પૂણેનાં કચરો વીણનાર સુમન મોરે કહે છે, “જો કચરો તમે પેદા કરી રહ્યા હોવ, તો ‘કચરાવાળી’ અમે કઈ રીતે થયાં? હકીકતમાં, શહેરને ચોખ્ખું અમે જ રાખીએ છીએ. શું નાગરિકો ‘કચરાવાળા’ નથી?”

સુમન કાગડ કચ પત્ર કાશતકારી પંચાયત 1993 હેઠળ આયોજિત 800 કચરો ઉપાડનારાઓમાંનાં એક છે; મહિલાઓની સંખ્યા હવે આનથી ઘણી વધી ગઈ છે. પૂણે મ્યુનિસિપલ કોર્પોરેશન (પી.એમ.સી.) આગળ તેમણે માંગણી કરી હતી કે તેમને તેમના કાર્યને ઔપચારિક બનાવે તેવા સત્તાવાર ઓળખપત્રો આપવામાં આવે. તેમને 1996માં આવા ઓળખપત્રો પ્રાપ્ત થયા હતા.

મહિલાઓ હવે લોકોના ઘરોમાંથી કચરો એકત્રિત કરવા માટે પી.એમ.સી. સાથે કામ કરે છે. તેઓ મહારાષ્ટ્રમાં અનુસૂચિત જાતિ તરીકે સૂચિબદ્ધ મહાર અને માતંગ સમુદાયોનાં છે. સુમન કહે છે, “અમે સૂકા અને ભીના કચરાને અલગ કરીએ છીએ, અને ભીના કચરાને કચરાના ટ્રકમાં નાખી દઈએ છીએ. અમે સૂકા કચરામાંથી જે જોઈએ તે લઈ લઈએ છીએ અને બાકીના કચરાને સૂકા કચરા માટેના ટ્રકમાં નાખી દઈએ છીએ.”

મહિલાઓને ચિંતા છે કે પી.એમ.સી. તેમનું કામ ખાનગી ઠેકેદારો અને કંપનીઓને આઉટસોર્સ કરશે. અને તેઓ લડવા માટે તૈયાર છે. આશા કાંબલે કહે છે, “અમે કોઈને પણ અમારું કામ અમારી પાસેથી છીનવી નહીં લેવા દઈએ.”

આ ફિલ્મ, મોલ (મૂલ્ય) પૂણેમાં કચરો વીણતી મહિલાઓને ઈતિહાસને તેમના પોતાના અવાજો દ્વારા વર્ણવે છે.

ફિલ્મ જુઓ: મૂલ

અનુવાદક: ફૈઝ મોહંમદ

Kavita Carneiro

Kavita Carneiro is an independent filmmaker based out of Pune who has been making social-impact films for the last decade. Her films include a feature-length documentary on rugby players called Zaffar & Tudu and her latest film, Kaleshwaram,  focuses on the world's largest lift irrigation project.

यांचे इतर लिखाण कविता कार्नेरो
Video Editor : Sinchita Parbat

सिंचिता माजी पारीची व्हिडिओ समन्वयक आहे, ती एक मुक्त छायाचित्रकार आणि बोधपटनिर्माती आहे. सुमन पर्बत कोलकात्याचा ऑनशोअर पाइपलाइन अभियंता आहे, सध्या तो मुंबईत आहे. त्याने दुर्गापूर, पश्चिम बंगालच्या राष्ट्रीय प्रौद्योगिकी संस्थेतून बी टेक पदवी प्राप्त केली आहे. तोदेखील मुक्त छायाचित्रकार आहे.

यांचे इतर लिखाण Sinchita Parbat
Text Editor : Sanviti Iyer

Sanviti Iyer is Assistant Editor at the People's Archive of Rural India. She also works with students to help them document and report issues on rural India.

यांचे इतर लिखाण Sanviti Iyer
Translator : Faiz Mohammad

Faiz Mohammad has done M. Tech in Power Electronics Engineering. He is interested in Technology and Languages.

यांचे इतर लिखाण Faiz Mohammad