یہ پرندوں کو مخاطب لوک گیتوں کی سیریز کا ایک گیت ہے، اور اس میں ان کے ذریعے اپنے محبوب کو یاد کیا گیا ہے۔ گیت میں ہماری ملاقات گلابی چونچ والے طوطے (سُڈلا) سے ہوتی ہے، جو عام طور پر اس علاقے میں پایا جاتا ہے اور آم، جامن اور کھرنی یا رائن جیسے پھل کھاتا ہے۔ گانے میں مختلف قسم کے زیورات کا بھی ذکر ملتا ہے، جو شادی شدہ عورتیں پہنتی ہیں۔ عورت طوطے کے بہانے اپنے محبوب سے زیور لانے کی درخواست کرتی ہے، جس میں محبت کا پیغام چھپا ہے اور شادی کی دعوت ہے۔

بھدریسر گاؤں کے جُما واگھیر کے ذریعے پیش کردہ یہ گیت اکثر کچھّ کی شادیوں میں گایا جاتا ہے۔

بھدریسر کے جُما واگھیر کی آواز میں یہ لوک گیت سنیں

કચ્છી

કારે ઊનારે સૂડલા પખી ઘેલી ગૂજરાત
આમૂં જાંભૂં ને રેણ મિઠી, સૂડલા પખી ઘેલી ગૂજરાત.
પગ પિરમાણે સૂડલા પખી કડલા ઘડાય (૨)
કાંભી એ તે હીરલા જડાઈયાં સૂડલા પખી કચ્છડો બારે માસ
કારે ઊનારે સૂડલા પખી ઘેલી ગૂજરાત
હથ પિરમાણે સૂડલા પખી મુઠીયો ઘડાય
બંગલીએ તેં હીરલા જડાઈયાં, સૂડલા પખી કચ્છડો બારે માસ
કારે ઊનારે સૂડલા પખી ઘેલી ગૂજરાત
ડોક પિરમાણે સૂડલા પખી હારલો ઘડાય
હાંસડી તે હીરલા જડાઈયાં સૂડલા પખી કચ્છડો બારે માસ
કારે ઊનારે સૂડલા પખી ઘેલી ગૂજરાત
_નક પિરમાણે સૂડલા પખી નથડી ઘડાય
ડામણી તે હીરલા જડાઈયાં સૂડલા પખી કચ્છડો બારે માસ
કારે ઊનારે સૂડલા પખી ઘેલી ગૂજરાત
આમૂં જાભૂં ને રેણ મિઠી સૂડલા પખી કચ્છડો બારે માસ.

اردو

بے رحم گرمی کے دن
سبز طوطے جیتیں گجرات کا من۔
پورا موسم دعوت اڑائیں،
آم، جامن، میٹھے کھرنی کھائیں،
رنگیلے کچھّ کے سبز طوطے۔
میرے پیروں میں کڑا پہناؤ
ہیرے جڑی کامبھی دلاؤ،
رنگیلے کچھّ کے سبز طوطے۔
بے رحم گرمی کے دن
سبز طوطے جیتیں گجرات کا من۔
انگلیوں میں مُٹھیو پہناؤ
ہیرے کی بنگڑی سے میرا ہاتھ سجاؤ،
رنگیلے کچھّ کے سبز طوطے۔
بے رحم گرمی کے دن
سبز طوطے جیتیں گجرات کا من۔
میرا گلا سجاؤ، ہارلو بنواؤ،
ہیرے کی ہانسڑی دلواؤ،
رنگیلے کچھّ کے سبز طوطے۔
بے رحم گرمی کے دن
سبز طوطے جیتیں گجرات کا من۔
میری ناک میں نتھنی پہناؤ
سر پر ہیرے کی دامڑی اوڑھاؤ،
رنگیلے کچھّ کے سبز طوطے۔
بے رحم گرمی کے دن
سبز طوطے جیتیں گجرات کا من۔
پورا موسم دعوت اڑائیں،
آم، جامن، میٹھے کھرنی کھائیں،
رنگیلے کچھّ کے سبز طوطے۔

PHOTO • Priyanka Borar

گیت کی قسم: لوک گیت

موضوع: شادی کے گیت

گیت: ۱۱

گیت کا عنوان: کارے اونارے سُڈلا پکھی گھیلی گجرات

گلوکار: جُما واگھیر، بھدریسر گاؤں، مُندرا تعلقہ

استعمال کیے گئے ساز: ڈرم، ہارمونیم، بینجو

ریکارڈنگ کا سال: ۲۰۱۲، کے ایم وی ایس اسٹوڈیو

کمیونٹی ریڈیو اسٹیشن ’سُر وانی‘ نے ایسے ۳۴۱ لوک گیتوں کو ریکارڈ کیا ہے، جو کچھّ مہیلا وکاس سنگٹھن (کے ایم وی ایس) کے توسط سے پاری کے پاس آیا ہے۔ ایسے مزید گیت سننے کے لیے اس پیج پر جائیں: رن کے گیت: کچھی لوک گیتوں کا مجموعہ

پریتی سونی، کے ایم وی ایس کی سکریٹری ارونا ڈھولکیا اور کے ایم وی ایس کے پروجیکٹ کوآرڈینیٹر امد سمیجا کا ان کے تعاون کے لیے خاص شکریہ، اور بھارتی بین گور کا ان کے قیمتی تعاون کے لیے تہ دل سے شکریہ۔

مترجم: محمد قمر تبریز

Text : Pratishtha Pandya

प्रतिष्ठा पांड्या, पारी में बतौर वरिष्ठ संपादक कार्यरत हैं, और पारी के रचनात्मक लेखन अनुभाग का नेतृत्व करती हैं. वह पारी’भाषा टीम की सदस्य हैं और गुजराती में कहानियों का अनुवाद व संपादन करती हैं. प्रतिष्ठा गुजराती और अंग्रेज़ी भाषा की कवि भी हैं.

की अन्य स्टोरी Pratishtha Pandya
Illustration : Priyanka Borar

प्रियंका बोरार न्यू मीडिया की कलाकार हैं, जो अर्थ और अभिव्यक्ति के नए रूपों की खोज करने के लिए तकनीक के साथ प्रयोग कर रही हैं. वह सीखने और खेलने के लिए, अनुभवों को डिज़ाइन करती हैं. साथ ही, इंटरैक्टिव मीडिया के साथ अपना हाथ आज़माती हैं, और क़लम तथा कागज़ के पारंपरिक माध्यम के साथ भी सहज महसूस करती हैं व अपनी कला दिखाती हैं.

की अन्य स्टोरी Priyanka Borar
Translator : Qamar Siddique

क़मर सिद्दीक़ी, पीपुल्स आर्काइव ऑफ़ रुरल इंडिया के ट्रांसलेशन्स एडिटर, उर्दू, हैं। वह दिल्ली स्थित एक पत्रकार हैं।

की अन्य स्टोरी Qamar Siddique