"అమ్మీ, మళ్ళీ బడి ఎప్పుడు తెరుస్తారు?" అడిగింది మునియా. జనపనార మొక్కలు నాటే పనిలో నిమగ్నమై ఉన్న సహారా, ఆ పని చివరికొచ్చింది. ఆమె 10-దశాంశ భూమిలో ఇవి తీరిక దొరకని రోజులు. కూతురి ప్రశ్నలు వినడానికి ఆమెకు సమయం లేదు.
"బడులెందుకు తెరవరు...?" మునియా అదే ప్రశ్న వేస్తూనే ఉంది. ఇక ఆగలేక సహారా తన పని ఆపేసి వెనుదిరిగి, చిరాకును అణచుకుంటూ, “ దేఖిష్ నా కీ గరొమ్ [ఎంత వేడిగా ఉందో నీకు కనిపించడంలేదా?" ఎనిమిది నెలలుగా ఒక్క చుక్క కూడా వాన పడలేదు." అంది.
"అయితే వాళ్ళు ఎసి ఎందుకు పెట్టుకోవటంలేదు?" మునియా ప్రశ్నలడుగుతూనే ఉంది.
" సర్కార్ [ప్రభుత్వం] దగ్గర డబ్బుల్లేవు," సహారా సహనం సన్నగిల్లిపోతోంది.
"అయితే, బడొలోక్ ఇంగ్లీష్ బడులకు [సంపన్నుల కోసం ఉన్న ఇంగ్లిష్ మీడియం బడులు] అన్ని ఎసిలు ఎక్కడనించి వచ్చాయి?"
సహారా జవాబు చెప్పకుండా సాయంత్రం వరకూ పనిలోనూ మౌనంలోనూ కూరుకుపోయింది. ఈరోజు ఆమె తన పనిని మధ్యలోనే వదిలేసి మునియాతో కలిసి ఇంటికెళ్ళాల్సివచ్చింది. ఈ రోజు వోటు వేసే రోజు. తనని పట్టుకుని వేలాడుతోన్న ఎనిమిదేళ్ళ కూతురితో కలిసి సహారా వోటు వేసేందుకు ప్రాథమిక పాఠశాలవైపుకు వడివడిగా నడిచింది.
"మనం వోటెందుకు వెయ్యాలి అమ్మీ?" మునియా ఈ రోజు ఆపకుండా ప్రశ్నలు వేస్తూనే ఉంది. ఇప్పటికైతే విషయం మారినందుకు సహారా కొంచం ఊపిరి పీల్చుకుంది, కానీ తన కూతురి మాటల్ని పట్టించుకోలేనంతగా అలసిపోయి ఉందామె.
"మొన్నొకరోజు నేను టీవీలో విన్నాను. వాళ్ళకి ముస్లిముల వోట్లు అవసరం లేదని ఒక పెద్ద నాయకుడు చెప్తున్నాడు! మనం ముస్లిములమే కదా అమ్మీ, మరి మనం ఎందుకు వోటెయ్యాలి?"
సహారా నడుస్తున్నదల్లా మధ్యదారిలో ఆగిపోయి ఆ పసిదాని వైపు తదేకంగా చూసింది. మునియాకు అమ్మ విరసంగా చూస్తోన్న ఆ చూపుకు అర్థం తెలుసు. అందుకే నోరు మూసేసింది.
Indian Election
1. Freebies
Election
days make our poverty bare –
Laxmi
Bhandar for Muniyaa's mother
Cycle
for Muniyya's father.
Free
dresses for Muniyya in school.
What
does Muniyaa need?
The
manifestos never know.
The
dilapidated school buildings
now
shelter goats.
Rats
run amok
on
the scaffoldings of factory floors.
Leaders
give freebies.
and
gobble up our jobs.
2. Language
The
leaders play scrabble on the election board.
Time
runs fast.
They
have a winning concoction at last:
Language
sliced into little pieces,
marinated
in hatred,
served
on platters glazed
for
television viewers
and
WhatsApp chatters
3. God-crazy
(
Hum e vote dijiye
Hum mandir banayenge
Vote for us
We will build Temples)
I
see the gods winning…
gods
of a certain religion
partisan
gods
gods
that live in their houses
gods
that don't visit our homes
or
roam our streets.
Gods
that don't know hunger
or
inflation or what it means
to
want our daughters’ education.
Don't
blame me now
for
being blasphemous
or
an atheist.
I
see all the leaders fighting
this
battle over gods –
talking
to priests not people.
They
visit the temples
not
worshiping shanties.
They
fight over gods –
their
gods versus our gods!
Tomorrow,
it will be gods’ victory.
Oh,
inflation, starvation, poverty!
Oh, democracy!
దేశంలో ఎన్నికలు
1. ఉచితాలు
ఎన్నికలు మన బీదరికాన్ని నగ్నంగా చూపెడతాయి --
మునియా తల్లికి ఓ లక్ష్మీ భాండార్
మునియా తండ్రికి ఓ సైకిలు
బడిలో మునియాకు ఉచిత స్కూల్ డ్రెస్సులు
అది సరే
మునియాకు ఏం కావాలో?
మేనిఫెస్టోలకు ఎప్పటికీ తెలియదు.
పాడుబడ్డ బడి భవనాలు
గొర్లు, మేకలకు ఆశ్రయమిస్తాయి
కార్మికుల కర్మాగారపు అంతస్తులలో
ఎలుకలు యథేచ్ఛగా పరుగులు తీస్తుంటాయి
నాయకులు ఉచితాలు పంచి
ఉద్యోగాలు ఊడబెరుకుతారు
2. భాష
ఎన్నికల బల్ల మీద
నాయకులు పిచ్చి రాతలు రాస్తారు
కాలం వేగంగా పరుగులుపెడుతుంది
చివరకు వారికొక విజయతంత్రం ఉంటుంది:
మధురమైన భాషను చిన్న ముక్కలుగా కత్తిరించి,
ద్వేషంలో ఊరబెట్టి
టీవీ ప్రేక్షకులకు, వాట్సాప్ యోధులకు
తళతళ మెరిసే పళ్ళేల్లో వడ్డిస్తారు
3. దైవ-స్వామ్యం
హమేఁ
వోట్ దీజియే
హమ్
మందిర్ బనాయేంగే
[మాకు వోటేయండి
మేం మందిరాల్ని నిర్మిస్తాం]
దేవుళ్ళు గెలవడాన్ని చూస్తున్నా...
ఒక మతపు దేవుళ్ళు
పక్షపాత దేవుళ్ళు
తమ ఇండ్లకే పరిమితమైన దేవుళ్ళు
మన ఇండ్లకు రాని
మన వీధుల్లో తిరుగని దేవుళ్ళు.
ఆకలి తెలియని దేవుళ్ళు
ద్రవ్యోల్బణమంటే అర్థం తెలియని
మన కూతుళ్ళకు చదువులు అవసరమని తెలియని దేవుళ్ళు
నేనేదో దైవదూషణ చేస్తున్నానని
నాస్తికురాలినని
ఇప్పుడు నన్ను నిందించొద్దు.
దేవుళ్ళ పేరిట పోరాటాలు చేస్తోన్న
నాయకుల్ని చూస్తున్నాను --
వాళ్ళు పూజారులతో తప్ప ప్రజలతో మాట్లాడరు
వాళ్ళు మందిరాల్ని తప్ప
మురికివాడలను సందర్శించరు
దేవుళ్ళ పేరుతో యుద్ధాలు చేస్తారు వాళ్ళు --
వాళ్ళ దేవుళ్ళు గొప్పవాళ్ళా, మన దేవుళ్ళా!
రేపు దేవుడిదే విజయం.
చివరకు మిగిలేది
ద్రవ్యోల్బణం, ఆకలి, పేదరికం!
అయ్యో, ప్రజాస్వామ్యమా!
మళ్ళీ అదేమిటి!
కవితానువాదం: ఉదయమిత్ర
వచనానువాదం: సుధామయి సత్తెనపల్లి
