गावावर फुली मारणारा आदिवासी

मरावंसं नाही वाटत, खरंच

डोंगर कोसळले,
नद्या कोरड्या पडल्या
गावांनी घेतला जंगलांचा घास
डरकाळ्यांचे, आरोळ्यांचे
दिवस सरले, वाऱ्यावर विरून गेले.
बासरी वाजवण्याइतकाही उरला नाही श्वास
माझ्या फुफ्फुसात
आणि खपाटीला गेलं रिकामं पोट
तेव्हा मी गाव सोडलं
आणि गेलो वनवासात...

परक्या भूमीत,
वेड्या शहरात,
जिथे कुणालाच नव्हती फिकीर
आमची, हीन, खालच्या लोकांची.

आमची मुळं रुजवू की काय
तिथल्या भूमीत, म्हणून
शहरातल्या लोकांनी दिलीच नाही जागा
इंचभरही,
अगदी दोन पावलांइतकीही.

प्लास्टिकच्या कागदी भिंतीत राहिलो
थंडीत काकडलो
उन्हाळ्यात घामाने थबथबलो
पावसात भिजून थिजून गेलो.
जे बंगले बांधले
तिथेही निवारा मिळालाच नाही.

चौकातल्या अड्ड्यावर
विकले आमचे श्रम
जनावरांसारखे
आम्ही कवडीमोल विकलो गेलो.

आजही विंचवाच्या नांगीसारखे
पाठीला डंख करतायत त्यांचे शब्द
‘मामा’ आणि ‘लंगोटिया’
तो विखार भिनतो माझ्या शिरात.

वाटतं सोडावा हा नरक
हा रोजचा अवमान
आणि गुदमरायला होईल असं जिणं.
वाटतं गावी परतावं,
त्या भूमीच्या कुशीत डोकं ठेवावं.
पण तिथेही फणा उगारून
उभा आहे भुकेचा साप
तयार घ्यायला आमचा घास.
आणि मला
मरावंसं वाटत नाही, खरंच.