"చెత్తను తయారుచేసేది మీరైనప్పుడు, మేం ఎలా ‘ కచ్రేవాలీ ' (చెత్తమహిళ) అవుతాం? వాస్తవానికి ఈ నగరాన్ని పరిశుభ్రం చేస్తున్నది మేమే. పౌరులు ‘ కచ్రేవాలే’ (చెత్తమనుషులు) కాదా?" వ్యర్థాలను సేకరించే సుమన్ మోరే సూటిగా ప్రశ్నించారు. సుమన్ పుణేకు చెందినవారు.

కాగద్ కాజ్ పత్ర కష్టకరి పంచాయత్ కింద 1993లో సంఘటితమైన 800 మంది వ్యర్థాలను సేకరించేవారిలో సుమన్ కూడా ఒకరు; ఇప్పుడు ఆ సంఘంలో మహిళల సంఖ్య చాలా ఎక్కువగా పెరిగిపోయింది. తమ పనిని క్రమబద్ధీకరించే అధికారిక గుర్తింపు కార్డుల కోసం వారు పుణే మునిసిపల్ కార్పొరేషన్‌ను (పిఎమ్‌సి) డిమాండ్ చేశారు. 1996లో వాటిని పొందారు కూడా.

ఈ మహిళలు ప్రస్తుతం పిఎమ్‌సితో కలిసి ప్రజల ఇళ్ళ నుంచి వ్యర్థాలను సేకరించే పనిని చేస్తున్నారు. వీరంతా మహారాష్ట్రలో షెడ్యూల్డ్ కులాల జాబితా కింద నమోదై ఉన్న మహార్, మాతంగ సముదాయాలకు చెందినవారు. "మేం తడి చెత్తనూ, పొడి చెత్తనూ వేరుచేసి తడి వ్యర్థాలను చెత్తను తీసుకువెళ్ళే వాహనానికి ఇస్తాం. పొడి వ్యర్థాల నుంచి మాకు కావలసినవేవో తీసుకొని, ఆ మిగిలిన చెత్తను కూడా ఇచ్చేస్తాం," అన్నారు సుమన్.

తాము చేస్తోన్న పనులను ప్రైవేట్ కాంట్రాక్టర్లకు, కంపెనీలకు పిఎమ్‌సి అప్పగిస్తుందని మహిళలు ఆందోళన వ్యక్తం చేస్తున్నారు. వారు పోరాటానికి సిద్ధంగా ఉన్నారు - "మా పనిని మా నుండి ఎవరినీ తీసుకోనివ్వం," అని ఆశా కాంబ్‌ళే చెప్పారు.

మోల్ (విలువ) అనే ఈ చిత్రం, పుణేలోని వ్యర్థాలను సేకరించే మహిళల ఉద్యమ చరిత్రను వారి స్వంత గొంతుల ద్వారా ఆవిష్కరిస్తోంది.

ఈ చిత్రాన్ని చూడండి: విలువ

అనువాదం: సుధామయి సత్తెనపల్లి

Kavita Carneiro

কবিতা কারনেইরো, পুণে-নিবাসী স্বতন্ত্র চলচ্চিত্র-নির্মাতা। বিগত এক দশক ধরে তিনি তথ্যচিত্রের মাধ্যমে সমাজকে অবহিত করে চলেছেন। তাঁর নির্মিত ফিল্মের মধ্যে আছে রাগবি খেলোয়াড়দের নিয়ে জাফর ও টুডু নামের একটি পূর্ণদৈর্ঘ্যের তথ্যচিত্র। তাঁর সাম্প্রতিকতম ফিল্ম নাম কালেশ্বরমের বিষয়বস্তু বিশ্বের বৃহত্তম লিফ্ট সেচ প্রকল্প।

Other stories by কবিতা কার্নেইরো
Video Editor : Sinchita Parbat

সিঞ্চিতা পার্বত পিপলস আর্কাইভ অফ রুরাল ইন্ডিয়ার একজন সিনিয়র ভিডিও এডিটর। এরই পাশাপাশি তিনি একজন ফ্রিল্যান্স ফটোগ্রাফার এবং ডকুমেন্টারি ফিল্মমেকার। পূর্বে প্রকাশিত তাঁর প্রতিবেদনগুলি ‘সিঞ্চিতা মাজি’ এই বাইলাইনের অধীনে পারিতে পড়া যেতে পারে।

Other stories by Sinchita Parbat
Text Editor : Sanviti Iyer

সম্বিতি আইয়ার পিপল্‌স আর্কাইভ অফ রুরাল ইন্ডিয়ার কনটেন্ট কোঅর্ডিনেটর। স্কুলপড়ুয়াদের সঙ্গে কাজ করে তাদের ভারতের গ্রামসমাজ সম্পর্কে তথ্য নথিবদ্ধ করতে তথা নানা বিষয়ে খবর আহরণ করার প্রশিক্ষণেও সহায়কের ভূমিকা পালন করেন তিনি।

Other stories by Sanviti Iyer
Translator : Sudhamayi Sattenapalli

Sudhamayi Sattenapalli, is one of editors in Emaata Web magazine. She translated Mahasweta Devi's “Jhanseer Rani“ into Telugu.

Other stories by Sudhamayi Sattenapalli