"అమ్మీ, మళ్ళీ బడి ఎప్పుడు తెరుస్తారు?" అడిగింది మునియా. జనపనార మొక్కలు నాటే పనిలో నిమగ్నమై ఉన్న సహారా, ఆ పని చివరికొచ్చింది. ఆమె 10-దశాంశ భూమిలో ఇవి తీరిక దొరకని రోజులు. కూతురి ప్రశ్నలు వినడానికి ఆమెకు సమయం లేదు.

"బడులెందుకు తెరవరు...?" మునియా అదే ప్రశ్న వేస్తూనే ఉంది. ఇక ఆగలేక సహారా తన పని ఆపేసి వెనుదిరిగి, చిరాకును అణచుకుంటూ, “ దేఖిష్ నా కీ గరొమ్ [ఎంత వేడిగా ఉందో నీకు కనిపించడంలేదా?" ఎనిమిది నెలలుగా ఒక్క చుక్క కూడా వాన పడలేదు." అంది.

"అయితే వాళ్ళు ఎసి ఎందుకు పెట్టుకోవటంలేదు?" మునియా ప్రశ్నలడుగుతూనే ఉంది.

" సర్కార్ [ప్రభుత్వం] దగ్గర డబ్బుల్లేవు," సహారా సహనం సన్నగిల్లిపోతోంది.

"అయితే, బడొలోక్ ఇంగ్లీష్ బడులకు [సంపన్నుల కోసం ఉన్న ఇంగ్లిష్ మీడియం బడులు] అన్ని ఎసిలు ఎక్కడనించి వచ్చాయి?"

సహారా జవాబు చెప్పకుండా సాయంత్రం వరకూ పనిలోనూ మౌనంలోనూ కూరుకుపోయింది. ఈరోజు ఆమె తన పనిని మధ్యలోనే వదిలేసి మునియాతో కలిసి ఇంటికెళ్ళాల్సివచ్చింది. ఈ రోజు వోటు వేసే రోజు. తనని పట్టుకుని వేలాడుతోన్న ఎనిమిదేళ్ళ కూతురితో కలిసి సహారా వోటు వేసేందుకు ప్రాథమిక పాఠశాలవైపుకు వడివడిగా నడిచింది.

"మనం వోటెందుకు వెయ్యాలి అమ్మీ?" మునియా ఈ రోజు ఆపకుండా ప్రశ్నలు వేస్తూనే ఉంది. ఇప్పటికైతే విషయం మారినందుకు సహారా కొంచం ఊపిరి పీల్చుకుంది, కానీ తన కూతురి మాటల్ని పట్టించుకోలేనంతగా అలసిపోయి ఉందామె.

"మొన్నొకరోజు నేను టీవీలో విన్నాను. వాళ్ళకి ముస్లిముల వోట్లు అవసరం లేదని ఒక పెద్ద నాయకుడు చెప్తున్నాడు! మనం ముస్లిములమే కదా అమ్మీ, మరి మనం ఎందుకు వోటెయ్యాలి?"

సహారా నడుస్తున్నదల్లా మధ్యదారిలో ఆగిపోయి ఆ పసిదాని వైపు తదేకంగా చూసింది. మునియాకు అమ్మ విరసంగా చూస్తోన్న ఆ చూపుకు అర్థం తెలుసు. అందుకే నోరు మూసేసింది.

ప్రతిష్ఠా పాండ్య చదువుతోన్న మౌమితా ఆలం కవితను వినండి

Indian Election

1. Freebies

Election days make our poverty bare –
Laxmi Bhandar for Muniyaa's mother
Cycle for Muniyya's father.
Free dresses for Muniyya in school.

What does Muniyaa need?
The manifestos never know.

The dilapidated school buildings
now shelter goats.
Rats run amok
on the scaffoldings of factory floors.
Leaders give freebies.
and gobble up our jobs.

2. Language

The leaders play scrabble on the election board.
Time runs fast.
They have a winning concoction at last:
Language sliced into little pieces,
marinated in hatred,
served on platters glazed
for television viewers
and WhatsApp chatters

3. God-crazy

( Hum e vote dijiye
Hum mandir banayenge
Vote for us
We will build Temples)

I see the gods winning…
gods of a certain religion
partisan gods
gods that live in their houses
gods that don't visit our homes
or roam our streets.
Gods that don't know hunger
or inflation or what it means
to want our daughters’ education.

Don't blame me now
for being blasphemous
or an atheist.
I see all the leaders fighting
this battle over gods –
talking to priests not people.
They visit the temples
not worshiping shanties.

They fight over gods –
their gods versus our gods!
Tomorrow, it will be gods’ victory.
Oh, inflation, starvation, poverty!
Oh, democracy!

దేశంలో ఎన్నికలు

1. ఉచితాలు

ఎన్నికలు మన బీదరికాన్ని నగ్నంగా చూపెడతాయి --
మునియా తల్లికి ఓ లక్ష్మీ భాండార్
మునియా తండ్రికి ఓ సైకిలు
బడిలో మునియాకు ఉచిత స్కూల్ డ్రెస్సులు
అది సరే
మునియాకు ఏం కావాలో?
మేనిఫెస్టోలకు ఎప్పటికీ తెలియదు.

పాడుబడ్డ బడి భవనాలు
గొర్లు, మేకలకు ఆశ్రయమిస్తాయి
కార్మికుల కర్మాగారపు అంతస్తులలో
ఎలుకలు యథేచ్ఛగా పరుగులు తీస్తుంటాయి
నాయకులు ఉచితాలు పంచి
ఉద్యోగాలు ఊడబెరుకుతారు

2. భాష

ఎన్నికల బల్ల మీద
నాయకులు పిచ్చి రాతలు రాస్తారు
కాలం వేగంగా పరుగులుపెడుతుంది
చివరకు వారికొక విజయతంత్రం ఉంటుంది:
మధురమైన భాషను చిన్న ముక్కలుగా కత్తిరించి,
ద్వేషంలో ఊరబెట్టి
టీవీ ప్రేక్షకులకు, వాట్సాప్ యోధులకు
తళతళ మెరిసే పళ్ళేల్లో వడ్డిస్తారు

3. దైవ-స్వామ్యం

హమేఁ వోట్ దీజియే
హమ్ మందిర్ బనాయేంగే
[మాకు వోటేయండి
మేం మందిరాల్ని నిర్మిస్తాం]

దేవుళ్ళు గెలవడాన్ని చూస్తున్నా...
ఒక మతపు దేవుళ్ళు
పక్షపాత దేవుళ్ళు
తమ ఇండ్లకే పరిమితమైన దేవుళ్ళు
మన ఇండ్లకు రాని
మన వీధుల్లో తిరుగని దేవుళ్ళు.
ఆకలి తెలియని దేవుళ్ళు
ద్రవ్యోల్బణమంటే అర్థం తెలియని
మన కూతుళ్ళకు చదువులు అవసరమని తెలియని దేవుళ్ళు

నేనేదో దైవదూషణ చేస్తున్నానని
నాస్తికురాలినని
ఇప్పుడు నన్ను నిందించొద్దు.
దేవుళ్ళ పేరిట పోరాటాలు చేస్తోన్న
నాయకుల్ని చూస్తున్నాను --
వాళ్ళు పూజారులతో తప్ప ప్రజలతో మాట్లాడరు
వాళ్ళు మందిరాల్ని తప్ప
మురికివాడలను సందర్శించరు
దేవుళ్ళ పేరుతో యుద్ధాలు చేస్తారు వాళ్ళు --
వాళ్ళ దేవుళ్ళు గొప్పవాళ్ళా, మన దేవుళ్ళా!

రేపు దేవుడిదే విజయం.
చివరకు మిగిలేది
ద్రవ్యోల్బణం, ఆకలి, పేదరికం!
అయ్యో, ప్రజాస్వామ్యమా!
మళ్ళీ అదేమిటి!

కవితానువాదం: ఉదయమిత్ర
వచనానువాదం: సుధామయి సత్తెనపల్లి

Poem and Text : Moumita Alam

মৌমিতা আলম পশ্চিমবঙ্গ-নিবাসী এক কবি। 'দ্য মিউজিংস্ অফ ডার্ক' এবং 'পোয়েমস্ অ্যাট ডেব্রেক' নামে তাঁর দুটি কাব্যগ্রন্থ প্রকাশিত হয়েছে। তাঁর লেখা তর্জমাও হয়েছে তামিল ও তেলুগু ভাষায়।

Other stories by Moumita Alam
Illustration : Antara Raman

বেঙ্গালুরুর সৃষ্টি ইন্সটিটিউট অফ আর্ট, ডিজাইন অ্যান্ড টেকনোলজির স্নাতক অন্তরা রামন একজন অঙ্কনশিল্পী এবং ওয়েবসাইট ডিজাইনার। সামাজিক প্রকরণ ও পৌরাণিকীতে উৎসাহী অন্তরা বিশ্বাস করেন যে শিল্প ও দৃশ্যকল্পের দুনিয়া আদতে মিথোজীবী।

Other stories by Antara Raman
Editor : Pratishtha Pandya

কবি এবং অনুবাদক প্রতিষ্ঠা পান্ডিয়া গুজরাতি ও ইংরেজি ভাষায় লেখালেখি করেন। বর্তমানে তিনি লেখক এবং অনুবাদক হিসেবে পারি-র সঙ্গে যুক্ত।

Other stories by Pratishtha Pandya
Translator : Udayamitra

Udayamitra, a retired English lecturer, is a poet, story writer and playwright from Telangana. He recently published ‘Rayagudani Padyam’ (the poem which cannot be written), Telugu translations of Moumita Alam's English poems.

Other stories by Udayamitra
Translator : Sudhamayi Sattenapalli

Sudhamayi Sattenapalli, is one of editors in Emaata Web magazine. She translated Mahasweta Devi's “Jhanseer Rani“ into Telugu.

Other stories by Sudhamayi Sattenapalli