‘ମୋ ସ୍ତ୍ରୀ କେମିତି ସଂକ୍ରମିତ ହେଲେ?’

ଗତ ତିନି ବର୍ଷ ଭିତରେ ଚିକିତ୍ସା ପାଇଁ ଆପଣ କେତେଟା ହାସପାତାଳକୁ ଯାଇଛନ୍ତି ?

ଏହି ପ୍ରଶ୍ନ ଶୁଣିବା ମାତ୍ରେ ହିଁ ସୁଶୀଳା ଦେବୀ ଏବଂ ତାଙ୍କ ସ୍ୱାମୀ ମନୋଜ କୁମାରଙ୍କ ମୁହଁରେ କ୍ଳାନ୍ତି ଓ ନୈରାଶ୍ୟର ଏକ କଳାବାଦଲ ଘୋଟିଯାଏ । ୨୦୧୭ ମସିହା ଜୁନ୍‌ ମାସରେ ବାନ୍ଦିକୁଇ ସହରର ମଧୁର ହସ୍‌ପିଟାଲରେ ସୁଶୀଳା ଦେବୀଙ୍କର ପ୍ରଥମ ନସବନ୍ଦୀ (ଏକ ବନ୍ଧ୍ୟାକରଣ ପ୍ରକ୍ରିୟା) ହେବା ପରଠାରୁ, ଉଭୟ ପତିପତ୍ନୀ (ଏଠାରେ ସେମାନଙ୍କ ନାଁ ବଦଳାଇ ଦିଆଯାଇଛି) ହାସପାତାଳ, ଡାକ୍ତରୀ ପରୀକ୍ଷା ଏବଂ ରୋଗ ଚିହ୍ନଟ ସଂପର୍କରେ ବିରୋଧାଭାସ ଜଡ଼ିତ ରିପୋର୍ଟର ସଂଖ୍ୟା ଗଣିବା ଭୁଲିଯାଇଛନ୍ତି।

ବିବାହର ୧୦ ବର୍ଷ ଭିତରେ ତିନିଟି ଝିଅ ଜନ୍ମ ହେବା ପରେ ଚତୁର୍ଥ ସନ୍ତାନ ରୂପରେ ପୁଅଟିଏ ଜନ୍ମ ନେଇଥିଲା । ବର୍ଷକ ପରେ ୨୭ ବର୍ଷୀୟା ସୁଶୀଳାଙ୍କର ଗର୍ଭନିରୋଧ ଅସ୍ତ୍ରୋପଚାର କରାଇବା ଲାଗି ଏହି ଦମ୍ପତି ସ୍ଥିର କରିଥିଲେ ଏବଂ ସେମାନଙ୍କ ପାରିବାରିକ ଜୀବନ ଆଉ ଟିକେ ଭଲରେ କଟିବ ବୋଲି ଆଶା ରଖିଥିଲେ। ରାଜସ୍ଥାନର ଦୌସା ତହସିଲ ଅନ୍ତର୍ଗତ ତାଙ୍କ ଗାଁ ଧାନି ଜାମାରୁ ମାତ୍ର ତିନି କିଲୋମିଟର ଦୂର କୁନ୍ଦଲ ଗାଁରେ ସରକାରୀ ସର୍ବସାଧାରଣ ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ କେନ୍ଦ୍ର (PHC) ଥିବା ସତ୍ତ୍ୱେ ୨୦ କିଲୋମିଟର ଦୂର ବାନ୍ଦିକୁଇର ଏକ ଘରୋଇ ହାସପାତାଳ ହିଁ ସେମାନଙ୍କର ପ୍ରଥମ ପସନ୍ଦ ଥିଲା ।

ଜଣେ ମାନ୍ୟତାପ୍ରାପ୍ତ ସାମାଜିକ ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ କର୍ମୀ (ଆଶା) ୩୧ ବର୍ଷୀୟା ସୁନୀତା ଦେବୀ କହନ୍ତି, “ସାଧାରଣତଃ ଶୀତ ମାସରେ ହିଁ (ସରକାରୀ) ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ କେନ୍ଦ୍ରରେ ବନ୍ଧ୍ୟାକରଣ ଅସ୍ତ୍ରୋପଚାର ଶିବିର ଆୟୋଜିତ ହୋଇଥାଏ । ଶୀତ ଦିନରେ ଏହି ପ୍ରକ୍ରିୟା କରାଇ ନେବାକୁ ମହିଳାମାନେ ପସନ୍ଦ କରନ୍ତି, କାରଣ ଏହି ସମୟରେ କ୍ଷତ ସ୍ଥାନ ଶୀଘ୍ର ଶୁଖିଥାଏ । ଗ୍ରୀଷ୍ମ ଦିନରେ ସେମାନେ ଏହା କରାଇବାକୁ ଚାହିଁଲେ ଆମେ ସେମାନଙ୍କୁ ଦୌସା ଓ ବାନ୍ଦିକୁଇର ବେସରକାରୀ ହାସପାତାଳକୁ ନେଇଯାଉ।” ସେ ଏହି ଦମ୍ପତିଙ୍କୁ ସାଙ୍ଗରେ ନେଇ ୨୫ ଶଯ୍ୟା ବିଶିଷ୍ଟ ଏକ ସାଧାରଣ ହାସପାତାଳ-ମଧୁର ହସ୍‌ପିଟାଲକୁ ଯାଇଥିଲେ । ରାଜ୍ୟ ସରକାରଙ୍କର ଏକ ପରିବାର କଲ୍ୟାଣ ଯୋଜନାରେ ଏହା ପଞ୍ଜୀକୃତ ହୋଇଛି ଏବଂ ତେଣୁ ସୁଶୀଳାଙ୍କ ଗର୍ଭନିରୋଧ ଅସ୍ତ୍ରୋପଚାର ଲାଗି କୌଣସି ଦେୟ ଦେବାକୁ ପଡ଼ି ନଥିଲା । ତା’ ବଦଳରେ ତାଙ୍କୁ ୧,୪୦୦ ଟଙ୍କାର ପ୍ରୋତ୍ସାହନ ରାଶି ମିଳିଥିଲା ।

ଅସ୍ତ୍ରୋପଚାରର କିଛି ଦିନ ପରେ, ସୁଶୀଳାଙ୍କର ମାସିକ ଋତୁସ୍ରାବ ହୋଇଥିଲା ଏବଂ ତା ସହିତ ଆରମ୍ଭ ହୋଇଥିଲା ଅସହ୍ୟ ଯନ୍ତ୍ରଣା ଏବଂ କ୍ଳାନ୍ତିର ଏମିତି ଏକ ଅଧ୍ୟାୟ, ଯାହା ପରବର୍ତ୍ତୀ ତିନି ବର୍ଷ ଯାଏଁ ଲାଗି ରହିବାର ଥିଲା ।

ତାଙ୍କ ସ୍ୱାମୀ, ୨୯ ବର୍ଷୀୟ ମନୋଜ କହନ୍ତି, “ପ୍ରଥମେ ଯେତେବେଳେ ଯନ୍ତ୍ରଣା ହେଲା, ମୁଁ ତାଙ୍କୁ ଘରେ ଥିବା ପେନ୍‌କିଲର୍‌ ଦେଲି । ଏଥିରୁ ଯନ୍ତ୍ରଣାର କିଛିଟା ଉପଶମ ହେଲା । ପ୍ରତି ମାସରେ ଯେତେବେଳେ ବି ତାଙ୍କର ମାସିକ ଋତୁସ୍ରାବ ହୁଏ ସେ କାନ୍ଦି ପକାନ୍ତି।”

ସୁଶୀଳା୮ମ ଶ୍ରେଣୀ ଯାଏଁ ପାଠ ପଢ଼ିଥିବା ଜଣେ ଗୃହିଣୀ ଏବଂ ସେ କହନ୍ତି “କଷ୍ଟ ବଢ଼ିବାରେ ଲାଗିଲା ଏବଂ ଅତ୍ୟଧିକ ରକ୍ତସ୍ରାବ ଯୋଗୁଁ ମତେ ବାନ୍ତି ମାଡ଼ିଲା ଭଳି ଲାଗିଲା । ସବୁ ସମୟରେ ମତେ ଦୁର୍ବଳ ଲାଗିଲା ।”

ତିନି ମାସ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଏଭଳି ଚାଲିବା ପରେ, ଦ୍ୱିଧାଗ୍ରସ୍ତ ଭାବରେ ଏହି ଦମ୍ପତି କୁନ୍ଦଲରେ ଥିବା ସାଧାରଣ ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ କେନ୍ଦ୍ରକୁ ଗଲେ ।

ମନୋଜ କହନ୍ତି, “ୱହାଁ ଜ୍ୟାଦାତର ଷ୍ଟାଫ୍‌ ହୋତା କହାଁ ହୈ ? (ଅଧିକାଂଶ ସମୟରେ ସେଠି କର୍ମଚାରୀ ରହନ୍ତି ନାହିଁ)”। ସୁଶୀଳାଙ୍କୁ ପରୀକ୍ଷା ନ କରି ବି ଯନ୍ତ୍ରଣା କମ୍‌ କରିବା ପାଇଁ ପିଏଚ୍‌ସି କେତେକ ବଟିକା ଦେଇଦେଲା ବୋଲି ସେ ଆମକୁ କହନ୍ତି ।

ସେତେବେଳକୁ, ଶରୀରକୁ ଦୁର୍ବଳ କରିଦେଉଥିବା ଏହି ଯନ୍ତ୍ରଣାର ପ୍ରଭାବ ସେମାନଙ୍କ ବୈବାହିକ ଜୀବନର ସବୁ କ୍ଷେତ୍ରକୁ ପ୍ରଭାବିତ କରିସାରିଥିଲା । ଗର୍ଭନିରୋଧ ଅସ୍ତ୍ରୋପଚାରର ପାଞ୍ଚ ମାସ ପରେ, ଅସ୍ତ୍ରୋପଚାର କରିଥିବା ଡାକ୍ତରଙ୍କୁ ଦେଖା କରିବା ପାଇଁ ସୁଶୀଳା ବାନ୍ଦିକୁଇର ମଧୁର ହସପିଟାଲକୁ ଆସିଲେ ।

ତଳିପେଟରେ ସୋନୋଗ୍ରାଫି ସମେତ ଅନେକ ଡାକ୍ତରୀ ପରୀକ୍ଷଣ ପରେ, ଡାକ୍ତର କହିଲେ ଯେ, ଗର୍ଭାଶୟ ନଳୀରେ ସଂକ୍ରମଣ ହୋଇଛି ଏବଂ ତିନି ମାସ ପାଇଁ ଔଷଧ ଖାଇବାକୁ ପ୍ରେସ୍‌କ୍ରିପ୍‌ସନ ଲେଖିଦେଲେ ।

“ମୋ ସ୍ତ୍ରୀ କେମିତି ସଂକ୍ରମିତ ହେଲେ ? ଆପଣ ଠିକ୍‌ ଭାବରେ ଅସ୍ତ୍ରୋପଚାର କରିନଥିଲେ ?”ରାଗ ଜରଜର ହୋଇ ମନୋଜ ଡାକ୍ତରଙ୍କୁ କହିଲେ । ଉତ୍ତରରେ ସେମାନଙ୍କୁ ଯାହା କୁହାଯାଇଥିଲା ଏହି ଦମ୍ପତିଙ୍କର ତାହା ଏବେ ବି ମନେ ଅଛି:“ହମ୍‌ନେ ଅପ୍‌ନା କାମ ସହି କିୟା ହୈ, ୟେ ତୁହ୍ମାରୀ କିସ୍‌ମତ ହୈ (ଆମେ ଆମ କାମ ଠିକ୍‌ରେ କରିଛୁ । ଏଇଟା ତୁମମାନଙ୍କର ଭାଗ୍ୟ)” ଏହା କହି ଡାକ୍ତର ସେଠାରୁ ଚାଲି ଯାଇଥିଲେ ।

ପରବର୍ତ୍ତୀ ତିନି ମାସ ପାଇଁ, ପ୍ରାୟ ପ୍ରତି ୧୦ ଦିନରେ ଥରେ, ଏହି ଦମ୍ପତି ସକାଳ ୧୦ଟାରୁ ଘରୁ ବାହାରି ମୋଟର ସାଇକେଲରେ ମଧୁର ହସ୍‌ପିଟାଲ ଯାଆନ୍ତି । ସେଠାରେ, ରୋଗ ଯାଞ୍ଚ, ଡାକ୍ତରୀ ପରୀକ୍ଷଣ ଏବଂ ପ୍ରେସ୍‌କ୍ରିପ୍‌ସନରେ ଥିବା ଔଷଧ କିଣିବାରେ ପୂରା ଦିନ କଟିଯାଏ । ମନୋଜ ତାଙ୍କ କାମ ପାଇଁ  ଯାଇପାରନ୍ତି ନାହିଁ ଏବଂ ତାଙ୍କର ତିନି ଝିଅ (ଏବେ ନଅ, ସାତ ଏବଂ ପାଞ୍ଚ ବର୍ଷର) ଏବଂ ପୁଅ (ଏବେ ଚାରି ବର୍ଷର) ଧାନି ଜାମାରେ ସେମାନଙ୍କ ଜେଜେବାପା ଓ ଜେଜେମାଆଙ୍କ ସହିତ ରହନ୍ତି । ପ୍ରତି ଥର ହସ୍‌ପିଟାଲ ଯିବାରେ ୨,୦୦୦ରୁ୩,୦୦୦ ଟଙ୍କା ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଖର୍ଚ୍ଚ ହୁଏ ।

ତିନି ମାସର ଚିକିତ୍ସା ସରିବା ବେଳକୁ ସଂପର୍କୀୟମାନଙ୍କ ନିକଟରୁ ଧାର କରିଥିବା ୫୦,୦୦୦ ଟଙ୍କାର ବହୁ ଭାଗ ମନୋଜ ଖର୍ଚ୍ଚ କରିସାରିଥିଲେ । ଯଦିଓ ସେ ବିଏ ପାସ୍‌ କରିଛନ୍ତି, ତଥାପି ତାଙ୍କୁ କେବଳ ବେଲ୍‌ଦାରି (ନିର୍ମାଣସ୍ଥଳ କିମ୍ବା କ୍ଷେତରେ ଶ୍ରମିକ କାମ) କାମ ହିଁ ମିଳେ ଏବଂ ଯଦି ନିୟମିତ କାମ ମିଳେ, ତେବେ ସେ ମାସକୁ ୧୦,୦୦୦ ଟଙ୍କା ରୋଜଗାର କରନ୍ତି । ସୁଶୀଳାଙ୍କ ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟାବସ୍ଥା ଅପରିବର୍ତ୍ତିତ ରହିଥିବା ବେଳେ ପରିବାରର ଋଣଭାର ବଢ଼ିବା ସହିତ ରୋଜଗାର କମିବାରେ ଲାଗିଥିଲା । ଜୀବନ ଝାପସା ହୋଇଆସୁଥିଲା ବୋଲି କହନ୍ତି ସୁଶୀଳା ।

ସେ କହନ୍ତି, “ମାସିକ ଋତୁସ୍ରାବ ବେଳେ ହୁଏତ ଯନ୍ତ୍ରଣାରେ ମୋ ଦେହ ଅବଶ ହୋଇଉଠୁଥିଲା କିମ୍ବା ତା ପରେ ଏତେ ଦୁର୍ବଳ ଲାଗୁଥିଲା ଯେ କାମ କରିପାରୁ ନଥିଲି ।”

ଶେଷରେ, ୩୦ ମାସ ଆଉ ଆଠଟି ହାସପାତାଳକୁ ଦୌଡ଼ିବା ପରେ, ୨୦୧୯ ଡିସେମ୍ବର ୨୭ ତାରିଖ ଦିନ ଦୌସାର ଶୁଭି ପଲ୍‌ସ ହସ୍‌ପିଟାଲ ଆଣ୍ଡ ଟ୍ରମା ସେଣ୍ଟର ନାମକ ଅନ୍ୟ ଏକ ଘରୋଇ ହାସାପାତାଳରେ ସୁଶୀଳାଙ୍କ ଗର୍ଭାଶୟ ଅପସାରଣ ନିମନ୍ତେ ଅସ୍ତ୍ରୋପଚାର କରାଗଲା । ଗର୍ଭାଶୟ ଅପସାରଣ ଅସ୍ତ୍ରୋପଚାର ବା ହିଷ୍ଟେରେକ୍‌ଟୋମୀ ପାଇଁ ମନୋଜ ୨୦,୦୦୦ ଟଙ୍କା ଖର୍ଚ୍ଚ କଲେ ଏବଂ ପରବର୍ତ୍ତୀ ସମୟର ଔଷଧପତ୍ର ପାଇଁ ଆଉ ୧୦,୦୦୦ ଟଙ୍କା ଖର୍ଚ୍ଚ ହେଲା ।

ଯନ୍ତ୍ରଣା ଓ ଋଣର ଚକ୍ରବ୍ୟୂହରୁ ମୁକୁଳିବାକୁ ହେଲେ ଗର୍ଭାଶୟ ଅପସାରଣ ହିଁ ଏକମାତ୍ର ଉପାୟ ବୋଲି ଗ୍ରହଣ କରିନେବାକୁ ଏହି ଦମ୍ପତି ବାଧ୍ୟ ହେଲେ ।

ବାନ୍ଦିକୁଇର ପାଞ୍ଚଟି ଘରୋଇ ହାସପାତାଳରେ କରାଯାଇଥିବା ଗର୍ଭାଶୟ ଅପସାରଣ ଅସ୍ତ୍ରୋପଚାର ସଂଖ୍ୟା ସଂପର୍କରେ ଅନୁସନ୍ଧାନ କରିବାଲାଗି,୨୦୧୦ ନଭେମ୍ବରରେ ସୂଚନା ଅଧିକାର ଆଇନ (RTI) ଅନୁସାରେ ଆବେଦନ କରିଥିବା ଅଖିଳ ଭାରତ ଗ୍ରାହକ ପଞ୍ଚାୟତ ନାମକ ଏକ ବେସରକାରୀ ଅନୁଷ୍ଠାନର ଆଇନଜୀବୀ ଦୁର୍ଗା ପ୍ରସାଦ ସୈନିଙ୍କୁ ଆମେ ମନୋଜ ଓ ସୁଶୀଳାଙ୍କ ଦୁର୍ଦ୍ଦଶାପୂର୍ଣ୍ଣ କାହାଣୀ ଶୁଣାଇଲୁ ।

ସୂଚନା ଅଧିକାର ଆଇନ ବଳରେ ପାଞ୍ଚଟିରୁ ତିନିଟି ହାସପାତାଳ ଦେଇଥିବା ତଥ୍ୟ ଅନୁସାରେ, ୨୦୧୦ମସିହା ଏପ୍ରିଲରୁ ଅକ୍ଟୋବର ମାସ ମଧ୍ୟରେ କରାଯାଇଥିବା ୩୮୫ଟି ଅସ୍ତ୍ରୋପଚାରରୁ ୨୮୬ଟି ଗର୍ଭାଶୟ ଅପସାରଣ ଅସ୍ତ୍ରୋପଚାର । ଯେଉଁ ସାର୍ବଜନୀନ ହାସପାତାଳ ସଂପର୍କରେ କୁହାଯାଇଥିଲା ସେଗୁଡ଼ିକ ହେଉଛି ମଧୁର ହସ୍‌ପିଟାଲ (ଯେଉଁଠି ସୁଶୀଳାଙ୍କର ଗର୍ଭନିରୋଧ ଅସ୍ତ୍ରୋପଚାର କରାଯାଇଥିଲା), ମଦନ ନର୍ସିଂ ହୋମ୍‌, ବାଲାଜୀ ହସ୍‌ପିଟାଲ, ବିଜୟ ହସ୍‌ପିଟାଲ ଏବଂ କାଟ୍ଟା ହସ୍‌ପିଟାଲ । ଗର୍ଭାଶୟ ଅପସାରଣ ଅସ୍ତ୍ରୋପଚାର କରାଇଥିବା ଅଧିକାଂଶ ମହିଳାଙ୍କ ବୟସ ୩୦ରୁ କମ୍‌ ଏବଂ ସବୁଠାରୁ କମ୍‌ ବୟସର ମହିଳାଙ୍କ ବୟସ୍‌ ଠିକ୍‌ ୧୮ ବର୍ଷ । ଅଧିକାଂଶ ମହିଳା ଜିଲ୍ଲାର ଅଧିସୂଚିତ ଜାତି ଓ ଅଧିସୂଚିତ ଜନଜାତି ସଂପ୍ରଦାୟର, ଯେମିତି କି ବୈରୱା, ଗୁଜ୍ଜର ଏବଂ ମାଲି । ମନୋଜ ଓ ସୁଶୀଳା ବୈରୱା ସଂପ୍ରଦାୟର ଏବଂ ସେମାନଙ୍କ ଗାଁ ଧାନି ଜାମାର ୯୭ ପ୍ରତିଶତ ଲୋକ ଅଧିସୂଚିତ ଜାତି ଅନ୍ତର୍ଭୁକ୍ତ ।

ସୈନି କହନ୍ତି, “ସେତେବଳେ ଆମେ କନ୍ୟା ଭ୍ରୂଣହତ୍ୟା ସଂପର୍କରେ ଆଲୋଚନା କରୁଥିବା ବେଳେ କେହି ଜଣେ ମନ୍ତବ୍ୟ ଦେଇଥିଲେଯେ, ପର୍‌ କୋଖ୍‌ ହୈ କହାଁ (କେତେ ଜଣ ମହିଳାଙ୍କର ଆଉ ଗର୍ଭାଶୟ ବା ଅଛି)”। ଏହି ମନ୍ତବ୍ୟରୁ ହିଁ କିଛି ଗୋଟାଏ ଭୁଲ କାମ ହେଉଥିଲା ବୋଲି ସେମାନଙ୍କର ସନ୍ଦେହ ହୋଇଥିଲା ।

ସୈନିଙ୍କ ରିପୋର୍ଟରେ ଉଲ୍ଲେଖ କରାଯାଇଛି, “ଆମର ବିଶ୍ୱାସ ଯେ ଏହା (ଏତେ ବେଶୀ ସଂଖ୍ୟାରେ ଅନାବଶ୍ୟକ ଗର୍ଭାଶୟ ଅପସାରଣ ଅସ୍ତ୍ରୋପଚାର) ପଛରେ ଡାକ୍ତର, ସାର୍ବଜନୀନ ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟକେନ୍ଦ୍ର ଏବଂ ଆଶା କର୍ମୀମାନଙ୍କର ଏକ ସଂଯୋଜିତ ଗୋଷ୍ଠୀର ହାତ ରହିଛି । କିନ୍ତୁ ଆମେ ଏହା ପ୍ରମାଣ କରିପାରି ନଥିଲୁ ।” ରାଜସ୍ଥାନ, ବିହାର ଓ ଛତିଶଗଡ଼ର ବିଭିନ୍ନ ଲାଭଖୋର ବେସରକାରୀ ହାସପାତାଳରେ ଚାଲିଥିବା “ଗର୍ଭାଶୟ ଅପସାରଣ ଅସ୍ତ୍ରୋପଚାର ଦୁର୍ନୀତି” ବିରୋଧରେ ରାଜସ୍ଥାନର ଏକ ଅଣ-ଲାଭକାରୀ ସଂଗଠନ ‘ପ୍ରୟାସ’ର ପ୍ରତିଷ୍ଠାତା ଡକ୍ଟର ନରେନ୍ଦ୍ର ଗୁପ୍ତାଙ୍କ ଦ୍ୱାରା, ୨୦୧୩ରେ ସୁପ୍ରିମ କୋର୍ଟରେ ଦାୟର ଏକ ଜନସ୍ୱାର୍ଥ ସମ୍ବଳିତ ମାମଲା (PIL)ରେ ବାନ୍ଦିକୁଇ ଅନୁସନ୍ଧାନରୁ ମିଳିଥିବା ତଥ୍ୟକୁ ସାମିଲ କରାଯାଇଥିଲା । ଏହି ଆବେଦନପତ୍ରରେ ଅସ୍ତ୍ରୋପଚାର କରାଇଥିବା ମହିଳାମାନଙ୍କୁ କ୍ଷତିପୂରଣ ପ୍ରଦାନ ସହିତ ଏ ସଂକ୍ରାନ୍ତ ସରକାରୀ ନୀତିରେ ଉପଯୁକ୍ତ ପରିବର୍ତ୍ତନ ଲାଗି ଆବେଦନ କରାଯାଇଥିଲା ।

ଏହି ଜନସ୍ୱାର୍ଥ ସମ୍ବଳିତ ମାମଲାରେ ଉଲ୍ଲେଖ କରାଯାଇଥିଲା ଯେ, “ସାକ୍ଷାତକାରରେ ଭାଗ ନେଇଥିବା ବିହାର, ଛତିଶଗଡ଼ ଓ ରାଜସ୍ଥାନରେ ଅନେକ ମହିଳାଙ୍କୁ ଅସ୍ତ୍ରୋପଚାର ସଂପର୍କରେ ଭୁଲ ତଥ୍ୟ ଦିଆଯାଇ ଏହା କରାଇ ନେବା ନିହାତି ଜରୁରୀ ବୋଲି କୁହାଯାଇଥିଲା । ଡାକ୍ତରଙ୍କ ପରାମର୍ଶ ନ ମାନିଲେ ଶରୀରରେ କ୍ୟାନ୍‌ସର ହୋଇଯାଇପାରେ ବୋଲି ସେମାନଙ୍କର ଧାରଣା ସୃଷ୍ଟି କରାଯାଇଥିଲା ।”