কচ্ছৰ সৰোবৰ আৰু এটা প্ৰেমকাহিনী

এই গীতটো ২০০ বছৰ পুৰণি। জনপ্ৰিয় কচ্ছী গীতটোত দুজন প্ৰেমিক-প্ৰেমিকা হামীৰ আৰু হামলিৰ কাহিনী কোৱা হৈছে। তেওঁলোকৰ পৰিয়ালে তেওঁলোকৰ প্ৰেমক অস্বীকাৰ কৰিছিল আৰু সেয়ে ভূজৰ হামিচাৰ সৰোবৰৰ পাৰত তেওঁলোক দুজনে গোপনে লগ কৰিছিল। কিন্তু এদিনাখন প্ৰেমাস্পদক লগ কৰিবলৈ অহা বাটত হামীৰক পৰিয়ালৰ মানুহে দেখা পায়। তেওঁ পলাবলৈ চেষ্টা কৰে যদিও তেওঁক খেদি নি হত্যা কৰা হয়। এই গীতটোত হামলিয়ে কেনেকৈ সৰোবৰৰ পাৰত প্ৰেমিক হামীৰলৈ বাট চাই আছে, তাৰেই বেজাৰ ফুটি উঠিছে।

পৰিয়ালে কিয় অনুমতি নিদিলে?

গীতৰ কথাখিনি ৰচুদা শৈলীৰ। গীতটোত এই কথাৰ অনুমান কৰিব পাৰি যে ল’ৰাটোৰ হত্যাত জাত-পাতৰ ভূমিকা আছে। কিন্তু প্ৰায়ভাগ কচ্ছী পাঠকে গীতটোত মহিলা এগৰাকীয়ে তেওঁৰ প্ৰেমিকাক হেৰুওৱাৰ বেদনাৰ প্ৰকাশ হিচাপেহে এই গীতটো বিশ্লেষণ কৰে। কিন্তু এই বিশ্লেষণত সেই পদুলিমুখ, চাৰিআলিটো আৰু ঘটনাৰ পিছত লগা হৈ-চৈৰ কথা উপেক্ষা কৰা হৈছে।

এইটো সুৰবাণী নামে কচ্ছী মহিলা বিকাশ সংগঠন পৰিচালিত সমবায় অনাতাঁৰ কেন্দ্ৰই ২০০৮ত বাণীবদ্ধ কৰা ৩৪১ টা গীতৰ মাজৰ এটা। কে.এম.ভি.এছ.ৰ যোগেদি গীতৰ এই সংগ্ৰহ পাৰিয়ে পাইছিল। এই গীতবোৰত অঞ্চলটোৰ সাংস্কৃতিক, ভাষিক আৰু সাংগীতিক বৈচিত্ৰ সোমাই আছে। এই সংগ্ৰহে কচ্ছৰ সাংগীতিক পৰম্পৰা ধৰি ৰখাত সহায় কৰিছে, যি পৰম্পৰা বৰ্তমান লুপ্ত হোৱাৰ দিশে গৈ আছে।

পাৰিত প্ৰকাশিত এই গীতটো কচ্ছৰ ভাচাউ তালুকৰ ভাৱনা ভিলে গাইছে। অঞ্চলটোৰ বিবাহ উৎসৱত প্ৰায়ে ৰচুদা বজোৱা হয়। ৰচুদা একধৰণৰ কচ্ছী লোকনৃত্য য’ত মহিলাই ধুলীয়া এজনক কেন্দ্ৰ কৰি গীত গাই নাচে। ছোৱালীৰ বিয়াত মাক-দেউতাকে গহণা-গাঁঠৰি কিনোতে ধাৰত পোত যায়। হামীৰীঅ’ৰ মৃত্যুৰ পিছত হামলিয়ে সেই অলংকাৰবোৰ পিন্ধাৰ অধিকাৰ হেৰুৱাই পেলালে আৰু গীতটোত তাইৰ ত্যাগ আৰু ধাৰৰ প্ৰসংগ আছে।

প্ৰীতি চনি, অৰুণা ধোলকিয়া, কে.এম.ভি.এছ.ৰ সচিব, অমদ চামেজা, কে.এম.ভি.এছ.ৰ প্ৰকল্প সমন্বয়কক তেওঁলোকৰ সহায়-সহযোগিতাৰ কাৰণে আৰু গুজৰাটী অনুবাদত সহায়ৰ বাবে ভাৰতীবেন গ’ৰলৈ ধন্যবাদ।

অনুবাদ: পংকজ দাস