আচল প্ৰশ্ন মূল্যবোধক লৈ। এই মূল্যবোধেই আমাৰ জীৱনৰ সাৰ। আমি প্ৰকৃতিৰ পৰা নিজকে পৃথককৈ চাব নোৱাৰো। আদিবাসীয়ে যেতিয়া যুঁজে, তেতিয়া তেওঁলোকে কোনো চৰকাৰ কিম্বা কোম্পানীৰ বিৰুদ্ধে নুযুঁজে। তেওঁলোকৰ নিজৰ ‘ভূমিসেনা’ আছে, তেওঁলোকে লোভ-লালসা আৰু স্বাৰ্থৰ বিৰুদ্ধে যুঁজে।

সভ্যতাৰ বিকাশৰ পৰাই ইয়াৰ সূত্ৰপাত হৈছিল। যেতিয়া ব্যক্তিবাদে গা কৰি উঠিছিল আৰু আমি মানৱ জাতিটোক প্ৰকৃতিৰ পৰা সুকীয়া অস্তিত্বৰে চাইছিলো। ইয়াৰ পৰাই সংঘৰ্ষৰ সূত্ৰপাত হৈছিল। এবাৰ আমি নদীখনৰ পৰা নিজকে আঁতৰাই পেলোৱাৰ পিছত নদীখন নলা-নৰ্দমাৰ পানী, ৰাসায়নিক আৰু ঔদ্যোগিক আৱৰ্জনাৰে স্তব্ধ কৰি পেলাবলৈ সংকোচ নকৰা হ’লো। নদীখন আমাৰ নিজৰ ব্যক্তিগত সম্পত্তি বুলি ধৰি ল’লো আৰু নিজকে প্ৰকৃতিৰ পৰা পৃথক আৰু শ্ৰেষ্ঠ বুলি ভাবিবলৈ লোৱাৰে পৰা নদীখন শোষণ কৰাটো আমাৰ বাবে সহজ হৈ পৰিল। অন্যহাতে আদিবাসী সম্প্ৰদায়ৰ বাবে মূল্যবোধ কেৱল কাগজত লিখি থোৱা কিছুমান নিয়ম নহয়, এই মূল্যবোধ আমাৰ জীৱন যাপনৰ সাধনোপায়।

জীতেন্দ্ৰ বাচাৱাই তেওঁৰ কবিতাটো দেহৱালি ভিলি ভাষাত কৰা পাঠ শুনিব পাৰে

কবিতাটোৰ ইংৰাজী অনুবাদৰ প্ৰতিষ্ঠা পাণ্ড্যাই কৰা পাঠ শুনিব পাৰে

ময়েই পৃথিৱীৰ ভ্ৰূণ

ময়েই পৃথিৱীৰ মূল, ময়েই বীজ, ময়েই ভ্ৰূণ
ময়েই সূৰ্য, ময়েই অনুভৱ, ময়েই তাপ, মই অনাদি অনন্ত
মই ভিল, মুণ্ডা, বড়ো, গোণ্ড, চাওতাল
ময়েই বহু যুগতে জন্মা আদিমানৱ
তোমালোকে মোক লৈয়েই জীয়াই আছা
মোক লৈয়ে জীৱনটোৰ বিন্দু বিন্দু উপভোগ কৰিছা
এই পৃথিৱীত ময়েই স্বৰ্গ
ময়েই পৃথিৱীৰ মূল, ময়েই বীজ, ময়েই ভ্ৰূণ
ময়েই সূৰ্য, ময়েই অনুভৱ, ময়েই গৰমবোধ, মই অনাদি অনন্ত

ময়েই পশ্চিমঘাট, শতৰূপা, বিন্ধ্যা, আৰাৱলী
ময়েই হিমালয়ৰ শিখৰ, ময়েই পাৰ দক্ষিণ সাগৰৰ
আৰু সুজলা-সুফলা সেউজ উত্তৰ-পূবো ময়েই
তোমালোকে এজোপা গছ কটা, এখন পৰ্বত বিক্ৰী কৰি দিয়া মানেই
তোমালোকে মোক নিলাম কৰিছা
চঞ্চলা নৈখন তোমালোকে নিঃশেষ কৰা মানেই
তোমালোকে মোক হত্যা কৰিছা
তোমালোকে উশাহত মোকেই গ্ৰহণ কৰা
ময়েই জীৱনৰ অমৃত সুধা
ময়েই পৃথিৱীৰ মূল, ময়েই বীজ, ময়েই ভ্ৰূণ
ময়েই সূৰ্য, ময়েই অনুভৱ, ময়েই তাপ, মই অনাদি অনন্ত

ইমানৰ পিছতো তোমালোক মোৰেই বংশধৰ
তোমালোকৰ দেহত মোৰেই তেজ প্ৰবাহিত
প্ৰলোভনৰ ঘোপমৰা অন্ধকাৰ, লোভ আৰু ক্ষমতাই
বাস্তৱৰ পৃথিৱীখন চাব নোৱৰাকৈ তোমালোকক অন্ধ কৰি তুলিছে
তোমালোকে পৃথিৱীক পৃথিৱী বুলি কোৱা
আমি কও ধৰিত্ৰী আই
তোমালোকে নদীক নদী বুলি কোৱা
আমাৰ বাবে নদী চেনেহৰ ভনী
পৰ্বতবোৰ তোমালোকৰ বাবে কেৱল পৰ্বত
আমি পৰ্বতবোৰৰ ভাই-ককাই
সূৰ্যটো আমাৰ ককাদেউতা
চন্দ্ৰটো আমাৰ বাবে মামা
সকলোৱে কয়, এই সম্পৰ্কৰ বাবেই
তোমালোকৰ আৰু মোৰ মাজত
মই আঁকিব লাগিব এডাল লক্ষ্মণ ৰেখা
কিন্তু মই সেয়া শুনা নাই। মই বিশ্বাস কৰো
এদিন তোমালোকে নিজে নিজেই সকলো বুজি উঠিবা।
ময়েই সেই তুষাৰ যিয়ে শোষণ কৰে সকলো তাপ
ময়েই পৃথিৱীৰ মূল, ময়েই বীজ, ময়েই ভ্ৰূণ
ময়েই সূৰ্য, ময়েই অনুভৱ, ময়েই তাপ, মই অনাদি অনন্ত

অনুবাদ: ধ্ৰুৱজ্যোতি ধনন্তৰি

Poem and Text : Jitendra Vasava

जितेंद्र वसावा गुजरातच्या नर्मदा जिल्ह्यातल्या महुपाडा गावी राहतात आणि देहवाली भिलीमध्ये कविता करतात. २०१४ साली त्यांनी आदिवासी साहित्य अकादमी स्थापन केली. आदिवासींचा आवाज मुखर व्हावा यासाठी त्यांनी लाखरा नावाचे कवितेचे मासिक सुरू केले असून त्याचे ते संपादक आहेत. आदिवासींच्या मौखिक साहित्यावर त्यांची चार पुस्तके प्रकाशित झाली आहेत. त्यांचा पीएचडीचा अभ्यास नर्मदा जिल्ह्यातल्या भिल आदिवासींच्या मौखिक कथांमधले सांस्कृतिक पैलू आणि मिथ्यांवरती होता. लवकरच त्यांचा पहिला काव्यसंग्रह प्रकाशित होणार आहे. पारीवर प्रसिद्ध झालेल्या सर्व कविता या संग्रहातील आहेत.

यांचे इतर लिखाण Jitendra Vasava
Illustration : Labani Jangi

मूळची पश्चिम बंगालच्या नादिया जिल्ह्यातल्या छोट्या खेड्यातली लाबोनी जांगी कोलकात्याच्या सेंटर फॉर स्टडीज इन सोशल सायन्सेसमध्ये बंगाली श्रमिकांचे स्थलांतर या विषयात पीएचडीचे शिक्षण घेत आहे. ती स्वयंभू चित्रकार असून तिला प्रवासाची आवड आहे.

यांचे इतर लिखाण Labani Jangi
Translator : Dhrubajyoti Dhanantari

Dhrubajyoti Dhanantari is a journalist based in Guwahati, Assam.

यांचे इतर लिखाण Dhrubajyoti Dhanantari