୧୯୮୦ ଦଶକର ବଲିଉଡ ଚଳଚ୍ଚିତ୍ରର ଏକ ଗୀତ, ଲାଉଡ ସ୍ପିକରରେ ଜୋରରେ ବାଜୁଥିଲା ଏବଂ ଚତୁର୍ଦ୍ଦିଗକୁ ପ୍ରକମ୍ପିତ କରୁଥିଲା, ଏହି ସମୟରେ ଏକ ଉଲ୍ଲେଖଯୋଗ୍ୟ ଦର୍ଶକମଣ୍ଡଳୀଙ୍କର ମନୋରଞ୍ଜନ ପାଇଁ ୪୫ ମିନିଟର ଅଭିନୟ କରିବାକୁ ଯୁବତୀ ରାନି ପ୍ରସ୍ତୁତ ହେଉଛନ୍ତି - ସିଂଘୁରେ କୃଷକମାନଙ୍କର ଏକ ଦଳ:
"ୟେ ଆଁଶୁ ୟେ ଯଜବାତ୍ ତୁମ୍ ବେଚତେ ହୋ, ଗରିବୋଙ୍କେ ହାଲାତ୍
ତୁମ ବେଚତେ ହୋ, ଅମିରୋଁ କି ଶାମ ଗରୀବୋଙ୍କେ ନାମ୍"
(ଏହି ଲୁହ,ଏହି ବେଦନା, ଗରୀବର ଦୁର୍ଦ୍ଦଶା
ତୁମେ ଏସବୁ ନିଲାମ କର
ଧନୀର ରାତିକୁ ରଂଗୀନ କର ଗରିବର ନାମରେ)
ଏହା ୨୦୨୧ ମସିହା ସେପ୍ଟେମ୍ବର ମାସ। ଘାତକ କୋଭିଡ -୧୯ର ଦ୍ୱିତୀୟ ଲହରର ପ୍ରକୋପ କମିବା ଆରମ୍ଭ କରିଛି ଏବଂ ଦିଲ୍ଲୀ-ହରିଆଣାର ସୀମାରେ ଅବସ୍ଥିତ ସିଂଘୁରେ ନାଟ୍ୟ ପରିବେଷଣ କରିବା ପାଇଁ ୨୬ ବର୍ଷୀୟ ବିକ୍ରମ ନଟ, ତାଙ୍କର ୨୨ ବର୍ଷୀୟା ସ୍ତ୍ରୀ ଲିଲ ଏବଂ ୧୨ ବର୍ଷୀୟା ଶାଳୀ ରାନି ଆସିଛନ୍ତି।
୨୦୨୧ ମସିହା ଏପ୍ରିଲ୍ ମାସରେ କୋଭିଡ -୧୯ ମହାମାରୀ ଆରମ୍ଭରୁ ଦ୍ୱିତୀୟ ଥର ପାଇଁ ସେମାନେ ଛତିଶଗଡ଼ର ନିଜ ଗାଁ ବାରଗାଓଁକୁ ଯାଇଥିଲେ। ଯେତେବେଳେ ମୁଁ କୃଷକଙ୍କ ବିକ୍ଷୋଭ ଖବରକୁ କଭର୍ କରୁଥିଲି, ମୁଁ ସେମାନଙ୍କୁ ପ୍ରଥମେ ଦେଖା କରିବାର ପ୍ରାୟ ଏକ ମାସ ପରେ, ମାର୍ଚ୍ଚ ମାସରେ ସେମାନେ କୃଷକମାନଙ୍କ ପାଇଁ ପ୍ରଦର୍ଶନ କରିବାକୁ ସିଂଘୁ ଯାଇଥିଲେ। ସେମାନେ ବର୍ତ୍ତମାନ ମଧ୍ୟ ସେଠାରେ ନାଟ ପରିବେଷଣ କରୁଛନ୍ତି।
ରାନି ତାଙ୍କ ହାତରେ ୧୬ ପାଦ ବିଶିଷ୍ଟ କାଠ ବାଡ଼ିକୁ ଧରିଥିଲେ, ଯାହାର ଓଜନ ପ୍ରାୟ ଚାରି କିଲୋ ହେବ। ସେ ଦୁଇ ପୋଲ ମଧ୍ୟରେ ବନ୍ଧା ହୋଇଥିବା ୧୮-୨୦ ଫୁଟର ଦୋଦଲ୍ୟମାନ ଦଉଡ଼ି ଉପରେ ତାଙ୍କ ମୁଣ୍ଡରେ ତିନୋଟି ପିତ୍ତଳ ହାଣ୍ଡିକୁ ସନ୍ତୁଳିତ କରି ଅତି ସୁନ୍ଦର ଭାବରେ ଖାଲି ପାଦରେ ଚାଲନ୍ତି। ପିତ୍ତଳ ହାଣ୍ଡି ଉପରେ ଏକ ଛୋଟ ପତାକା ଉଡୁଥାଏ; ଏଥିରେ ଲେଖା ଅଛି: ନୋ ଫାର୍ମର୍ସ, ନୋ ଫୁଡ୍।
ରାନି ନଟ ତାଙ୍କ ପାଦ ତଳେ ଏକ ଥାଳି ରଖି ଦୋ ଦୁଲ୍ୟ ମାନ ଦଉ ଡ଼ି ଉପରେ ଚାଲିବାକୁ ପ୍ରସ୍ତୁତ ହୁଅନ୍ତି । ସେ ମୁଣ୍ଡରେ ପିତ୍ତଳ ହାଣ୍ଡିଗୁ ଡ଼ି କୁ ସନ୍ତୁଳିତ କରି ଏକ ଲମ୍ବା କାଠ ବା ଡ଼ି ଉପରେ ଗତି କରନ୍ତି
କିଛି ଦୂର ଚାଲିବା ପରେ ଦୁଇ ରାନି ଅନ୍ୟ ଏକ ପ୍ରପ୍, ସାଇକେଲ୍ ଚକ, ତାଙ୍କର ଉଚ୍ଚ ଦଉଡ଼ି କ୍ୟାପର୍ସ ଉପରକୁ ନେବା ପୂର୍ବରୁ ତାଙ୍କ ପାଦ ତଳେ ଏକ ପ୍ଲେଟ୍ ରଖି ଆଣ୍ଠୁ ଉପରେ ବସି ସେହି ସମାନ ଦୂରତାକୁ ପୁଣି ଥରେ ଅତିକ୍ରମ କରନ୍ତି। ଖାଲି ଭୂମିଠାରୁ ୧୦ ଫୁଟ ଉପରେ ଥିବା ସେହି ବିପଦପୂର୍ଣ୍ଣ ଦଉଡ଼ିରେ ସେ ଏକାଗ୍ର ଚିତ୍ତରେ ରହି ବାରମ୍ବାର ଦ୍ରୁତଗତିରେ ଓ ଏକ ଲୟରେ ଦୋଳାୟମାନ ରଶିରେ ଗତି କରନ୍ତି।
ବିକ୍ରମ ମୋତେ ଆଶ୍ୱାସନା ଦେଇ କୁହନ୍ତି, “ସେ ପଡ଼ିବ ନାହିଁ"। ସଙ୍ଗୀତ ଏବଂ ଲାଉଡ ସ୍ପିକରକୁ ନିୟନ୍ତ୍ରଣ କରିବା ସମୟରେ ସେ କୁହନ୍ତି, “ଏହା ଆମର ଶତାବ୍ଦୀ ପୁରୁଣା ପାରମ୍ପରିକ ନୃତ୍ୟ। ଏକ ପ୍ରତିଭା ଯାହା ପିଢିରୁ ପିଢି ଧରି ଆମ ରକ୍ତରେ ପ୍ରବାହିତ ହେଉଛି। ଆମେ ଏଥିରେ ପାରଙ୍ଗମ।"
ଦିଲ୍ଲୀଠାରୁ ୧୨୦୦ କିଲୋମିଟର ଦୂରରେ ଥିବା ଛତିଶଗଡ଼ର ଜାଞ୍ଜଗିର-ଚମ୍ପା ଜିଲ୍ଲାରୁ ଆସିଥିବା ଦଳିତ ସଂପ୍ରଦାୟର ବିକ୍ରମ ଏବଂ ତାଙ୍କ ପରିବାର ଶାରୀରିକ କୌଶଳ ପାଇଁ ଜଣାଶୁଣା ନଟ ପ୍ରବାସି କଳାକାର ଅଟନ୍ତି।
ବିକ୍ରମଙ୍କ ପତ୍ନୀ ଲିଲ ଦଉଡ଼ି ତଳେ ଚାଲୁଛନ୍ତି। ସେ ମୋତେ ଆଶ୍ୱାସନା ଦେଇଛନ୍ତି ଯେ ଯଦି ରାନି ପଡ଼ିଯାଆନ୍ତି ତେବେ ତାଙ୍କୁ ଧରିବାରେ ସେ ପାରଙ୍ଗମ। ଲିଲ କୁହନ୍ତି, "ଯେତେବେଳେ ମୁଁ ରାନିଙ୍କର ବୟସର ଥିଲି, ମୁଁ ମଧ୍ୟ ଦଉଡ଼ିରେ ନାଚୁଥିଲି।" “କିନ୍ତୁ ଆଉ କରୁ ନାହିଁ। ମୋର ଶରୀର ଏହା କରିବାକୁ ଅନୁମତି ଦେଉ ନାହିଁ।” ଲିଲଙ୍କର ସମୟ ଶେଷ ହୋଇଯାଇଛି। ସେ କୁହନ୍ତି, “ରାନି ତିନି ବର୍ଷ ବୟସରେ ଅଭ୍ୟାସ ଆରମ୍ଭ କରିଥିଲେ ଏବଂ ତାପରେ ଅଭିନୟ ଆରମ୍ଭ କରିଥିଲେ।”
ବାରାଗାଓଁର ନଟ ମୋହଲ୍ଲାରେ ରହୁଥିବା ପରିବାରଗୁଡ଼ିକ ମଧ୍ୟରେ ବିକ୍ରମଙ୍କ ପରିବାର ଭଳି ଅଳ୍ପ କେତେକ ଅଛନ୍ତି ଯେଉଁମାନେ ଦଉଡ଼ି ନୃତ୍ୟ ପାଞ୍ଚ ପୁରୁଷ ଧରି ଅଭ୍ୟାସ କରିଆସୁଛନ୍ତି ଯେ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ବିକ୍ରମ ମନେ ରଖିପାରିଛନ୍ତି। ସେମାନେ ରାଜସ୍ଥାନ, ପଞ୍ଜାବ ଏବଂ ମଧ୍ୟପ୍ରଦେଶ ଦେଇ ଯାତ୍ରା କରିବା ସମୟରେ ଟ୍ରାଫିକ୍ ଲାଇଟ୍ର ପରିବେଷଣ କରି ଜୀବିକା ନିର୍ବାହ କରୁଛନ୍ତି।
ବାମ: ଲିଲ , ରାନି (କେନ୍ଦ୍ର) ଏବଂ ବିକ୍ରମ ଚଳିତ ବର୍ଷ ପ୍ରାରମ୍ଭରେ ସିଂଘୁ ଯାଇଥିଲେ । ଡାହାଣ: ୧୨ ବର୍ଷର ରାନି , ସେ ୩ ବର୍ଷ ବୟସରେ ଉଚ୍ଚ ଦଉଡି ଉପରେ ନୃତ୍ୟାଭ୍ୟାସ କରିବା ଆରମ୍ଭ କରିଥିଲେ
ବିକ୍ରମ ବୋଧହୁଏ ୯ ବର୍ଷର ଥିଲେ ଯେତେବେଳେ ପ୍ରଥମେ ଦିଲ୍ଲୀରେ ତାଙ୍କ ଜେଜେବାପାଙ୍କ ସହ ଯୋଗ ଦେଇଥିଲେ, ଯେଉଁଠାରେ ବରିଷ୍ଠ କଳାକାର ବହୁପୂର୍ବରୁ ଅଭିନୟ କରିଆସୁଥିଲେ ସେ କୁହନ୍ତି, "ନେହେରୁ ତାଙ୍କ କୋଟ୍ରେ ଗୋଲାପ ଲଗାଇ ସେଠାକୁ ବୁଲିବାକୁ ଆସୁଥିଲେ।"
ଗତ ବର୍ଷ, ବିକ୍ରମ ଏବଂ ତାଙ୍କ ପରିବାର ପଶ୍ଚିମ ଦିଲ୍ଲୀର ପଟେଲ ନଗର ରେଳ ଷ୍ଟେସନ ନିକଟରେ ଏକ ବସ୍ତିରେ ରହୁଥିଲେ, କିନ୍ତୁ ୨୦୨୦ ମସିହା ମାର୍ଚ୍ଚ ମାସରେ ଦେଶବ୍ୟାପୀ ତାଲାବନ୍ଦ ଘୋଷଣା ହେବା ପୂର୍ବରୁ ସେମାନେ ନିଜ ନିଜ ଗାଁକୁ ଫେରି ଆସିଥିଲେ। ବିକ୍ରମ କୁହନ୍ତି, “ଆମେ ଶୁଣିଲୁ ଯେ କରୋନା ଭାଇରସ୍ ବ୍ୟାପୁଛି" "ଏବଂ ଆମ ଭଳି ଗରିବ ଲୋକଙ୍କର ଯତ୍ନ ନେବାକୁ କୌଣସି ଡାକ୍ତରଖାନା କିମ୍ବା ଡାକ୍ତର ଖାଲି ନଥିବେ, ସେମାନେ ଧନୀମାନଙ୍କ ଚିକିତ୍ସା କରିବାରେ ବ୍ୟସ୍ତ ରହିବେ। ଏହା ବ୍ୟତୀତ ଯଦି ଆମକୁ ମରିବାକୁ ପଡ଼ିବ ତେବେ ଆମେ ନିଜ ଘରେ, ଯେଉଁଠାରେ ଆମର ପିତାମାତା ଏବଂ ପରିବାର ରହୁଛନ୍ତି, ସେଠାରେ ମରିବାକୁ ପସନ୍ଦ କରିଥିଲୁ।"
୨୦୨୦ ମସିହା ନଭେମ୍ବର ମାସରେ ଏହି ପରିବାର ଦିଲ୍ଲୀ ଫେରିଥିଲେ; ଘରେ ତାଙ୍କ ରୋଜଗାରର କୌଣସି ସ୍ଥିର ଉତ୍ସ ନଥିଲା। ବିକ୍ରମ ଏମ୍ଏନ୍ଆରଇଜିଏ (ମହାତ୍ମା ଗାନ୍ଧୀ ଜାତୀୟ ନିଶ୍ଚିତ ଗ୍ରାମୀଣ ନିଯୁକ୍ତି ଯୋଜନା) ଅଧୀନରେ ଚାକିରି କରି ରୋଜଗାର କରିଥିବା ଅର୍ଥ ପର୍ଯ୍ୟାପ୍ତ ହେଉ ନଥିଲା। ସେ କୁହନ୍ତି, “ମୁଁ ଗୋଟିଏ କୋଠରୀ ଆକାର ଗାତ ଖୋଳିଥାଏ ଏବଂ ଏହାର ପ୍ରତିବଦଳରେ ମୋତେ ୧୮୦ ଟଙ୍କା ମିଳିଥାଏ। ଆମେ ବଳକା ଭାତରେ ପାଣି ମିଶାଇ ଏହାକୁ ପରେ ଖାଇଥାଉ। କୌଣସି ପ୍ରକାରେ, ମୁଁ ନଅ ମାସରେ ଆଠରୁ ନଅ ହଜାର ଟଙ୍କା ସଞ୍ଚୟ କରିବାରେ ସଫଳ ହେଇଥିଲି। ଟ୍ରେନ୍ ଯୋଗେ ଦିଲ୍ଲୀ ଫେରିବା ପାଇଁ ଆମେ ସେହି ସମସ୍ତ ଟଙ୍କା ବ୍ୟବହାର କରିଥିଲୁ। ଯେତେବେଳେ ଆମେ ଭୋକିଲା ଅନୁଭବ କରୁଥିଲୁ, ସେତେବେଳେ ଆମେ ପ୍ରତ୍ୟେକ ଏକ ଚାମଚ ଖାଦ୍ୟ ଖାଇଥାଉ, ଯେପରିକି ତାହା ଶୀଘ୍ର ଶେଷ ହେବ ନାହିଁ।”
୨୦୨୧ ମସିହାର ପ୍ରାରମ୍ଭରେ ଯେତେବେଳେ ସେମାନେ ଦିଲ୍ଲୀର ସୀମାନ୍ତରେ, ସିଂଘୁ ଏବଂ ଟିକ୍ରିରେ କୃଷକଙ୍କ ବିକ୍ଷୋଭ ବିଷୟରେ ଶୁଣିଲେ ସେତେବେଳେ ସେମାନେ ଗାଜିଆବାଦରେ ପ୍ରଦର୍ଶନ କରୁଥିଲେ। ଏହା ପରେ ସେମାନେ ସିଂଘୁରେ ରହିବା ଏବଂ ପ୍ରଦର୍ଶନ କରିବା ପାଇଁ ଆସିଲେ, ବିକ୍ଷୋଭ ସ୍ଥଳ ନିକଟରେ ଏକ ଘର ୨,୦୦୦ ଟଙ୍କା ଭଡ଼ାରେ ନେଇଥିଲେ। ଯଦିଓ ସେମାନେ କୃଷକ ପରିବାରରୁ ଆସିନାହାନ୍ତି, ବିକ୍ରମ କୁହନ୍ତି ଯେ ସେମାନେ ସେମାନଙ୍କର ସଂଘର୍ଷକୁ ବୁଝନ୍ତି। ବିକ୍ରମ କୁହନ୍ତି, “ଆମର ଜମି ଅଛି କି ନାହିଁ ଆମେ ଜାଣୁ ନାହିଁ, କିନ୍ତୁ ମୋ ପରିବାର କୁହନ୍ତି ଯେ ଆମେ ଚାଷ କରୁଥିଲୁ। ଆମର ପୂର୍ବପୁରୁଷମାନେ ଏହାକୁ ବିକ୍ରି କରିଥିଲେ କିମ୍ବା ଅନ୍ୟ କେହି ଏହାକୁ ଦଖଲ କରିନେଇଥିଲେ।”
ସିଂଘୁରେ ପରିବାରର ଅଭିଜ୍ଞତା ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ରୂପେ ଭିନ୍ନ ଥିଲା। ସେମାନଙ୍କ ପ୍ରତି ଖରାପ ବ୍ୟବହାର କରୁଥିବା ଲୋକଙ୍କ ପରି ନୁହେଁ, ଲିଲ କୁହନ୍ତି, 'ବିକ୍ଷୋଭ କରୁଥିବା କୃଷକମାନେ ଆମକୁ ବହୁତ ବଢ଼ିଆ ଆତିଥେୟତା ପ୍ରଦାନ କରିଥିଲେ'
ସେମାନେ ସାଧାରଣତଃ ବନ୍ଧାହୋଇଥିବା ଦଉଡ଼ି ଉପରେ ଚାଲି ଦୈନିକ ୪୦୦-୫୦୦ ଟଙ୍କା ରୋଜଗାର କରୁଥିଲେ କିନ୍ତୁ ସିଂଘୁରେ ସେମାନେ ଦୈନିକ ୮୦୦ ରୁ ୧୫୦୦ ଟଙ୍କା ମଧ୍ୟରେ ରୋଜଗାର କରିବା ଆରମ୍ଭ କରିଥିଲେ। ଲିଲ କୁହନ୍ତି, “ଆମେ ଟଙ୍କା ରୋଜଗାର କରିବାକୁ ଏଠାକୁ ଆସିଥିଲୁ କିନ୍ତୁ ବର୍ତ୍ତମାନ କୃଷକମାନଙ୍କ ପାଇଁ ଛିଡ଼ା ହେବାର ଆବଶ୍ୟକତାକୁ ବୁଝିପାରୁଛୁ। ଆମେ ସେମାନଙ୍କୁ ସମର୍ଥନ କରୁ। ମୁଁ ଇଶ୍ୱରଙ୍କ ନିକଟରେ ପ୍ରାର୍ଥନା କରୁଛି ଯେ ଯେଉଁ ଦାବି ସେମାନଙ୍କୁ ଏଠାକୁ ଟାଣି ଆଣିଛି ତାହା ପୂରଣ ହେଉ।" ବିକ୍ରମ ଆହୁରି ମଧ୍ୟ କହିଛନ୍ତି ଯେ ସେମାନଙ୍କ ହୃଦୟରେ ସେମାନେ ସିଂଘୁରେ କୃଷକଙ୍କ କାନ୍ଧରେ କାନ୍ଧ ମିଶାଇ ନାଟ ପ୍ରଦର୍ଶନ କରିଆସୁଛନ୍ତି। ୨୦୨୦ ମସିହା ସେପ୍ଟେମ୍ବର ମାସରେ ସଂସଦରେ ତରବରିଆ ଭାବରେ ପାରିତ ତିନୋଟି କୃଷି ଆଇନ୍ ବିରୁଦ୍ଧରେ କୃଷକମାନେ ବହୁ ମାସ ଧରି ଦୃଢପ୍ରତିଜ୍ଞ ହୋଇ ବିକ୍ଷୋଭ କରିଆସୁଛନ୍ତି।
ବିକ୍ଷୋଭ ସ୍ଥଳର କୃଷକମାନେ ଦିଲ୍ଲୀରେ ଅନ୍ୟମାନଙ୍କ ପରି ସେମାନଙ୍କ ପ୍ରତି ଭେଦଭାବ ବିଚାର କରନ୍ତି ନାହିଁ। ସେ ମନେପକାଇ କୁହନ୍ତି ଏକଦା ରାନି ଯେତେବେଳେ ପ୍ରଥମେ ସହରକୁ ଆସିଥିଲେ ଏବଂ ମେଟ୍ରୋରେ ବସିବାକୁ ଚାହୁଁଥିଲେ, କିନ୍ତୁ ଅନେକ ଚେଷ୍ଟା କରିବା ପରେ ମଧ୍ୟ ସେ ତାଙ୍କୁ ତା ଭିତରକୁ ନେଇ ପାରିନଥିଲେ। ବିକ୍ରମ କୁହନ୍ତି, “ମେଟ୍ରୋ ଗାର୍ଡମାନେ ଆମକୁ ପ୍ରବେଶ କରିବାକୁ ଅନୁମତି ଦେଲେ ନାହିଁ। ସେମାନେ କହିଥିଲେ, 'ତୁମେ ମଇଳା ଦେଖାଯାଉଛ"। ଏପରିକି ଯେତେବେଳେ ସେମାନେ ସଫା ପୋଷାକ ପିନ୍ଧିଥିଲେ ଏବଂ ମେଟ୍ରୋ ଟ୍ରେନରେ ବସିବାର ଏକମାତ୍ର ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟ ନେଇ ଆସିଥିଲେ। ସେମାନଙ୍କର ଉପକରଣ ଏବଂ ଜିନିଷଗୁଡିକୁ ଗୋଟିଏ ସ୍ଥାନରୁ ଅନ୍ୟ ସ୍ଥାନକୁ ନେବା ପାଇଁ ଶେଷରେ ସେମାନେ କିଛି ଛୋଟ ଟଣା ଗାଡି ଏକତ୍ର କଲେ ଏବଂ ସେଥିରେ ଏକ ମୋଟର ଲଗାଇଲେ। ବିକ୍ରମ କୁହନ୍ତି," “ଏହା ଆମର ମେଟ୍ରୋ ଥିଲା ଆମର ନିଜର ଗାଡିରେ ଅଛୁ, ଆମେ ଏଥିରେ ବସି ଦିଲ୍ଲୀ ବୁଲୁଛୁ।"
ବିକ୍ରମ କୁହନ୍ତି, “ଯେତେବେଳେ ଆମେ ପାର୍କ ଏବଂ ବଜାର ସ୍ଥାନଗୁଡ଼ିକରେ ପ୍ରଦର୍ଶନ କରିବାକୁ ଚେଷ୍ଟା କରୁ, ଲୋକମାନେ ସେଠାରୁ ଆମକୁ ଘଉଡ଼େଇ ଦିଅନ୍ତି। ଯେତେବେଳେ ଯାନବାହନଗୁଡ଼ିକ ଟ୍ରାଫିକ୍ ଲାଇଟ୍ ରେ ଅଟକିଯାଏ, ଏବଂ ଆମେ ଜଙ୍କସନରେ ପ୍ରଦର୍ଶନ କରୁ, ଯାତ୍ରୀମାନଙ୍କଠାରୁ ୧୦ ଟଙ୍କା ଲେଖାଏଁ ପାଇ ଆମେ ଖୁସି ହୋଇଥାଉ। କିନ୍ତୁ ବେଳେବେଳେ ଆମେ ମଧ୍ୟ ଏଥିରୁ ବଞ୍ଚିତ ହୋଇଥାଉ। ଲୋକମାନେ ଆମକୁ ସ୍ଥାନ ପରିତ୍ୟାଗ କରିବାକୁ କୁହନ୍ତି"।
ତେବେ, ସିଂଘୁରେ ପରିବାରର ଅଭିଜ୍ଞତା ସଂପୂର୍ଣ୍ଣରୂପେ ଭିନ୍ନ ଥିଲା। ସେମାନଙ୍କ ପ୍ରତି ଖରାପ ବ୍ୟବହାର କରୁଥିବା ଲୋକଙ୍କ ପରି ନୁହେଁ, ଲିଲ କୁହନ୍ତି, “ବିକ୍ଷୋଭ କରୁଥିବା କୃଷକମାନେ ଆନନ୍ଦର ସହିତ ଆମର ସ୍ୱାଗତ ସତ୍କାର କରିଥିଲେ”। “ସେମାନେ ଆମକୁ ସେମାନଙ୍କର ପରିବାର ସଦସ୍ୟ ପରି ଖାଇବାକୁ ଦିଅନ୍ତି। ଆମେ ପ୍ରଦର୍ଶନ କରୁଥିବା ଅନ୍ୟ ସ୍ଥାନଗୁଡ଼ିକ ପରି, ଏଠାରେ କେହି ଆମକୁ ଗାଳି ଦିଅନ୍ତି ନାହିଁ। ଏଠାରେ ଆମେ ଯେପରି ସମ୍ମାନ ପାଇଛୁ ସେହିପରି ସମ୍ମାନ ଆମେ ଅନ୍ୟ କୌଣସି ସ୍ଥାନରେ ପାଇନାହୁଁ।”
ରାନୀଙ୍କ ମୁଣ୍ଡରେ ଥିବା ହାଣ୍ଡି ଉପରେ ଉଡୁଥିବା ପତାକାରେ ଲେଖାଯାଇଛି , ‘ନୋ ଫାର୍ମର୍ସ, ନୋ ଫୁଡ୍’। ଏହା ବିକ୍ଷୋଭ କରୁଥିବା ଚାଷୀଙ୍କ ସହ ନଟ ପରିବାରର ଏକତାକୁ ଦର୍ଶାଏ
ଲିଲ କୁହନ୍ତି, "ଦୁନିଆ ଆମକୁ ବୁଝେ ନାହିଁ। ଗଣମାଧ୍ୟମ ଆମକୁ ଘୃଣା ଦୃଷ୍ଟିରେ ଦେଖେ। ସେଥିପାଇଁ ଆମେ ସେମାନଙ୍କ ସହ କଥାବାର୍ତ୍ତା କରୁନାହୁଁ"। “ଏବଂ ସେଥିପାଇଁ ପୋଲିସ ଆମକୁ ଜେଲରେ ବନ୍ଦ କରିଦେବା ପରି ପରିଣାମର ସମ୍ମୁଖୀନ ହେଉଛୁ। ଜେଲ ଭିତରେ, ଆମର ଶରୀର, ଏବଂ ସେମାନଙ୍କର, ଲାଠି।”
ବିକ୍ରମ ଅଭିଯୋଗ କରି କୁହନ୍ତି, ଥରେ ଯେତେବେଳେ ସେମାନେ ସିଂଘୁଠାରୁ ପ୍ରାୟ ସାତ କିଲୋମିଟର ଦୂରରେ ଥିବା ନରେଲାରେ ପ୍ରଦର୍ଶନ କରୁଥିଲେ, “ପୋଲିସ୍ ଆସି ଆମର ଦୁଇ ଦିନର କଷ୍ଟ ଉପାର୍ଜିତ ଟଙ୍କା ନେଇ କହିଲା, ଆମେ ନିଜର ଜୀବନ ସହିତ ଖେଳୁଛୁ”। ଆଉଥରେ ଚୋରି ସନ୍ଦେହରେ ତାଙ୍କୁ ଗାଜିଆବାଦର ଏକ ଜେଲକୁ ନିଆଯାଇଥିଲା। ସେ ପୋଲିସକୁ କହିଲେ, “ଅଗର ଚୁରାନା ହୋଗା ତୋ ଅମ୍ବାନୀ କା ଆଲମିରା ଚୁରାଏଙ୍ଗେ” ("ଯଦି ମୁଁ ଚୋରି କରିବାକୁ ଚାହିଁଥାନ୍ତି ତେବେ ମୁଁ ଅମ୍ବାନି ଲକର ଚୋରାଇବାକୁ ଯାଇଥାନ୍ତି")। "କିନ୍ତୁ ମୋତେ ନିର୍ଦ୍ଦୟ ଭାବରେ ମାଡ଼ ଦିଆଯାଇଥିଲା।"
କୃଷକମାନେ ଭିନ୍ନ ଅଟନ୍ତି। ବିକ୍ରମ କୁହନ୍ତି, “ସେମାନେ ଆମ ବିରୋଧରେ କୌଣସି କଥା କୁହନ୍ତି ନାହିଁ କିମ୍ବା ସ୍ଥାନ ଖାଲି କରିବାକୁ କୁହନ୍ତି ନାହିଁ। ବିକ୍ରମ କୁହନ୍ତି, "ମଞ୍ଚରେ ଯେତେବେଳେ ପାଥ୍ [ଗୁରୁ ଗ୍ରନ୍ଥ ସାହିବଙ୍କ ପାଠ] ଅନୁଷ୍ଠିତ ହୁଏ, ସେତେବେଳେ ସେମାନେ ଭଦ୍ର ଭାବରେ ଆମ ଲାଉଡ ସ୍ପିକରର ଭଲ୍ୟୁମକୁ କମାଇବାକୁ କୁହନ୍ତି"।
ସିଂଘୁରେ ଏହି ପରିବାରର ରହିବା ପାଞ୍ଚ ମାସ ପରେ ଶେଷ ହୋଇଥିଲା, ଯେତେବେଳେ ମହାମାରୀର ଦ୍ୱିତୀୟ ଲହରରୁ ରକ୍ଷା ପାଇବା ପାଇଁ ସେମାନଙ୍କୁ ନିଜ ଗାଁକୁ ଯିବାକୁ ପଡିଥିଲା। ବର୍ତ୍ତମାନ, ସେପ୍ଟେମ୍ବର ମାସରେ ଫେରିବା ପରେ ସେମାନେ ଭଡ଼ା ନେଇଥିବା ଘର ଆଉ ଉପଲବ୍ଧ ନଥିଲା। ବିକ୍ଷୋଭ ସ୍ଥଳରେ କୃଷକମାନଙ୍କ ଦ୍ୱାରା ନିର୍ମିତ ଛୋଟ ଘର ଏବଂ ତମ୍ବୁଗୁଡ଼ିକ ସେଠାରେ ସେହିପରି ରହିଛି; ଟ୍ରାକ୍ଟର ଏବଂ ଟ୍ରଲି ସାହାଯ୍ୟରେ ଲୋକମାନେ ନିଜ ଗାଁ ଏବଂ ସାଇଟ୍ ମଧ୍ୟରେ ଯାତାୟତ ଜାରି ରଖିଛନ୍ତି। କିନ୍ତୁ କୃଷି ଋତୁ ଚାଲିଛି, ତେଣୁ ପୂର୍ବ ମାସ ଅପେକ୍ଷା ସିଂଘୁରେ କମ୍ ଲୋକ ଅଛନ୍ତି - ଯେଉଁଥିପାଇଁ ପ୍ରଦର୍ଶନକାରୀଙ୍କ ସ୍ୱଳ୍ପ ଆୟ ଅଳ୍ପ ହ୍ରାସ ପାଇଛି।
ଟିକିଏ ଅଧିକ ରୋଜଗାର କରିବା ପାଇଁ ସେମାନେ ନିକଟବର୍ତ୍ତୀ ଅଞ୍ଚଳକୁ ଯାଉଥିବାବେଳେ ବିକ୍ରମ, ଲିଲ ଏବଂ ରାନି ସିଂଘୁ ନିକଟରେ ରହୁଛନ୍ତି। ଦୀର୍ଘ ଦିନର ସଂଗ୍ରାମ ସହିତ ନିଜର ସଂହତି ରକ୍ଷା କରିବା ପାଇଁ ସେମାନେ କୃଷକମାନଙ୍କ ପାଇଁ ସପ୍ତାହରେ ତିନି ଦିନ ପ୍ରଦର୍ଶନ କରନ୍ତି।
ଅନୁବାଦ: ଓଡ଼ିଶାଲାଇଭ୍
