ ਮੰਚ ' ਤੇ ਦੁਵਲੰਗੀ ਭਾਈਚਾਰੇ ਦੇ ਗਵਾਚੇ ਹੋਏ ਇਤਿਹਾਸ ਨੂੰ ਮੁੜ ਸਜੀਵ ਕੀਤਾ

The audience giving a standing ovation after the play concluded on its debut night
PHOTO • M. Palani Kumar

ਨਾਟਕ ਦੀ ਪਹਿਲੀ ਰਾਤ ਪੇਸ਼ਕਾਰੀ ਦੀ ਸਮਾਪਤੀ ਉਪਰੰਤ ਦਰਸ਼ਕ ਖੜ੍ਹੇ ਹੋ ਕੇ ਤਾੜੀਆਂ ਮਾਰਦੇ ਹੋਏ

ਤਰਜਮਾ: ਇੰਦਰਜੀਤ ਸਿੰਘ

M. Palani Kumar

ଏମ୍‌. ପାଲାନି କୁମାର ‘ପିପୁଲ୍‌ସ ଆର୍କାଇଭ୍‌ ଅଫ୍‌ ରୁରାଲ ଇଣ୍ଡିଆ’ର ଷ୍ଟାଫ୍‌ ଫଟୋଗ୍ରାଫର । ସେ ଅବହେଳିତ ଓ ଦରିଦ୍ର କର୍ମଜୀବୀ ମହିଳାଙ୍କ ଜୀବନୀକୁ ନେଇ ଆଲେଖ୍ୟ ପ୍ରସ୍ତୁତ କରିବାରେ ରୁଚି ରଖନ୍ତି। ପାଲାନି ୨୦୨୧ରେ ଆମ୍ପ୍ଲିଫାଇ ଗ୍ରାଣ୍ଟ ଏବଂ ୨୦୨୦ରେ ସମ୍ୟକ ଦୃଷ୍ଟି ଓ ଫଟୋ ସାଉଥ ଏସିଆ ଗ୍ରାଣ୍ଟ ପ୍ରାପ୍ତ କରିଥିଲେ। ସେ ପ୍ରଥମ ଦୟାନିତା ସିଂ - ପରୀ ଡକ୍ୟୁମେଣ୍ଟାରୀ ଫଟୋଗ୍ରାଫୀ ପୁରସ୍କାର ୨୦୨୨ ପାଇଥିଲେ। ପାଲାନୀ ହେଉଛନ୍ତି ‘କାକୁସ୍‌’(ଶୌଚାଳୟ), ତାମିଲ୍ ଭାଷାର ଏକ ପ୍ରାମାଣିକ ଚଳଚ୍ଚିତ୍ରର ସିନେମାଟୋଗ୍ରାଫର, ଯାହାକି ତାମିଲ୍‌ନାଡ଼ୁରେ ହାତରେ ମଇଳା ସଫା କରାଯିବାର ପ୍ରଥାକୁ ଲୋକଲୋଚନକୁ ଆଣିଥିଲା।

ଏହାଙ୍କ ଲିଖିତ ଅନ୍ୟ ବିଷୟଗୁଡିକ M. Palani Kumar
Editor : S. Senthalir

ଏସ ସେନ୍ଥାଲିର ପିପୁଲ୍ସ ଆର୍କାଇଭ୍‌ ଅଫ୍‌ ରୁରାଲ ଇଣ୍ଡିଆର ଜଣେ ବରିଷ୍ଠ ସମ୍ପାଦିକା ଏବଂ ୨୦୨୦ର ପରୀ ସଦସ୍ୟା। ସେ ଲିଙ୍ଗ, ଜାତି ଓ ଶ୍ରମ ବିଷୟକୁ ନେଇ ରିପୋର୍ଟ ସଂଗ୍ରହ କରିଥାନ୍ତି। ସେନ୍ଥାଲିର ୱେଷ୍ଟମିନିଷ୍ଟର ବିଶ୍ୱବିଦ୍ୟାଳୟରେ ଚେଭେନିଂ ଦକ୍ଷିଣ ଏସିଆ ସାମ୍ବାଦିକତା କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମର ୨୦୨୩ର ଜଣେ ସଦସ୍ୟ

ଏହାଙ୍କ ଲିଖିତ ଅନ୍ୟ ବିଷୟଗୁଡିକ S. Senthalir
Photo Editor : Binaifer Bharucha

ବିନଇଫର୍ ଭାରୁକା ମୁମ୍ବାଇ ଅଞ୍ଚଳର ଜଣେ ସ୍ୱାଧୀନ ଫଟୋଗ୍ରାଫର, ଏବଂ ପରୀର ଫଟୋ ଏଡିଟର୍

ଏହାଙ୍କ ଲିଖିତ ଅନ୍ୟ ବିଷୟଗୁଡିକ ବିନାଇଫର୍ ଭାରୁଚ
Translator : Inderjeet Singh

Inderjeet Singh is an Assistant Professor in the Department of English, Punjabi University, Patiala. Translation Studies being his major focus, he has translated ‘The Diary of A Young Girl’ from English to Punjabi.

ଏହାଙ୍କ ଲିଖିତ ଅନ୍ୟ ବିଷୟଗୁଡିକ Inderjeet Singh