गोकुल दिन-रात भट्टी के आगू बूता करत रहिथे. वो ह लोहा ला तिपोके, वोला हथोड़ा मार के ढालथे. चटके आगि ले ओकर कपड़ा-लत्ता अऊ पनही मं छोटे-बड़े छेदा हो जाथे: ओकर हाथ मं जरे के चिन्हा भारतीय अर्थव्यवस्था गाड़ी ला हांके मं लगे ओकर मिहनत के गवाह आय.

“क्या हुंदा है [ ये ह काय होथे ]?” वो ह सवाल करथे, जब हमन ओकर ले बजट के बारे मं पूछथन.

संसद मं साल 20 25 के केंद्रीय बजट पेश होय ह 48 घंटा घलो होय नइ ये अऊ देस भर मं येकर चरचा चलत हवय, फेर बागड़िया समाज के घुमंतू लोहार गोकुल सेती कुछु घलो बदले नइ ये.

“देखव, कोनो घलो हमर बर कुछु नइ करिस, करीबन 700-800 बछर गुजर गे अइसनेच. हमर जम्मो पीढ़ी पंजाब के माटी मं दफन होगे. कोनो हमन ला कुछु नइ दीस,” करीबन 40 बछर के गोकुल बताथे.

PHOTO • Vishav Bharti
PHOTO • Vishav Bharti

पंजाब के मोहाली जिला मं बसे मौली बैदवान गाँव मं, गोकुल अपन डेरा कुरिया मं काम करत दिखत हवय

गोकुल, पंजाब के मोहाली जिला मं बसे गाँव मौली बैदवान के तीर कुरिया बनाके डेरा डारे हवय. वो ह अपन समाज के लोगन मन संग इहींचे रहिथे, जेकर मन के जरी राजस्थान के चित्तौड़गढ़ ले जुरे हवय.

“ये लोगन मन अब काय दिहीं?” वो ह हैरानी जतावत कहिथे. सरकार ह गोकुल जइसने लोगन मन बर भलेच कुछु झन देय होय, फेर वो ह जब घलो लोहा बिसोथे, त सरकार ला 18 फीसदी टेक्स देथे: वो ह कोयला बिसोय मं पांच फीसदी टेक्स देथे, जेकर आगि मं वो ह लोहा ला गढ़थे. वो ह हथोड़ा अऊ हंसिया जइसने अपन अऊजार अऊ खाय के हरेक दाना बर घलो सरकार ला टेक्स देथे.

अनुवाद: निर्मल कुमार साहू

Vishav Bharti

Vishav Bharti is a journalist based in Chandigarh who has been covering Punjab’s agrarian crisis and resistance movements for the past two decades.

Other stories by Vishav Bharti
Translator : Nirmal Kumar Sahu

Nirmal Kumar Sahu has been associated with journalism for 26 years. He has been a part of the leading and prestigious newspapers of Raipur, Chhattisgarh as an editor. He also has experience of writing-translation in Hindi and Chhattisgarhi, and was the editor of OTV's Hindi digital portal Desh TV for 2 years. He has done his MA in Hindi linguistics, M. Phil, PhD and PG diploma in translation. Currently, Nirmal Kumar Sahu is the Editor-in-Chief of DeshDigital News portal Contact: [email protected]

Other stories by Nirmal Kumar Sahu